محمد رئیسزاده، رئیس کل سازمان نظام پزشکی گفت: بر اساس آخرین آمارهای سازمان نظام پزشکی در حال حاضر ۱۰۴ هزار و ۳۴۵ پزشک عمومی در کشور داریم که بیش از ۳۰ هزار نفر از این افراد به کاری غیر از پزشکی مشغول هستند. یعنی نه در شبکه بهداشت مشغول شدهاند و نه در مطب کار میکنند. حال اگر تعداد این پزشکان عمومی افزایش پیدا کند، نه مشکل پزشکی خانواده و نظام ارجاع حل شده و نه مشکل دسترسی به پزشک متخصص حل خواهد شد.
وی درباره آسیبهای افزایش ظرفیت پزشکی افزود: بر اساس مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی، قرار بود افزایش ظرفیت پزشکی از سال ۱۴۰۱ به مدت چهار سال انجام شود؛ بر اساس آمارهای وزارت بهداشت، افزایش ظرفیت در ۳ سال ابتدایی این مصوبه انجام شد و قرار بود با نظر شورای عالی انقلاب فرهنگی و دستور رئیس جمهوری، افزایش ظرفیت در چهارمین سال متوقف شود. در سال جاری نیز عمده موضوع در زمینه افزایش و توزیع سهمیه پزشکی در مناطق بومی بود.این سوال پیش آمده که چرا تاکید فراوانی بر افزایش ظرفیت رشته پزشکی عمومی میشود اما توجهی به خالی ماندن ظرفیت رشتههای دستیاری مانند طب اورژانس، بیهوشی، اطفال و عفونی نمیشود.
خالی ماندن رشتههای تخصصی پزشکی
رئیس کل سازمان نظام پزشکی درباره خالی ماندن برخی رشتههای دستیاری اظهار کرد: آزمون دستیاری که در سال جاری برگزار شد، آمارهای نگران کنندهای را نشان میدهد. به طور مثال فقط ۱۰ درصد رشته طب اورژانس، ۳۲ درصد رشته بیهوشی، ۲۲ درصد رشته اطفال و ۱۵ درصد رشته عفونی تکمیل شده و بقیه این ظرفیتها خالی مانده است. اینکه ۹۰ درصد رشته طب اورژانس خالی مانده، یک ابر بحران است. اما خالی ماندن ظرفیت دستیاری جدی گرفته نمیشود؟ در آینده باید صدها برابر هزینه کرد تا کمبودها را جبران کنیم.
کمبود متخصص
رئیسزاده در پاسخ به اینکه آیا افزایش ظرفیت پزشکی میتواند مشکل دسترسی به متخصصان را برطرف کند، اظهار کرد: در چهار سال گذشته، هزار و ۲۰۰ نفر کمبود ورودی به رشته بیهوشی داشتیم؛ کمبود متخصص بیهوشی یا اطفال از کجا باید جبران شود؟ اگر قرار باشد افزایش ظرفیت پزشک عمومی منجر به ورود آن فرد به دوره تخصص شود، حدود ۱۴ سال زمان نیاز است؛ آیا مشکل حال حاضر بیماران در زمینه دسترسی و کمبود پزشک متخصص را حل میکند؟ تلاشی برای ترغیب پزشکان عمومی برای ورود به رشتههای تخصصی مانند بیهوشی و عفونی و اطفال نمیشود اما فشار عجیبی برای افزایش ظرفیت ورود به پزشکی عمومی وجود دارد. منظور از کمبود پزشک کمبود دسترسی به متخصص است؛ اما پیگیریها فقط برای افزایش ظرفیت پزشکی عمومی است. در حالیکه زیرساخت مورد نیاز آموزشی برای افزایش ظرفیت پزشکی عمومی فراهم نیست.
رئیس زاده اظهار کرد: چند سال دیگر، متخصص بیهوشی و اطفال نخواهیم داشت و اگر یک کودک دچار تشنج شود و یک متخصص اطفال حضور نداشته باشد که آن کودک را درمان کند و او دچار عوارض جدی شود، چه کسانی پاسخگو خواهند بود؟ چرا نباید شرایط تربیت رزیدنتها را بهتر کرد تا پزشکان عمومی موجود وارد این رشتههای تخصصی شوند؟ وقتی به جای ۶۵۰ رزیدنت اطفال، فقط ۲۵۰ نفر شروع به تحصیل میکنند، کمبود این ۴۰۰ متخصص اطفال را چگونه جبران خواهیم کرد؟
مشکل توزیع پزشکان متخصص
رئیس کل سازمان نظام پزشکی، گفت: در زمینه کمبود و مشکل دسترسی به پزشک متخصص دو علت وجود دارد؛ اول پر نشدن ظرفیتهای دوره دستیاری و دوم توزیع نامتناسب است. در رشتههایی مثل رادیولوژی و قلب و ارتوپدی که ظرفیتها پر میشود نیز توزیع عادلانه وجود ندارد. در برخی رشتههای تخصصی، بیش از ۵۰ درصد متخصصان در تهران و بقیه در سایر نقاط کشور ساکن هستند. ۴۲ درصد متخصصان در ۵ کلانشهر حضور دارند و بقیه در سایر نقاط کشور هستند.
رئیس زاده اضافه کرد: دلیل این توزیع نامتقارن این است که نتوانستیم شرایط ماندگاری پزشکان متخصص را در شهرستانها فراهم کنیم و وقتی طرح متخصص به اتمام رسید، به تهران بر میگردد.
ظلم تاریخی به نظام بهداشت و درمان کشور
وی افزود: باید بر اساس نیاز جامعه، تعداد پزشک متخصص افزایش پیدا کند و نباید آدرس غلط داد. افزایش ظرفیت پزشکی، یک ظلم تاریخی به نظام بهداشت و درمان کشور است؛ باید نگران آینده باشیم. پزشکی که در کلاسهایی با این ظرفیت بالا آموزش میبیند، اگر به یک بیمار آسیب بزند، چه کسی پاسخگو است؟