سازمان ملل در گزارشی به چالش‌های اساسی نبرد نابرابر واکسن کرونا در جهان پرداخت. این سازمان احتکار واکسن و محدودیت صادرات و عرضه آن از سوی کشورهای ثروتمند، فقدان زیرساخت‌های لازم برای توزیع عادلانه واکسن و عدم تخصیص بودجه کافی به آن در کشورهای فقیر را از چالش‌های اساسی پیش رو اعلام کرد. به گزارش ایرنا، بر اساس گزارش سازمان ملل متحد، هدف برنامه واکسیناسیون کرونا موسوم به «کواکس» تحت حمایت سازمان ملل، دستیابی یک‌چهارم جمعیت فقیرترین کشورها به دو میلیارد دوز واکسن کووید-۱۹ تا پایان سال ۲۰۲۱ است؛ اما چالش‌های اساسی پیش رو در تحقق این هدف چیست؟
هشدار سازمان جهانی بهداشت
درباره «ملی‌گرایی واکسن»
صندوق کودکان سازمان ملل (یونیسف) در اوایل بحران شیوع کرونا، نیم میلیارد سرنگ را در انبارهای خارج از کشورهای تولیدکننده ذخیره کرد؛ چراکه با وخامت همه‌گیری کووید-۱۹ در طول زمان، کشورها عرضه و صادرات سرنگ‌ها را محدود کرده و درنتیجه قیمت آن‌ها سر به فلک کشید. همچنین چندین کشور ثروتمند، صادرات واکسن کرونا را محدود کرده که احتکار، افزایش قیمت واکسن، طولانی شدن همه‌گیری کووید-۱۹، تشدید درد و رنج انسانی، اعمال دوباره محدودیت‌های کرونایی را در پی داشته است؛ ازاین‌رو سازمان جهانی بهداشت در مورد «ملی‌گرایی واکسن» هشدار داد. در ادامه گزارش سازمان ملل آمده است که دریافت دوزهای موجود واکسن کرونا مستلزم زنجیره تأمین جهانی پیچیده‌ای ازجمله مواد اولیه، درب و شیشه پلاستیکی، سرنگ و ... است. در این راستا، ممنوعیت یا محدودیت صادرات هر یک از این محصولات می‌تواند باعث ایجاد اختلال اساسی در استفاده از واکسن کرونا شود. به همین جهت، اگر کشورهای فقیرتر بتوانند خود واکسن کرونا را تولید کنند، شانس بیشتری در محافظت از شهروندان خود خواهند داشت.
توزیع دشوار دوزهای واکسن کرونا
در کشورهای فقیر
ممکن است تمام کشورهایی که بخشی از برنامه کواکس هستند زیرساخت‌های لازم را برای انتقال محموله‌های واکسن کرونا از هواپیماهای باری و سردخانه‌ها و همچنین مراحل بعدی توزیع آن در سطح کشور را نداشته باشند. دراین‌ارتباط جیان گاندی، هماهنگ‌کننده برنامه کواکس در یونیسف، گفت: غنا، اولین کشوری بوده که واکسن کرونای برنامه کواکس را دریافت کرده و توزیع آن را به‌خوبی انجام داده است؛ اما دیگر کشورها ازجمله کشورهای آفریقای غربی فرانسوی‌زبان، در جمع‌آوری منابع لازم برای توزیع دوزهای واکسن کرونا به شهرها و روستاهای موردنیاز با مشکلاتی مواجه بوده‌اند؛ این بدان معنی است که در بسیاری از کشورهای فقیر، بیشتر دوزهای واکسن کرونا در مراکز بزرگ شهری توزیع می‌شوند و روستاها از آن محروم هستند.
بودجه ناکافی برای واکسیناسیون
در کشورهای کم‌درآمد
در گزارش منتشرشده از سوی سازمان ملل آمده است که راهکار تسریع در استفاده و انتقال واکسن کرونا از انبارهای شهری به مناطق دورافتاده، تأمین منابع مالی آن است.
مسئول برنامه کواکس تصریح کرد: تداوم تأمین واکسن کرونا برای ۱۹۰ کشور عضو در چارچوب سازوکار بین‌المللی کواکس به حداقل ۳.۲ میلیارد دلار در سال میلادی جاری (۲۰۲۱) نیاز دارد. بر اساس برآوردهای یونیسف، کمک به ۹۲ کشور فقیر برای پرداخت هزینه‌های اساسی مانند یخچال‌های نگهداری واکسن، آموزش کارکنان نظام بهداشت و درمان، هزینه‌های ایمن‌سازی و تأمین سوخت برای کامیون‌های حمل واکسن به ۲ میلیارد دلار دیگر نیاز دارد.
احتکار واکسن کرونا از سوی کشورهای ثروتمند
هماهنگ‌کننده برنامه کواکس در یونیسف از کشورهای ثروتمند خواست تا با سازوکار بین‌المللی کواکس و یونیسف تعامل داشته و دوزهای مازاد واکسن کرونا را تا حد ممکن در اختیار این نهادها قرار دهند؛ اما متأسفانه در حال حاضر بسیاری از کشورهای با درآمد بالا تمایلی برای تحویل دوزهای مازاد خود ندارند.