سال 1399 با تلخی‌هایش ازجمله فوت بیش از 62 هزار ایرانی براثر کرونا و تداوم تحریم‌های ایالات‌متحده، تورم، گرانی خرید مسکن و اجاره، گرانی خودرو و مواد خوراکی و صف طولانی برای خرید مرغ و روغن سپری شد و ایرانی‌ها با سختی به سال آخر قرن چهاردهم گام نهادند. نقش مهم «کتاب» و «روزنامه» این بوده و هست که رویدادهای خرد و کلان را «تحلیل» و «تفسیر» و مکتوب می‌کند و آن را در اختیار تاریخ و نسل‌های بعد، برای دانستن آنچه درگذشته رخ‌داده است قرار می‌دهد. روزنامه‌ها به دلیل اینکه به موضوعات روز می‌پردازند، مهم‌ترین ابزار برای پژوهشگران در طول تاریخ بوده و هستند. وقتی ایران وارد سال 1300 خورشیدی شد روزنامه‌هایی مثل «ستاره ایران»، «قرن بیستم»، «شفق سرخ»، «نهضت اسلام» و... وجود داشتند که مسائل روز و مشکلات و مطالبات مردم را نمایندگی می‌کردند. ایرانی‌ها در آن زمان از نبود راه‌آهن، دانشگاه، امنیت و... رنج می‌بردند و آرزویشان توسعه، امنیت، آزادی، عدلیه (دادگستری) و... بود و افرادی مثل ملک‌الشعرای بهار در این موضوعات در روزنامه‌ها مطلب می‌نوشتند. رضاخان در سال 1299 با کودتا قدرت را در دست گرفت و ابتدا سردار سپه و سپس شاه شد. او امنیت را در کشور ایجاد کرد، دانشگاه تهران، راه‌آهن و... را ساخت، اما به قانون پایبند نبود و قدرت خودش را مطلق می‌دانست و به انتخابات آزاد هم اعتقاد نداشت. بااین‌وجود در دوره او برخی اقدامات عمرانی در کشور صورت گرفت که موردتوجه مردم و حتی نخبگان قرار گرفت. برای اینکه تصور دقیق از سال 1299 در ذهن مخاطبان ایجاد شود، بخشی از متن یک کارت تبریک که به مناسبت نوروز 1300 هجری شمسی نوشته‌شده بود در ادامه می‌آید: «در این موقع که سال غم‌انگیز 1299 عمر خود را به آخر رسانده...». نکته مهم این است که این فرد آن سال را «غم‌انگیز» توصیف کرده است. در لابه‌لای نوشته‌های روزنامه‌ی آن روز نیز این واقعیت دیده می‌شود و نویسندگان از شکست نهضت مشروطه، پس از 15 سال که از عمر آن سپری‌شده بود، می‌نالیده‌اند. انگار تاریخ تکرار شده و ما نیز سال 1399 را باغم و اندوه فراوان سپری کرده‌ایم؛ سالی که کشور تحت‌فشار تحریم‌ها قرار داشت و به گفته مقامات، برخی نمایندگان پیشین، صاحب‌نظران و...، کشور نه‌تنها نتوانست بار مشکلات را از دوش مردم بردارد، بلکه تورم، گرانی، کاهش ارزش پول ملی، ناکارآمدی قوای مقننه و مجریه، فرایندی را فراهم کرده که اعتماد مردم به اصلاح امور از بین رفته است. برخی افراد در جایگاه قانون‌گذاری قرارگرفته‌اند که فرق بین 1400 با 13400 را نمی‌دانند، رئیس مجلس هم بدون حساب‌وکتاب به روسیه می‌رود، مجلس قانون الزام دولت به خروج از پروتکل الحاقی و بیرون کردن بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از ایران را تصویب و تهدید می‌کند اگر تا سوم اسفند تحریم‌ها برداشته نشود چنین و چنان باید کرد؛ سوم اسفند سپری شد اما خبری نشد، بلکه پس‌ازاین مصوبه سه کشور اروپایی به کاخ سفید نزدیک‌تر از قبل شدند، سند راهبردی 25ساله با چین بسته شد. این در حالی است که سیاست خارجی «منفعت‌گرا» ایجاد موازنه در روابط خارجی با شرق و غرب است. کشوری که صاحب نفت، گاز و... است نیازی به سرمایه‌گذاری چین ندارد. اگر قرار است ایران توسعه پیدا کند، بهترین کار تلاش برای برداشتن تحریم‌ها و ایجاد «موازنه مثبت» در روابط خارجی است. به عقیده نویسنده هرچند روزهای پایانی سال با ایستادن مردم در صف (مشابه دوره جنگ) برای گرفتن مرغ، روغن و... سپری شد، بااین‌وجود نباید کاری کنیم که آیندگان به ما خرده بگیرند که چرا از فرصت‌ها برای کاستن از مشکلات مردم استفاده نکردید. به عقیده نویسنده اگر قرار باشد سال نو متفاوت از همه‌سال‌های چهار دهه گذشته باشد و حاکمیت بخواهد مشکلاتش را با غرب (به‌ویژه ایالات‌متحده) ریشه‌ای حل کند لازم است بستر برای رئیس‌جمهور شدن یک «دیپلمات» و تشکیل یک دولت «تکنوکرات» فراهم شود. در غیر این‌صورت سال آینده در چنین روزهایی، حسرت سال‌های گذشته را خواهیم خورد. مسئولان تأمل کنند که چرا کشورهایی مثل ترکیه، مالزی، اندونزی، امارات، متحده عربی، چین و... که پیش‌ازاین از ما عقب بودند چگونه و با چه سیاستی توانسته‌اند در مدار توسعه قرار گیرند و فقر را از بین ببرند و برای مردم رفاه ایجاد کنند. زیبنده ایرانیان نبوده و نیست که سال غم‌انگیز 1399 را با تورم 36.4 درصدی سپری کردند. مردم این روزها بیش از هرچیز به داشتن زندگی بهتر فکر می‌کنند و وضعیت خود را با کشورهای دنیا ازجمله کشورهای همسایه مقایسه می‌کنند. یافته‌ها در علم سیاست نشان می‌دهد که هر کشوری که بخواهد «توسعه» پیدا کند، باید بتواند با جهان دادوستد کند و در تولید و عرضه کالا رقابت داشته باشد. متاسفانه به دلیل تحریم‌ها و عدم تصویب لوایح اف‌ای‌تی‌اف، امروز دادوستد برای ایرانیان با جهان دشوار و پرهزینه شده است. بازکردن این گره در دست مسئولان است.