معاون برنامهریزی امور مشاوره اداره کل امور تربیتی وزارت آموزش و پرورش گفت: با توجه به شاخص تخصیص بر اساس سند نظام جامع راهنمایی و مشاوره برای ارائه خدمات مشاورهای در مدارس و شاخص نیروی انسانی مشاور به ازای هر ۱۲ نفر دانشآموز، یک ساعت خدمات راهنمایی و مشاوره به تمامی مدارس تعلق میگیرد.
طاهره فضائلی، معاون برنامهریزی امور مشاوره اداره کل امور تربیتی وزارت آموزش و پرورش حضور روانشناسان و مشاوران در مدارس را از شروع دوره ابتدایی تا پایان دوره متوسطه دوم بااهمیت میداند، اما میگوید با توجه به محدودیتهای و مشکلات ساختاری در آموزش و پرورش، در حال حاضر تخصیص مشاور به تمامی دورههای تحصیلی امکانپذیر نیست. به گفته فضائلی در روزهایی که مشاور در مدرسه حضور ندارد، از ظرفیت رابطین مراکز مشاوره برای اقدام بهنگام به ویژه در فوریتهای روانی - اجتماعی بهره گرفته میشود. او تاکید دارد که مشاوران موظف هستند؛ ۲۴ ساعت در هفته در مدارس حاضر باشند. فضائلی در بخش دیگری از صحبت های خود در خصوص ناآرامیهای اخیر در برخی مدارس، شورای تربیتی و مدیران را مسئول رسیدگی به اتفاقات دانست و از هماهنگی مرکز مشاوره و کارشناسان منطقهای و استانی، تشکیل کمیته بحران و اقدامات مقتضی سخن گفت که در ادامه گزیده آن را می خوانید.
۱۳۰۰۰ مشاور موجود در کشور
تعداد مشاوران موجود در کشور ۱۳۰۰۰ نفر است که بخش اعظم آنان در مدارس متوسطه اول ساماندهی شدهاند و بطور کلی با توجه به شاخص تخصیص بر اساس سند نظام جامع راهنمایی و مشاوره برای ارائه خدمات مشاورهای در مدارس و شاخص نیروی انسانی مشاور به ازای هر ۱۲ نفر دانشآموز، یک ساعت خدمات راهنمایی و مشاوره به تمامی مدارس تعلق میگیرد. برای ارائه خدمات مشاورهای در مراکز مشاوره منطقهای و استانی، شاخص نیروی انسانی هر ۲۰۰ نفر دانش آموز، یک ساعت خدمات مشاوره تخصصی در قالب فعالیت مراکز مشاوره و خدمات روانشناختی به صورت موظف تعلق میگیرد. در بخش کیفی، ما در حوزه مشاوره، نیروهای توانمند و متخصصی در مدارس و مراکز مشاوره داریم. لازم به ذکر است که بخش زیادی از نیروهای مشاور ما دارای تحصیلات و تخصص بالایی هستند و تعدادی از آنها در دانشگاههای فرهنگیان و سایر دانشگاههای کشور تدریس میکنند و دارای پروانه فعالیت از سازمان نظام روانشناسی و مشاوره و سازمان بهزیستی هستند.
کمبود نیروی انسانی مشاور
ما در حال حاضر به ویژه با کمبود نیروی انسانی مشاور مواجه هستیم. با توجه به اینکه تسریع خدمات راهنمایی و مشاورهای به تمامی دورههای تحصیلی زمینهساز رشد تواناییها و استعدادهای نهفته، ارتقای سلامت روانی - اجتماعی و کاهش آسیبهای اجتماعی در بین نسل آیندهساز کشور خواهد شد، با توجه به اذعان تمام کارشناسان و متخصصان امر تعلیم و تربیت، شکلگیری شخصیت در دوره کودکی شروع و در پایان دوره نوجوانی تحکیم میشود، بنابراین ارائه خدمات راهنمایی و مشاورهای مبتنی بر ویژگیهای سنی و شخصیتی در طول این سالها از ضروریترین اقدامات آموزش و پرورش برای نیل به اهداف فوق خواهد بود. از این رو، حضور روانشناسان و مشاوران از شروع دوره ابتدایی تا پایان دوره متوسطه دوم بسیار با اهمیت است، ولیکن با توجه به محدودیتها و مشکلات ساختاری در آموزش و پرورش، در حال حاضر تخصیص مشاور به تمامی دورههای تحصیلی امکانپذیر نیست.
افت تحصیلی از مشکلات شایع دانشآموزان
دانشآموزان معمولاً مسائل و مشکلات مختلفی دارند و این امر بستگی به مقطع تحصیلی، پایه تحصیلی و شرایط محیطی و فرهنگی و همچنین دوره رشدی آنها دارد. غالباً مشکلات تحصیلی و افت تحصیلی یکی از مشکلات شایع تمامی دانش آموزان در تمامی مقاطع تحصیلی است. در مقطع ابتدایی بیشترین مشکلات بعد از مشکلات تحصیلی، اختلالات یادگیری، مشکلات و اختلالات اضطرابی و رشدی است. در مقطع متوسطه اول مشکلات تحصیلی، افت تحصیلی، روابط والد - فرزندی، مشکلات مربوط به دوره نوجوانی از مهمترین مشکلات دانش آموزان هستند و در مقطع متوسطه دوم هم مشکلات تحصیلی و افت تحصیلی، بیانگیزگی تحصیلی، مشکلات مربوط به دستیابی به هویت و آسیبهای اجتماعی از مهمترین چالشهای نوجوانان در این مقطع هستند.