دیدار صدراعظم آلمان از لندن و امضای معاهده دوجانبه عمدتاً دفاعی موسوم به کنزینگتون بین آلمان و بریتانیا در ۱۷ ژوئیه ۲۰۲۵ (۲۵/۴/۱۴۰۴)، تحول قابل توجهی در تاریخ تحولات استراتژیک اروپاست. این معاهده که برای تنظیم آن دو کشور هیجده دور مذاکراتی را در دو سه سال گذشته برگزار کردند، تنها رخداد استراتژیک در اروپا نیست. دیدار مکرون رئیس جمهور فرانسه از لندن، چند روز قبل از امضای معاهده بین بریتانیا و آلمان، فقط یک رخداد سال نبود، این اولین دیدار یک رهبر اروپائی از لندن بعد از ۲۰۲۰ محسوب میشود.
استراتژیک اروپا
این دیدارها، همراه با اظهار نظرهای مختلفی از سوی سیاستمداران، نظامیان و مراکز تحقیقاتی روابط بینالمللی اروپا درخصوص سمت و سوی استراتژیک اروپاست. از مجموعه این کنش و واکنشهای درون اروپائی، میتوان استنباط کرد که اروپا، از نظر استراتژیک، در حال یک پوستاندازی جدی و قابل ملاحظه است. چگونه میتوان ماهیت این پوست اندازی استراتژیک و هویت جدید امنیتی اروپا را مورد تجزیه و تحلیل قرار داد؟ این پرسش دامنه داری نه فقط برای اروپا، بلکه برای مناطق اطراف اروپا من جمله خاورمیانه و همچنین برای کنشگران جهانی است. در پاسخ باید به «دگرگونی در نگرشهای امنیتی»، «تلاش برای شکل دادن به مناسبات امنیتی» و «روشهای سازماندهی استراتژیک نوین» در اروپا توجه کرد.
امنیت اروپا
نگرش امنیتی اروپا، دچار دگرگونی جدی شده است. بیشک، نقطه عطف این دگرگونی، حمله نظامی روسیه به اوکراین در ۲۰۲۲ است. اقدام نظامی روسیه، به هر دلیلی که صورت گرفته باشد، نگرش استراتژیک اروپائیها نسبت به امنیت خود را متحول ساخت. جنگ اوکراین، پایان دادن به بیش از هفت دهه از ثبات امنیتی در مناسبات با روسیه بود و در پی آن سیاست اروپا نسبت به روسیه، از بعد امنیتی، تغییر یافت و در حال حاضر، روسیه تهدید اصلی اروپا قلمداد میشود. این اجماع در نگرش امنیتی همراه است با تحولاتی که در روابط ایالات متحده و اروپا رخ داد. دوباره به قدرت رسیدن ترامپ و پندار و گفتار و کردار او درخصوص حداقل سه مسئله، اروپائیها را از نظر نگرش امنیتی، تحت تأثیر قرار داد. اول، دیدگاه ترامپ در مورد روسیه شخص پوتین و منازعه اوکراین است هر چند که دیدگاه او در دو هفته گذشته نسبت به روسیه، پوتین و اوکراین، تغییراتی پیدا کرده است اما اروپا، سخنان و رفتار ترامپ، در دوره مبارزات انتخاباتی در حدود شش ماه ریاست جمهوری دور دوم وی در مورد روسیه را نه فقط بر نمیتافت،بلکه برای نگرش امنیتی اروپا، به هیچ رو قابل هضم نبود.دوم بحثهای مربوط به ناتو بود که از ترامپ،مخصوصاً در قالب افزایش بودجه نظامی اعضا مطرح میگردد. هر چند که در اجلاس لاهه، تا حدودی این موضوع ترسیم شد ولی ذهنیت امنیتی استراتژیک اروپائی، از شک و تردید دولت جدید آمریکا نسبت به نهادهای چندجانبه دفاعی مانند ناتو آگاه است. اما سوم، به طور کلی نگرش تحقیرآمیز محافظه کاران حاکم در واشنگتن به اروپاست. برجستهترین نمود و نماد این تحقیر در سخنان ونس، معاون رئیس جمهوری آمریکا در اجلاس امنیتی مونیخ مشاهده شد. این حس تحقیر برای اروپا، ساده نیست. نباید فراموش کرد که چشماندازهای استراتژیک، ساختار و پیوست روانشناسی سیاسی دارند که خود نیروها که جدی برای عمل استراتژیک است.این تحول در نگرشها، منجر به بسیاری از اقدامات در قاره اروپا شده است که شاید قابل توجهترین آنها،نگاه اروپائی بریتانیا از یک سو و نگرش سایر قدرتهای محوری اروپا به بریتانیاست.
منبع: دیپلماسی ایرانی