تورم نقطه‌به‌نقطه دی‌ماه امسال نسبت به سال گذشته 51.3 درصد افزایش داشته است به عنوان یک اقتصاددان عامل تورم افزایشی چیست؟ چه تحلیلی از وضعیت موجود دارید؟
تورم پدیده‌ای رفتاری است. این شاخص با تصمیمات و عملکرد دولت ارتباط دارد و با نسخه‌های اقتصاد سرمایه‌داری نمی‌توان تورم را متوقف یا کاهش داد.
اقتصاد سرمایه‌داری مسابقه‌ای در درون افکار و فرهنگ اقتصادی آحاد جامعه پدید می‌آورد. این وضعیت چند دهه در جامعه نهادینه‌شده است. امروز می‌شنویم که تورم در روستا بیشتر از شهر شده است. توقف تورم تنها کار دولت نیست متوقف کردن تورم عزمی اجتماعی می‌خواهد. تورم برای متوقف شدن عزم ملی می‌خواهد تا قیمت‌ها افزایش نیابد. مطالعات و تحقیقات ثابت کرده که در ایران تورم و نقدینگی ارتباط یک‌به‌یک باهم ندارند. نقدینگی یکی از ابزارهای تورم است. آدرس غلط ندهید، تمام علت در نقدینگی خلاصه نمی‌شود.
چرا در مورد عوامل تورم‌زا ایران از سایر نقاط جهان مستثناست؟ حل مشکل تورم در الگویی متفاوت چه راهکارهایی دارد؟
کشور دایه دار اقتصاد اسلامی است. اگر بخواهیم به عوامل تورم‌زا اشاره‌ای داشته باشیم باید از بانک‌ها و بانک‌های خصوصی نام ببریم. بانک‌ها با ایجاد بازار بین‌بانکی و نرخ سود تعیینی و شبهه دار باعث تورم می‌شوند. نرخ‌های سود بالا به بازار علامت می‌دهد که هزینه فرصت پول چقدر است درحالی‌که ما هزینه فرصت سرمایه‌داریم نه هزینه فرصت پول! خلق اعتبار را ممنوع کنید. نقل‌وانتقال سرمایه باید مالیات داشته باشد. تا از فرار مالیاتی جلوگیری شود.
عوامل غیر مولد آتش‌بر خرمن اقتصاد می‌زنند. شبکه‌های غیر مولد، کالاهای مصرفی را به کالای سرمایه‌ای مبدل می‌کنند و نرخ‌گذاری در اقتصاد می‌کنند. وقتی از نهضت ملی توقف تورم صحبت می‌کنم منظور اقدامات نظیر این موارد است که تورم در کشور را تشدید کرده‌اند. اکنون به باور مردم احتیاج داریم تا با رفتار خود تورم را کنترل کنند. قدم اول این است که نرخ‌ها نباید افزایش پیدا کنند. تورم حاصل افزایش قیمت‌ها است که مبنا ندارند!
اقتصاددانان عقیده دارند اقتصاد امری جهانی است و نمی‌توان به دور خود دیواری کشید و با خود تحریمی از مواهب اقتصاد جهانی دور ماند عقیده شما دراین‌باره چیست؟
نسخه اقتصاد بازار آزاد در کشور جوابگو نیست. تجربه چند دهه این مطلب را به تلخی نشان داده است. اگر آمریکا و اروپا کارگاه و نمونه اقتصاد آقایان است چرا به دیکتاتوری اقتصادی که در این کشورها برقرار است توجه نمی‌کنند؟ در اروپا نمی‌توان 5000 دلار را به راحتی منتقل کرد. در آمریکا دوره روزولت نگهداری طلا و دلار جریمه‌های سنگینی داشت. همه باید این اقلام را به بانک‌ها می‌سپردند. هر نفر نمی‌توانست بیش از 8 گرم طلا در خانه داشته باشد. امروز هم شهروندان آمریکا حق انتقال اعداد زیاد از دلار را ندارند. اقتصاد آزاد تورم را با بگیروببند کنترل کرده‌اند؛ اما در ایران با شعار اقتصاد بازار مالیات بر عایدی سرمایه نمی‌گیریم، نقل‌وانتقالات دلار، سکه و ... پایش نمی‌شود. بخش غیر مولد فعال است و نظام بانکی متمردی داریم. حدود 60 درصد اعتبارات بانک‌ها به بخش غیر مولد اختصاص داده می‌شود. بزرگ شدن اقتصاد بخش غیر مولد یعنی افزایش گرانی و تورم.
برنامه مالیات بر خانه‌های خالی که می‌تواند نرخ اجاره را پایین بیاورد چند سال است روی هوا مانده چرا نمی‌توانیم جلوی فرار مالیاتی را بگیریم؟ فرار مالیاتی دست‌کم گرفته‌شده درحالی‌که باعث افزایش ضریب جینی است. نگرفتن مالیات ابزاری در خدمت پیش‌قراولان نرخ گذار و تصمیم گیر در بازار است. خودشان تعیین‌کننده نرخ می‌شوند و دیگران تبعه آن‌ها و به دنبال آن‌ها هستند. جیب داراها مرتباً پرپول می‌شود و مالیاتی نمی‌پردازند. این اقشار روزبه‌روز فربه‌تر می‌شوند و قدرت خرید سایر اقشار پایین‌تر می‌آید و درواقع ضریب جینی بیشتر می‌شود. سیاست‌های سنجیده می‌تواند انتظارات تورمی را کاهش دهد. تفاوت ده‌درصدی که در نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه دی‌ماه مشاهده می‌کنید ناشی از ناآرامی‌های ماه‌های گذشته است. با رد شدن این موج تورم کاهنده خواهد بود. باید روان جامعه را با توقف تورم آشنا کنیم باید مشارکت جامعه را برای کنترل تورم جلب کنیم. نیاز به نهضت ملی برای توقف تورم داریم. متوقف کردن گرانی و افزایش قیمت به مشارکت عمومی مردم وابسته است.
توصیه شما به عنوان یک اقتصاددان برای کنترل تورم چیست؟
از دیدگاه اقتصاد هر فردی قدرت مانور در درآمد یا قدرت مانور در هزینه یا قدرت مانور در هر دو را دارد. راه‌حل فردی که نمی‌تواند بر بازار تأثیرگذار باشد مدیریت هزینه‌ها و درآمدهاست زیرا باید جلوی تورم گرفته شود. مردم باید در برنامه کنترل تورم مشارکت کنند. وظیفه مردم عدم افزایش نرخ‌هاست. افراد در نقش عرضه‌کننده قیمت‌ها را بالا نبرند و در نقش تقاضاکننده نیز قیمت بالا را که مشاهده می‌کنند نپذیرند. بخش اصلی این کار از آحاد مردم باید شروع شود که در بخش آزاد اقتصاد فعالیت می‌کنند.