مصطفا صباغ، روزنامه‌نگار - سال ۲۰۱۱، زلزله‌ای به بزرگی ۹ ریشتر سواحل شمال شرقی ژاپن را لرزاند و باعث پدیدآمدن یک سونامی بزرگ شد. این حادثه به سه رآکتور اتمی شهر فوکوشیما هم آسیب زد و باعث شد که مرکز رآکتور ذوب شود و مواد رادیواکتیو به دریا و منطقه اطراف نیروگاه نشت کند. حادثه‌ای که جان پانزده هزار نفر را گرفت، بیش از صد هزار نفر را آواره کرد و دو میلیون نفر دیگر از اهالی فوکوشیما که قادر به ترک محل سکونت خود نشدند، باید تا پایان عمر مرتب تحت معاینه و آزمایش قرار گیرند؛ کما اینکه دولت ژاپن سال پیش اولین مورد سرطان مرتبط با سانحه نیروگاه اتمی فوکوشیما را تأیید کرد. در دسامبر سال ۲۰۱۶ دولت ژاپن برآورد خود را از هزینه تخریب نیروگاه فوکوشیما ۱۹۲ میلیارد دلار اعلام کرد. تخمین زده می‌شود که پاک‌سازی فوکوشیما از مواد رادیواکتیو سی سال طول بکشد. اکنون ژاپن طرحی را تصویب کرده که اجازه می‌دهد بیش از یک‌میلیون تن آب آلوده نیروگاه هسته‌ای فوکوشیما در اقیانوس تخلیه شود که مصداق حمله اتمی به محیط‌زیست است؛ موضوعی که با اعتراض کشورهای همسایه ازجمله چین و کره جنوبی و همچنین فعالان محیط‌زیست مواجه شده است.
پایان دوران رآکتورها!
پیش‌ازاین در سال 1986 (35 سال پیش) دو رآکتور نیروگاه اتمی چرنوبیل در شمال اوکراین منفجر شدند؛ براثر این فاجعه که بزرگ‌ترین فاجعه هسته‌ای تاریخ شناخته می‌شود، بیش از 4 هزار نفر به دلیل اثرات غیرمستقیم ناشی از آلاینده‌های رادیواکتیو، جان خود را از دست دادند و ده‌ها هزار نفر دیگر همچنان از بیماری‌ها و سرطان‌های مربوط به تشعشعات اتمی این فاجعه رنج می‌برند. این فجایع انسانی باعث بازنگری در سیاست‌های اتمی برخی کشورها و تعطیلی نیروگاه‌های هسته‌ای شد؛ زیرا آلایش هسته‌ای همواره از نگرانی‌های کلی این صنعت بوده و عدم حفظ امنیت محیط زیستی آن، ممکن است فجایعی مانند فاجعه چرنوبیل رقم بزند. آلمان پیشگام همه کشورها شده و قرار است تا پایان سال ۲۰۲۲ استفاده از انرژی نیروگاه‌های هسته‌ای را به‌صورت کامل حذف و تمام 17 نیروگاهش را تعطیل کند. وزارتخانه‌های محیط‌زیست و اقتصاد آلمان هم اعلام کرده‌اند که برای رسیدن به این هدف، به این نیروگاه‌ها غرامت پرداخت خواهند کرد. فرانسه هم به‌عنوان هسته‌ای‌ترین کشور جهان، از تعطیلی تدریجی ۱۴ رآکتور هسته‌ای فعال تا پایان سال ۲۰۳۵ خبر داده است. وزارت محیط‌زیست فرانسه نیز گفته حدود 2 میلیارد یورو صرف تکمیل انرژی‌های نو خواهد کرد. ژاپن هم پس از فاجعه فوكوشیما تصمیم گرفت تمام 50 رآکتور هسته‌ای‌اش تا سال 2030 تعطیل كند. یک‌نهاد بین‌المللی در صنعت هسته‌ای اعلام کرده که میزان نیروگاه‌های اتمی فعال در جهان به پایین‌ترین تعداد در سی سال گذشته رسیده است. همچنین آمارها نشان می‌دهد که به‌طورکلی سهم انرژی هسته‌ای در تولید برق جهان طی بیست سال گذشته، از 17 درصد به 11 درصد رسیده است.
مخالفت در ژاپن
ساکنان محلی سواحل شمال شرق ژاپن که در صنعت ماهیگیری مشغول‌اند و همچنین کشورهای همسایه ازجمله چین و کره جنوبی با طرح تخلیه بیش از یک‌میلیون تن آب آلوده نیروگاه هسته‌ای ازکارافتاده فوکوشیما در اقیانوس مخالفت کرده‌اند. توکیو می‌گوید تخلیه این آب که برای خنک‌سازی سوخت هسته‌ای مورداستفاده قرار می‌گیرد حدود دو سال دیگر آغاز می‌شود. تصویب نهایی پس از سال‌ها بحث و گفتگو صورت می‌گیرد و انتظار می‌رود روند تخلیه این آب دهه‌ها به طول انجامد. قرار است این آب آلوده در یک فرایند پیچیده فیلتر شود و اکثر عناصر رادیواکتیو آن از بین برود اما انتظار می‌رود برخی از عناصر ازجمله تریتیوم در آن باقی بمانند. در حال حاضر ۱.۳ میلیون تن آب رادیواکتیو، حجمی معادل پر کردن ۵۰۰ استخر اندازه المپیک، در ذخایر این نیروگاه ازکارافتاده، جمع شده است. گروه‌های محیط زیستی به‌شدت با اجرای این طرح مخالفت کرده‌اند. در حال حاضر چین از ژاپن خواسته «مسئولانه» رفتار کند و کره جنوبی نیز از تصمیم توکیو «به‌شدت ابراز تأسف» کرده است.