به نظر شما آیا اقتصاد ایران این پتانسیل را دارد که وابستگی خود را به درآمدهای نفتی کاهش دهد؟
از زمانی که تحریم ها ابعاد گسترده ای گرفت دولت ها تصمیم گرفتند در کنار فروش نفت وارد فروش مواد پتروشیمی که مشتق گرفته شده از نفت هستند، بشوند. برخلاف آنچه که در افکار عمومی مطرح می شود در سال های اخیر خصوصا در دو سال گذشته فروش محصولات پتروشیمی توانسته موفقیت بیشتری داشته باشد و بخشی از درآمدهای بودجه جاری کشور را محقق کند.بسیاری تصور می کنند فروش نفت که برای کشور درآمد زایی می کند؛ اما به باور بنده که در این حوزه سال ها کار کرده ام پتروشیمی در سال های اخیر و در شرایط تحریم وظایف درآمدهای نفتی را هم به دوش کشیده است؛ اما متاسفانه پتروشیمی درگیر تحریم شده اند. برخی حوزه ها در پتروشیمی مانند حمل و نقل مشکلات زیادی پیدا کرده اند.البته کارشناسان و فعالان این حوزه در داخل توانسته اند تا حد امکان خود را با شرایط موجود وفق دهند؛ اما آنچه وجود دارد مشکلات به دلیل تحریم در این حوزه است. صنعت پتروشیمی تلاش می کند تا نیاز درآمدهای ارزی کشور را تأمین کند. اما طبیعتا در بخشی از این اهداف به دلیل تحریم ناکام مانده است.بنابراین وقتی درآمدهای بودجه تامین نشود و کسری حاصل شود طبیعی ست که تورم رشد صعودی پیدا کند.
دولت سیزدهم مدعی است از زمانی که روی کار آمده توانسته درآمدهای نفتی را وصول کند و بازارهای جدید پیدا کند.شما تا چه میزان این ادعا را میپذیرید؟
به باور بنده این ادعا یک شوآف سیاسی برای کشورهایی که علیه ایران تحریم وضع کرده اند است. بنده در این حوزه فعال هستم به همین جهت به شما می گویم نه تنها شرایط نسبت به دوره وزارت آقای زنگنه تغییر نکرده بلکه بدتر هم شده است. رصد شرایط صنعت نفت واقعیت ها را مشخص می کند. اگر درآمدهای نفتی به ادعای وزیر نفت افزایش پیدا کرده چطور تورم سیر صعودی داشته است؟ اگر ارز به واسطه فروش نفت به داخل کشور آمده چرا قیمت دلار به حدود 60 هزار تومان هم رسید؟
به نظر شما چین و روسیه تا چه میزان می توانند به صنعت نفت و پتروشیمی ایران کمک کنند؟
به عقیده بنده روسیه و چین نه خواسته اند که به صنعت و بازار نفت ایران کمک کنند و نه تاکنون این کار را انجام داده اند. روسیه نفت خود را شامل تخفیف های زیادی می کند تا بتواند در ایام تحریم بازارهای خود را حفظ کند. روسیه تلاش میکند تا مشتریان ایران را به سمت خود بکشاند.چین و روسیه همواره به دنبال منافع خود هستند.
امروز دولت چگونه می تواند به فعالان حوزه نفت و پتروشیمی کمک کند؟
اگر دولت مسائل را به بخشی خصوصی بسپارد بخش بزرگی از مشکلات در این حوزه حل خواهد شد .دولت پای خود را از صنعت پتروشیمی باید بیرون بکشد. بخشی از مشکلات موجود به دلیل تصمیمات غیر اصولی و غیر علمی دولت به وجود آمده است.
به نظر شما چند درصد از مشکلات امروز صنعت نفت مربوط به تحریم است؟
اگر نگویم 100 درصد اما درصد بالایی از مشکلات به دلیل تحریم درحوزه نفت به وجود آمده است.تحریم یعنی کشور مقصد صادرات میخواهد پول کالای ما را بدهد اما ما شماره حساب نداریم که به او بدهیم. تحریم یعنی ارتباط و تجارت با ایرانی به معنای ارتباط با مجرم و متهم است. نگاه دنیا به شهروندان کشوری که تحریم می شود تغییر می کند. علاوه بر تبادلات بانکی و مالی تحریم تاثیر زیادی هم در حوزه حمل و نقل گذاشته است.
شما تا چه میزان بروز فساد در صنعت نفتی خصوصا شرکت های مادر را قبول دارید؟
یکی از عوامل فساد تبادلات غیر شفاف است.تبادلاتی از جنس انتقال پول چمدانی که می تواند بستر سوء استفاده را فراهم کند.وقتی تحریم وضع می شود پشت سرش فساد هم می آید.دور زدن تحریم جز با دور زدن مقررات اتفاق نمی افتد.بنابراین این طبیعی است که فساد در هر صنعتی که بیشتر شامل تحریم شود به وجود بیاید.
فروش نفت ایران به دلیل تحریم با تخفیف صورت میگیرد اما با وجود این تخفیف وقتی نفت صادر می شود و پولش به کشور باز میگردد بخشی از آن پول وجود ندارد.یعنی برای دور زدن تحریم باید درصدی از منابع حاصل از فروش نفت هزینه فروش شود.در چنین بستری بروز فساد یک امر طبیعی است.