مذاکرات انگار به برزخ رفته است، زیرا خبری از دور پنجم نیست. عمان هم که میانجیگر است قرار بود تاریخ دور پنجم مذاکرات را اعلام کند و تاکنون تاریخی مشخص نکرده است. روز یکشنبه وزیر خارجه عمان به تهران آمد و با پزشکیان دیدار و گفت وگو کرد. احتمالاً او پیغامی از طرف آمریکا برای ایران آورده بود. وی از اینکه ایران میز مذاکره را ترک نکرده تقدیر و تشکر کرد. با این وجود صداهایی که از دو سو شنیده میشود حاکی از ایستادگی دو طرف روی مواضع حداکثری خود است. استیو ویتکاف نماینده آمریکا در مذاکره با ایران که تاجر مسلک است و دیپلمات نیست ابتدا گفته بود ایران میتواند غنی سازی 3.67 داشته باشد، اما بعد تحت فشار لابی یهود و سناتورهای تندرو حرفش را عوض کرد و گفت ایران حتی نمیتواند یک درصد هم غنی سازی در داخل داشته باشد. مصاحبه شمخانی با شبکه NBC که در آن گفت ایران حاضر است سطح غنی سازی را پایین آورد و اورانیومهای غنی سازی شده را تحویل دهد، این اظهار نظر آنقدر مهم بود که ترامپ آن را در شبکه ایکس بازنشر کرد. با این وجود آمریکایی ها در روزهای آخر به رغم نرمشهای قبلی پایشان را در یک کفش کردهاند و می گویند ایران نباید در داخل غنی سازی انجام دهد و علاوه بر آن سایتهای فردو و نطنز هم باید تعطیل شود. آمریکاییها گفتهاند غنی سازی در ایران خط قرمز ماست.
واکنش ایران
ایران بارها اعلام کرده که حفظ غنی سازی خط قرمز جمهوری اسلامی است و اگر این شرط پذیرفته نشود ایران میز مذاکره را ترک خواهد کرد. بنابراین آنچه اکنون در میدان دیده میشود این است که تقابل نبرد و تقابل خط قرمزها شکل گرفته است.
اگر طرفین روی مواضع خود ایستادگی کنند مذاکرات شکست خواهد خورد و توافق نخواهد شد مگر اینکه طرفین از مواضع خود کوتاه بیایند. ستاره صبح چندین بار پیشنهاد کرده برای اینکه کشور دچار جنگ و تحریم نشود و مهمتر اینکه تحریمها برداشته شود و بهبود در اقتصاد و زندگی مردم ایجاد شود، حاکمیت مشابه آنچه در دولت اصلاحات انجام داد این بار نیز آن را تکرار کند. در آن زمان که مثل حالا شبح جنگ و تحریم بر کشور سایه افکنده بود، دولت خاتمی به این جمع بندی رسید که 2.5 سال فعالیتهای هستهای را داوطلبانه متوقف کند. به نظر میرسد برای دور کردن سایه جنگ و تحریم، ایران باید 2.5 سال تا 5 سال فعالیتهای هستهای را داوطلبانه، نه تحت زور و فشار متوقف کند تا دوره ترامپ پایان یابد. واقعیت این است که ایران اکنون با ترامپی روبرو است که دیوان عالی، مجلس سنا و مجلس نمایندگان را در اختیار دارد. یعنی قدرتش مطلق و بلامنازع است. مقابله با چنین رییس جمهوری خطرناک است. یک دلیلش هم این است که اسراییل منتظر چراغ سبز ترامپ است تا به ایران حمله کند. مشکل دیگر این است که سه کشور اروپایی خیز برداشتهاند که مکانیزم ماشه رافعال کنند. اگر این اتفاق رخ دهد تحریمهای شورای امنیت بر خواهد گشت و برداشتن آن با کرام الکاتبین خواهد بود زیرا برداشتن هر قطعنامه از شش قطعنامه شورای امنیت که در قالب قطعنامه 2231 لغو شدهاند نیاز به پنج رأی عضو دائمی شورای امنیت دارد و سه عضو آن انگلیس، فرانسه و آمریکا هستند که با ایران در تقابل هستند. شرایط خطرناک شده، ایران باید امتیاز بدهد تا خطر را مرتفع کند.
واکنش وزارت خارجه
غنيسازي به عنوان بخشي از صنعت هستهاي ايران به هيچ عنوان قابل مذاکره نيست. غنيسازي يک امر فانتزي نيست که از ايران بخواهيم متوقف و تعليق کند.
واکنش سخنگوي کاخ سفيد
ما به خطوط قرمز اعلام شده از سوي ويتکاف (عدم غني سازي اورانيوم توسط ايران) پايبنديم. وزير خارجه روبيو و ويتکاف هم بهطور عمومي و هم در گفتوگوهاي صورت گرفته بين فرستاده ويژه و ايرانيان تصريح کردهاند که ايران حق غني سازي ندارد. ما خط قرمز واضحي داريم که غنيسازي است. ما حتي نميتوانيم اجازه يک درصد ظرفيت غنيسازي را بدهيم.
بيانيه مشترک اتحاديه اروپا
توافق کرديم که همچنان عميقاً نگران گسترش خطرناک برنامه هستهاي ايران، در کنار رفتار آن در منطقه و در خاک اروپا هستيم. ما بازداشت ناعادلانه اتباع خارجي توسط ايران را محکوم کرده و از ايران ميخواهيم به ديپلماسي گروگانگيري پايان دهد.