منشأ انفجار
گمرک روز گذشته (ششم اردیبهشت) پس از انفجار در بندر شهید رجایی رخ داد، اعلام کرد: «انفجار در محوطه کانتینری سینا بوده و این محوطه وابسته به سازمان بندرها و دریانوردی بوده است. خروج تمامی کامیون‌هایی که تشریفات گمرکی آن‌ها انجام‌شده از محوطه بندرعباس در حال انجام است. به‌احتمال‌زیاد منشأ انفجار از دپوی کالاهای خطرناک و مواد شیمیایی موجود در محوطه بندر بوده است. محل انفجار در شعاع ۲ کیلومتری ساختمان اداری گمرک بوده است.»
واکنش سازمان بندرها و دریانوردی
سازمان بندرها و دریانوردی اعلام کرد: انفجار دریکی از پایانه‌های اختصاصی بندر شهید رجایی بندرعباس رخ داد که منجر به آتش‌سوزی و وارد آمدن خساراتی به محل حادثه و ساختمان‌های اطراف شد. علت حادثه و میزان خسارات در دست بررسی است.
بندر تعطیل شد
جانشین مدیرکل اداره بندرها و دریانوردی هرمزگان از تعطیلی موقت عملیات بندری خبر داد. اسماعیل مکی زاده بابیان اینکه به‌واسطه سانحه‌ای که دریکی از سراچه‌های کانتینری بندر شهید رجایی داشتیم حریق را مشاهده کردیم، گفت: متأسفانه این حریق باعث شد که موقتاً عملیات بندری و دریایی تعطیل شود.
گمانه‌زنی‌ها
ابراهیم رضایی، سخنگوی گروه امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس از ورود این گروه به موضوع حادثه انفجار بندر شهید رجایی خبر داد و گفت که محل انفجار در کنترل نیروهای امدادی و امنیتی است. برخی رسانه‌ها در حال مشابهت‌سازی این انفجار با انفجار بندر بیروت هستند و فرضیه تروریستی بودن این حادثه مطرح‌شده است؛ این‌ها گمانه‌زنی‌های رسانه‌ای است و هنوز گروه‌های ارزیاب و کارشناسان ایمنی و امنیتی گزارش اولیه‌ای که ناشی از انفجار حاصل از مواد شیمیایی یا عملیات تروریستی یا موضوع دیگری باشد، را ارائه نکرده‌اند.
دود نارنجی نشانه چیست؟
گزارش‌ها از مشاهده دود غلیظ بارنگ‌های نارنجی و تیره حکایت دارند که گمانه‌زنی‌هایی درباره نوع مواد درگیر در این فاجعه را برانگیخته است. رنگ دود در انفجارها نتیجه ترکیب مواد سوخته شده، دمای احتراق و شرایط محیطی است. به گفته متخصصان شیمی و فیزیک انفجار دود سیاه معمولاً از احتراق ناقص مواد کربنی مانند پلاستیک، لاستیک، یا محصولات پتروشیمی ناشی می‌شود، که به دلیل کمبود اکسیژن، دوده فراوانی تولید می‌کند. دود سفید یا خاکستری روشن، نشان‌دهنده احتراق کامل یا وجود مواد معدنی و بخارآب است. دود نارنجی یا قرمز به تشکیل اکسیدهای نیتروژن (NOx) در اثر انفجار مواد نیترات‌ساز، مانند نیترات آمونیوم، اشاره دارد. تصاویر انفجار بندر شهید رجایی و گزارش‌های اولیه حاکی از دود غلیظ با تک‌رنگ نارنجی و تیره است. این ویژگی‌ها ادعاهایی درباره شباهت با انفجار بندر بیروت در سال ۲۰۲۰ که ناشی از نیترات آمونیوم بود، ایجاد کرده و برخی کاربران شبکه‌های اجتماعی چنین ادعایی را نشر کرده‌اند.
تکذیب ادعاها
مقامات رسمی، ازجمله مدیر روابط عمومی شرکت بنا گستر و گزارش‌های صداوسیما، شایعات درباره وجود آمونیاک یا نیترات آمونیوم را تکذیب کرده‌اند. گمرک ایران اعلام کرده که انفجار در محوطه کانتینری رخ‌داده و احتمالاً به دپوی کالاهای خطرناک یا مواد شیمیایی مربوط است، اما نوع دقیق مواد هنوز مشخص نشده است.
دود نارنجی
رنگ نارنجی دود، که در برخی تصاویر انفجار دیده‌شده، می‌تواند به حضور ترکیبات نیتروژن دار یا مواد صنعتی مانند رنگ‌ها و رزین‌ها اشاره داشته باشد. نیترات آمونیوم، ماده‌ای که در انفجار بیروت دود نارنجی تولید کرد، به دلیل تشکیل اکسیدهای نیتروژن در دمای بالا چنین رنگی ایجاد می‌کند.
بااین‌حال، دود تیره و غلیظ گزارش‌شده نیز احتمال سوختن پلاستیک‌ها، محصولات پتروشیمی، یا دیگر مواد قابل اشتعال موجود در کانتینرها را تقویت می‌کند. وجود دود تیره می‌تواند نتیجه احتراق ناقص در محیطی با اکسیژن محدود باشد، که در آتش‌سوزی‌های صنعتی رایج است.
کارشناسان هشدار داده‌اند اگر ترکیبات کلر، گوگرد، یا نیتروژن در دود حضورداشته باشند، اثرات تنفسی و زیست‌محیطی جدی، مانند آلودگی هوا یا باران اسیدی، محتمل است. (خبرآنلاین)