آرزو مسیب زاده
کارشناس تغذیه
تیروئید غده‌ای در بدن است که هورمون‌های تنظیم‌کننده سوخت‌وساز بدن را تولید و ترشح می‌کند. سوختن منابع انرژی که با غذا خوردن وارد بدن می‌شوند در غیاب یا کمبود این هورمون‌ها کاهش می‌یابد و تولید گرما در بدن نیز کم می‌شود. به همین دلیل است که افرادی که به کم‌کاری تیروئید مبتلا هستند، دچار اضافه‌وزن شده و دست و پای آن‌ها معمولاً سرد است. کاهش ضربان قلب، احساس خستگی و خواب‌آلودگی، یبوست، عدم تحمل سرما، خشکی پوست، ریزش مو، اختلال در عادت ماهیانه و خونریزی زیاد از دیگر علائم شایع کم‌کاری تیروئید است.
گواتر چیست؟
بزرگ شدن غیرطبیعی غده تیروئید را گواتر می‌گویند. درصورتی‌که میزان ید مصرفی کم باشد، غده تیروئید به دنبال تلاش برای برداشت ید و تولید هورمون‌های تیروئیدی بزرگ می‌شود. کم‌کاری تیروئید درمان نشده منجر به بروز کلسترول بالا و بیماری‌های قلبی، ناباروری، افسردگی و بروز نقایص مادرزادی در فرزند می‌شود.
اصلی‌ترین اقدام درمانی برای کم‌کاری تیروئید، هورمون درمانی است. درواقع دارویی به نام «لووتیروکسین» که همان هورمون غده تیروئید است، به‌صورت آماده در قالب دارو وارد بدن می‌شود تا اعمال هورمون‌های غده تیروئید با مشکل مواجه نشود؛ اما باید در نظر داشته باشیم که حمایت‌های تغذیه‌ای به‌ویژه تأمین مواد مغذی لازم برای ساخت هورمون‌های تیروئید در بدن در کنار دارو بسیار اهمیت دارند.
رژیم‌درمانی در کم‌کاری تیروئید
1- استفاده از نمک یددار و اضافه کردن آن در انتهای پخت غذا (زیرا حرارت باعث از بین رفتن ید می‌شود)
2- پرهیز از مصرف زیاد مواد غذایی گواتروژن خصوصاً به‌صورت خام؛ مواد گواتروژن شامل سویا، خانواده کلم‌ها، شلغم، اسفناج، بادام‌زمینی، روغن کلزا، ارزن و ... می‌شوند
3- سویا می‌تواند مانع جذب کافی داروهای تیروئید شود، بنابراین بهتر است در مصرف سویا و محصولات آن احتیاط شود
4- استفاده از مواد غذایی سرشار از آهن، ویتامین آ، سلنیم و روی، ویتامین ب ۱۲؛ درصورتی‌که تغذیه مناسبی ندارید مصرف مکمل مولتی‌ویتامین و مینرال توصیه می‌شود
5- نوشیدن روزانه ۶ تا ۸ لیوان آب
6- تنظیم کالری دریافتی و افزایش میزان تحرک و فعالیت بدنی برای جلوگیری از افزایش وزن
7- پرهیز از مصرف قندهای ساده مثل قند، شکر و شیرینی‌ها