محمد ساسانی پور، عضو هیئت‌علمی موسسه تحقیقات جمعیت کشور بابیان اینکه آلودگی هوا به خطری جدی برای سلامت و اقتصاد بدل شده است، با استناد به داده‌های سال ۱۴۰۰، گفت: آلودگی هوا جان ۵۱ هزار ایرانی را گرفته، امید زندگی را برای زنان و مردان به ترتیب ۱.۴ و ۱.۷ سال کاهش داده و منجر به از دست رفتن بیش از ۴۱۴ هزار سال عمر مفید افراد شده است. در ادامه گزیده نظرات وی را به نقل از ایسنا می‌خوانید.
آلودگی هوا دومین عامل مرگ
مطابق آمار مطالعات جهانی، آلودگی هوا پس از فشارخون بالا، دومین عامل مرگ‌ومیر در جهان است. به‌طوری‌که آلودگی هوا سال ۲۰۲۱ منجر به مرگ بیش از ۸ میلیون نفر و از دست رفتن ۲۱۶ میلیون سال زندگی در جهان شده است. سرعت زیاد افزایش نسبت شهرنشینی، چالشی است که میزان آلاینده‌ها را افزایش داده و به عامل خطر سلامت تبدیل‌شده است.
کاهش امید به زندگی
بر اساس گزارش جدید موسسه سیاست انرژی در دانشگاه شیکاگو، آلودگی هوا نتیجه سوزاندن سوخت‌های فسیلی است که ۲.۲ سال از میانگین امید زندگی در بدو تولد جهان را کم می‌کند. بر اساس این گزارش، دود سیگار دست‌اول به‌طور متوسط ۱.۹ سال امید زندگی را کاهش می‌دهد. مصرف الکل و مواد مخدر به‌طور متوسط ۹ ماه، آب و فاضلاب ناسالم ۷ ماه، آی وی و ایدز ۴ ماه، درگیری و تروریسم ۷ ماه امید زندگی در بدو تولد را کاهش می‌دهد.
غلظت بالای آلاینده‌ها در کلانشهرها
آلودگی هوا در بسیاری از شهرهای ایران به سطوح خطرناکی رسیده، به‌طوری‌که غلظت برخی از آلاینده‌ها در کلان‌شهرهای ایران 3 برابر بیشتر از استانداردهای ملی و دستورالعمل کیفیت هوای سازمان جهانی بهداشت است.
افزایش مرگ بر اثر آلاینده‌ها
بر اساس به‌روزترین داده‌های مطالعه جهانی بار بیماری‌ها، ۵۱ هزار مورد از کل مرگ‌ومیر رخ‌داده در سال ۱۴۰۰، منتسب به آلودگی هوا است. از این تعداد، حدود ۲۸ هزار مرگ مربوط به مردان است؛ به این معنی که ۵۵ درصد مرگ‌های ناشی از آلودگی هوا در مردان و ۴۵ درصد در زنان رخ‌داده است، میزان مرگ ناشی از آلودگی هوا در کشور ۶۰ در ۱۰۰ هزار نفر جمعیت محاسبه‌شده است. همچنین آلودگی هوا، عامل ۱۲ درصد از کل مرگ‌ومیر مردان وزنان کشور در سال ۱۴۰۰ بوده است.
۳۱ درصد از مرگ‌ها ناشی از بیماری‌های تنفسی
درصد مرگ ناشی از آلودگی هوا به‌ویژه از ۴۵ سالگی به بعد به‌شدت افزایش می‌یابد. به ترتیب، ۲۳.۵ درصد و ۲۲.۳ درصد از مرگ‌ومیر ناشی از بیماری‌های قلبی و عروقی در مردان وزنان کشور در سال ۱۴۰۰ ناشی از آلودگی هوا بوده است. همچنین ۳۱ درصد از مرگ‌های ناشی از بیماری‌های تنفسی مزمن، حدود ۱۰ درصد از مرگ ناشی از دیابت، ۳.۵ درصد از مرگ‌های ناشی از سرطان و ۲۳ درصد از مرگ‌های ناشی از عفونت‌های تنفسی در مردان بر اثر آلودگی هوا اتفاق افتاده است. مقادیر مربوط به علل مرگ در زنان نیز برای بیماری‌های تنفسی مزمن ۲۹ درصد، دیابت ۱۰.۶ درصد، سرطان‌ها ۲.۲ درصد و عفونت‌های تنفسی ۲۳ درصد بوده است.
۴۲۰ هزار سال عمر ازدست‌رفته
سال ۱۴۰۰ حدود ۴۲۰ هزار سال عمر ازدست‌رفته زودرس ناشی از مرگ‌های منتسب به آلودگی هوا رخ‌داده که از این تعداد ۲۶۶ هزار سال آن مربوط به مردان است. به‌طورکلی ۸.۵ درصد از کل سال‌های عمر ازدست‌رفته زودرس ناشی از مرگ‌ها به علت آلودگی هواست.سال ۱۴۰۰، آلودگی هوا، عامل ۱۵۰ هزار سال عمر ازدست‌رفته بالقوه تولیدی در هر دو جنس در کشور بوده است. تعداد سال‌های ازدست‌رفته عمر بالقوه تولیدی مردان در گروه سنی ۵۴-۵۰ سال، حدود ۲۰ هزار سال بود، این مقدار برای زنان کمتر از ۹ هزار سال بود، بنابراین مقدار این شاخص در مردان حدود ۲.۵ برابر زنان بود.