به قلم جیسون دیتز
30 ژوئن 2022
تارنمای انتی وار نیوز
برگردان و تنظیم علی‌اصغر شهدی
Asghar.shahdi@gmail.com
گفت‌وگوهای دو روزه که در آن میانجی‌های اتحادیه اروپا بین هیئت‌های ایران و ایالات‌متحده رفت‌وآمد داشتند به‌منظور ازسرگیری مذاکرات گسترده‌تر بین ایران و قدرت‌های بزرگ در وین بود که از ماه مارس متوقف شده بود. مذاکرات هسته‌ای ایران به میزبانی قطر تنها در بخشی از روز به طول انجامید و با بدبینی ایالات‌متحده از هم پاشید. مقامات اتحادیه اروپا می‌گویند ممکن است دیگر امکان توافق وجود نداشته باشد.
بااین‌وجود امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران معتقد است که مذاکرات «مثبت» بوده و هنوز هم می‌توان به آن تا حصول موفقیت ادامه داد. وی در تماس تلفنی با همتای قطری خود محمد بن عبدالرحمن آل ثانی که میزبان این مذاکرات غیرمستقیم بود، گفت: «ما مصمم هستیم که تا رسیدن به توافقی واقع‌بینانه به مذاکره ادامه دهیم. ارزیابی ما از دور اخیر مذاکرات در دوحه مثبت است.»
وی افزود: «بر این نکته تأکید می‌کنم که به تلاش جدی خود برای دستیابی به یک توافق خوب، محکم و پایدار ادامه می‌دهیم.»
هدف از این گفت‌وگوها بازگرداندن ایالات‌متحده به توافق 1394 (2015) است که توسط دولت ترامپ در سال 1397 (2018) باطل شد و با وضع تحریم‌های اقتصادی گسترده‌ای که وی در ازای بازگشت ایران به تبعیت کامل از محدودیت‌های تعیین‌شده برای فعالیت‌های هسته‌ای خود اعمال کرد، انجام شد.
مقامات ایرانی می‌گویند که گفت‌وگوها به دلیل اصرار آمریکا بر پایبندی به پیش‌نویسی که به‌صراحت شامل هیچ‌گونه تضمینی مبنی بر بهره‌مندی ایران از لغو تحریم‌ها نبود، شکست خورد. مقامات ایرانی هنوز به شکست مذاکرات تسلیم نشده‌اند و می‌گویند که کماکان راهی برای یک توافق وجود دارد و تنها چیزی که لازم است کمی واقع‌گرایی ایالات‌متحده از این مذاکرات است.
ایران خواهان یک توافق است، حتی اگر تلاش‌های جدی لازم باشد. با توجه به اصرار ایالات‌متحده برای ایجاد ناتوی ضد ایرانی، به نظر می‌رسد ایران این را یکی از آخرین فرصت‌ها برای توافق می‌داند.
در مقابل مقامات آمریکایی به ایران بدبین بوده و می‌گویند که ایران آماده دستیابی به توافق با آن‌ها نیست و اظهارنظر چندان اساسی در مورد آنچه اتفاق افتاد را ارائه نمی‌دهد.
سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا پس از پایان مذاکرات در قطر گفت: «دولت جو بایدن، آمادگی خود را برای انعقاد و اجرای سریع یک توافق در مورد بازگشت به انطباق کامل دوجانبه، آشکار کرده است.»
یکی از اختلاف‌های بین تهران و واشنگتن، درخواست ایران برای حذف سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از فهرست تروریستی ایالات‌متحده است؛ تصمیمی که ترامپ اتخاذ کرد و مطمئناً حزب جمهوری‌خواه هرگونه تغییر بایدن را محکوم خواهد کرد.
فرصت‌های بیشتری وجود خواهد داشت، زیرا ایران خواهان توافق است و اتحادیه اروپا اگر تا حدودی بدبینانه از قطر خارج شود، هنوز در نقطه تسلیم شدن قرار ندارد.
گفتگوها در دوحه تنها دو هفته پیش از اینکه بایدن برای اولین بار به‌عنوان رئیس‌جمهور به منطقه خاورمیانه -دو کشور دشمن ایران یعنی اسرائیل و عربستان- سفر کند، صورت گرفت.