تغییر اساسنامه صندوق
رئیس‌کل بانک مرکزی گفت: امروز فلسفه عملکرد صندوق توسعه ملی تغییر کرده و به اعتقاد بنده، باید اساسنامه این صندوق تغییر کند و با وصله‌پینه بودجه سنواتی نمی‌توان به چالش‌ها پاسخ داد.
محمدرضا فرزین، رئیس‌کل بانک مرکزی دیروز در پنجمین همایش صندوق توسعه ملی با محوریت «حکمرانی توسعه؛ صندوق توسعه ملی و رفع نا ترازی‌ها» که در محل مرکز همایش‌های سازمان مدیریت صنعتی برگزار شد، اظهار کرد: صندوق توسعه ملی، صندوقِ صندوق‌هاست. این صندوق بخش زیادی از درآمد نفت معادل ۴۶ درصد آن را می‌گیرد و باید نقش مهمی ایفا کند. این صندوق نمی‌تواند در تسهیلات خرد ورود کند، بلکه ورود به تأمین مالی توسعه‌ای از اهداف صندوق است. وقتی 45 درصد درآمد نفتی به صندوق توسعه ملی واگذار می‌شود، باید در حوزه توسعه وارد شود. این موضوع باید از طریق بانک‌های توسعه‌ای انجام شود.
تأمین مالی نهادهای توسعه
رئیس‌کل بانک مرکزی بابیان اینکه صندوق توسعه ملی باید پشت بانک‌های توسعه‌ای قرار گیرد، گفت: چرا بانک مسکن با ایجاد شعبه به دنبال توسعه است؟ دولت برای بانک ملی و بانک سپه، اهداف تأمین می‌کند اما اهداف توسعه‌ای محقق نمی‌شود. بانک صنعت و معدن بی‌نهایت به صندوق بدهکار است. معتقدم این صندوق باید بانک‌های کشاورزی و سپه را بگیرد و از طریق تأمین مالی، پول آن تأمین و اهداف توسعه‌ای در آن‌ها دنبال شود. به گفته فرزین، ما باید یک بانک کشاورزی 50 میلیارد دلاری، یک بانک صنعت و معدن 100 میلیارد دلاری و یک بانک مسکن 50 میلیارد دلاری در کشور داشته باشیم و اهداف توسعه‌ای را در آن دنبال کنیم، نه اینکه بانک‌هایی داشته باشیم که نه سرمایه‌ای برایشان می‌آوریم و بعد هم می‌خواهیم تمام اهداف توسعه‌ای را از طریق آن‌ها تأمین کنیم. وی تأکید کرد: صندوق توسعه ملی در سال 1389 با یک ضرورت شکل گرفت اما آن ضرورت امروز تغییر کرده و ما هم باید متناسب با تغییرات، تغییرات لازم را اعمال کنیم. اساسنامه صندوق توسعه ملی باید تغییر و با چارچوب دقیق تألیف شود. نهادهای مالی توسعه باید از سوی صندوق توسعه ملی تأمین شوند.
دغدغه بیماری هلندی
رئیس‌کل بانک مرکزی گفت: سال 1389 نگرانی از بیماری هلندی دغدغه اصلی ایجاد صندوق توسعه ملی بود؛ اما از یک سال بعد با تحریم‌ها مواجه شده و درآمدهای نفتی کاهش پیدا کرد که این موضوع باعث شد تا خود دولت نیز نتواند تأمین مالی خود را انجام داده و بخشی از نیازهای خود را از صندوق توسعه ملی تأمین کرد.
خالی شدن صندوق توسعه
مهدی غضنفری در پنجمین همایش صندوق توسعه ملی با عنوان «حکمرانی توسعه» با ارائه گزارشی از منابع و مصارف صندوق توسعه ملی، گفت: صندوق توسعه ملی در ابتدای تا سیس با سرمایه اولیه ۱۶۸ میلیارد دلار تا سیس شد؛ از ۱۲ سال پیش تاکنون تنها ۱۱.۴ میلیارد دلار واردشده و جمع تسهیلات ۹.۳ و تاکنون ۱۴۰ میلیارد دلار خارج‌شده و تنها ۳۰ میلیارد دلار باقی‌مانده است.
وی درباره ترکیب مصارف این اعتبارات افزود: مصارف دولتی ۱۰۳ میلیارد دلار، خصوصی ۴۵ میلیارد دلار و سایر ۱۰.۳ میلیارد دلار است که جمع این مصارف را به عدد ۱۵۸ میلیارد دلار رسانده است. مانده موجودی ۳۰.۷ میلیارد دلار و مانده تعهدات ۷.۲ میلیارد دلار بوده و ۲۳ میلیارد دلار نیز آماده ارائه تسهیلات است.
مطالبه معوق صندوق ۲۰ میلیارد دلار
رئیس هیات عامل صندوق توسعه ملی با ارائه گزارشی درباره اعطا و وصول تسهیلات از سوی این صندوق نیز گفت: اعطای تسهیلات ارزی ۳۲، سررسید ۳۱، وصول ۱۱ و مطالبات معوق ۲۰ میلیارد دلار است ضمن اینکه طرح‌های شرکت ملی نفت ۱۶ میلیارد دلار، طرح‌های نیروگاهی ۱.۸ میلیارد دلار و سایر طرح‌ها نیز ۲.۲ میلیارد دلار از صندوق توسعه ملی تسهیلات دریافت کرده اند.
غضنفری خاطرنشان کرد: از این میزان به نفت و گاز ۱۷ میلیارد دلار، صنایع کلی ۸ میلیارد دلار، نیروگاه ۴.۷ میلیارد دلار، پالایشگاه ۴.۱ میلیارد دلار، پتروشیمی ۳ میلیارد دلار، آب ۶۰۰ میلیون دلار و حمل‌ونقل ۵۰۰ میلیون دلار ۰.۵ میلیارد دلار دریافت کرده اند. صندوق توسعه ملی در راستای تهاتر مطالبات خود، بخشی از سهام ۵ شرکت تولیدی - صادراتی را که تملک نموده بود در سال جاری به ۳ شرکت دیگر واگذار خواهد کرد.
غضنفری درباره وظیفه صندوق توسعه ملی برای کمک به رفع نا ترازی‌ها نیز گفت: تخصیص خطوط اعتباری جدید به بانک‌های عامل به‌منظور تأمین مالی نیروگاه‌ها به میزان ۵.۸ میلیارد دلار، اعلام مسدودی بانک مرکزی جهت اعطای تسهیلات به بانک‌های پاسارگاد و خاورمیانه ۶۰۰ میلیون دلار و ۵.۲ میلیارد دلار نیز برای کمک به رفع نا ترازی برق در دستور کار است.