مدیا بنجامین-تحلیلگر روابط بین الملل
جو بایدن رئیس‌جمهور امریکا و دموکرات‌ها به سیاست خارجی دونالد ترامپ انتقاد داشتند، بنابراین انتظار این بود که بایدن پس از به قدرت رسیدن، تأثیرات بد آن سیاست‌ها را برطرف کند. برای آمریکا و جهان غم‌انگیز است که بایدن نتوانست ابتکارات مترقی اوباما را احیا کند و در عوض بسیاری از سیاست‌های خطرناک ترامپ را دو چندان کرده است. ... اکنون ناتوانی دموکرات‌ها در عمل به وعده‌های خود در زمینه سیاست داخلی و خارجی، چشم‌انداز آن‌ها را در انتخابات میان‌دوره‌ای نوامبر تضعیف می‌کند.
ارزیابی مدیریت هفت موضوع مهم سیاست خارجی بایدن
1-طولانی شدن عذاب مردم افغانستان: شاید نشانه‌ای از مشکلات سیاست خارجی بایدن باشد که دستاورد مهم سال اول ریاست جمهوری او در خصوص خروج ایالات‌متحده از جنگ 20 ساله خود در افغانستان محسوب می‌گردید؛ اما اجرای این سیاست توسط بایدن با همان ناتوانی در درک افغانستان و اشغال نظامی خصمانه به مدت 20 سال دنبال شد. موضوعی که منجر به احیای سریع دولت طالبان و هرج‌ومرج ناشی از فرار سربازان ایالات‌متحده شد. اکنون، بایدن به‌جای کمک به مردم افغانستان پس از دو دهه ویرانی‌های ناشی از اشغال نظامی، 9.4 میلیارد دلار از ذخایر ارز خارجی این کشور را تصاحب کرده است، درحالی‌که مردم افغانستان از یک بحران انسانی ناامیدکننده رنج می‌برند.
2- ایجاد بحران با روسیه بر سر اوکراین: اولین سال ریاست جمهوری بایدن با تشدید خطرناک تنش‌ها در مرز روسیه و اوکراین به پایان می‌رسد. وضعیتی که ادامه آن می‌تواند منجر به درگیری نظامی بین دو کشور مسلح هسته‌ای شود. ایالات‌متحده با حمایت از سرنگونی خشونت‌آمیز دولت منتخب اوکراین در سال 1393 (2014) و سپس پشتیبانی از گسترش ناتو تا مرز روسیه و تسلیح و آموزش نیروهای اوکراینی، مسئولیت زیادی در قبال این بحران بر عهده دارد.
3- تشدید تنش‌های جنگ سرد و مسابقه تسلیحاتی خطرناک با چین: ترامپ جنگ تعرفه‌ای را با چین به راه انداخت که ازنظر اقتصادی به هر دو کشور آسیب وارد کرد و جنگ سرد خطرناک و مسابقه تسلیحاتی با چین و روسیه را دوباره شعله‌ور کرد تا بودجه نظامی فزاینده ایالات‌متحده را توجیه کند. بایدن فقط این تنش‌های خطرناک بین‌المللی را تشدید کرده است. در کنار خطر جنگ، سیاست‌های تهاجمی او در قبال چین به افزایش نفرت پراکنی شوم علیه آمریکایی‌های آسیایی‌تبار منجر شده است و موانعی را بر سر راه همکاری بسیار مهم با چین برای رسیدگی به تغییرات آب و هوایی، بیماری کووید-19 و سایر مشکلات جهانی ایجاد کرده است.
4- کنار گذاشتن توافق هسته‌ای اوباما با ایران: پس‌ازاینکه تحریم‌های اوباما علیه ایران نتوانست این کشور را مجبور به توقف برنامه هسته‌ای خود کند، سرانجام رویکردی مترقی و دیپلماتیک در پیش گرفت که منجر به توافق هسته‌ای برجام در سال 1394 (2015) شد. علیرغم اینکه ایران با دقت تمام تعهدات خود را طبق این معاهده انجام می‌داد، معذالک ترامپ در سال 1397 (2018) از آن خارج شد. خروج ترامپ از سوی دموکرات‌ها و ازجمله نامزد آن‌ها بایدن، به‌شدت محکوم شد و سناتور سندرز قول داد در اولین روز ریاست جمهوری خود در صورت رسیدن به ریاست جمهوری، دوباره به برجام بپیوندد. دولت بایدن به‌جای پیوستن فوری به توافقی که برای همه طرف‌ها کارساز بود، فکر کرد که می‌تواند ایران را در مذاکره برای «توافق بهتر» تحت‌فشار بگذارد. بایدن، یک سال بعد و پس از هشت دور دیپلماسی در وین، هنوز به توافق نپیوسته است. پایان دادن به اولین سال حضور خود در کاخ سفید با تهدید یک جنگ دیگر در خاورمیانه کافی است تا به دیپلماسی بایدن نمره «ردی» داد.
5- حمایت از داروسازان بزرگ در برابر واکسن موردنیاز مردم در جهان: بایدن زمانی که اولین واکسن‌های کووید در سراسر ایالات‌متحده و جهان تأیید و عرضه می‌شد، روی کار آمد. نابرابری‌های شدید در توزیع جهانی واکسن بین کشورهای ثروتمند و فقیر بلافاصله آشکار و به «واکسن آپارتاید» معروف شد. ایالات‌متحده و دیگر کشورهای غربی به‌جای تولید و توزیع واکسن‌ها به‌صورت غیرانتفاعی برای مقابله با همه‌گیری به‌عنوان بحران بهداشت عمومی در جهان، سازوکار نئولیبرالی ثبت اختراع و انحصار شرکت‌ها در تولید و توزیع واکسن را حفظ کردند. ناکامی در گشایش تولید و توزیع واکسن‌ها به کشورهای فقیرتر به ویروس کووید اجازه انتشار و جهش داد که منجر به موج‌های جهانی جدید عفونت و مرگ ناشی از انواع دلتا و اومیکرون شد.
6- تضمین مقابله با گرمایش فاجعه‌بار جهانی در کنفرانس گلاسکو: پس‌ازاینکه ترامپ سرسختانه بحران آب‌وهوا را به مدت چهار سال نادیده گرفت، اقدام بایدن در اولین روزهای ریاست جمهوری خود برای پیوستن مجدد به این توافقنامه سبب خرسندی طرفداران محیط‌زیست شد؛ اما زمانی که بایدن به گلاسکو رسید، به دستور صنعت سوخت‌های فسیلی و تلاش جو منچین دست‌نشانده آن‌ها در کنگره عمده برنامه آب و هوایی وی یعنی برنامه عملکرد انرژی پاک (CEPP) از لایحه «ساخت برتر در کنگره» حذف شد. بدین ترتیب تعهد ایالات‌متحده مبنی بر کاهش 50 درصدی انتشار گازهای گلخانه‌ای سال 2005 تا سال 2030 را به یک وعده پوچ تبدیل کرد. حتی زمانی که کنفرانس در حال برگزاری بود، دولت بایدن با به حراج گذاشتن زمین‌های مجاور میادین نفت و گاز به وسعت 730000 هکتار در غرب آمریکا و 80 میلیون هکتار در خلیج مکزیک، فعالان محیط‌زیست را خشمگین کرد. ...
7- جنگ محاصره اقتصادی علیه مردم کوبا، ونزوئلا و سایر کشورها: ترامپ به‌طور یک‌جانبه اصلاحات اوباما در مورد کوبا را لغو کرد و خوان گوایدو را به‌عنوان رئیس‌جمهور ونزوئلا به رسمیت شناخت و تحریم‌های «فشار حداکثری» علیه اقتصاد آن‌ها را به اجرا گذاشت. بایدن به جنگ محاصره اقتصادی شکست‌خورده ترامپ علیه کشورهایی که در برابر دیکته‌های امپراتوری ایالات‌متحده مقاومت می‌کنند، ادامه داده است و درد بی‌پایانی را بر مردم آن‌ها تحمیل می‌کند.
نتیجه‌گیری
هر بخش از این شکست‌های سیاست خارجی به قیمت جان انسان‌ها تمام می‌شود و بی‌ثباتی منطقه‌ای - حتی جهانی - ایجاد می‌کند. در هر مورد، سیاست‌های جایگزین مترقی به‌راحتی در دسترس هستند. بایدن یک سال حیاتی را با دو برابر کردن سیاست‌های شکست‌خورده ترامپ تلف کرد. در سال آینده، ما امیدواریم که افکار عمومی بیزاری عمیق خود از جنگ را به وی یادآوری کنند و او با اتخاذ روش‌های عاقلانه‌تر و منطقی‌تر پاسخ دهد.
21 ژانویه 2022
برگردان و کوتاه‌سازی علی‌اصغر شهدی
[email protected]