رسول کدخدایی، رئیس پیشین پژوهشکده صنایع غذایی کشور در گفت وگو با ستاره تشریح کرد:
خطر فقر غذایی و کاهش قدرت خرید کالا
ستاره صبح، فائزه صدر: کمتر سیاستی وجود دارد که آثار آن تماماً مثبت باشد. در مقابل هر سیاستی به میزان قابلتوجهی آثار و تبعات منفی دیده میشود. اجرای برنامه حذف ارز 4200 تومانی، توسط دولت و مجلس ازجمله سیاستهایی است که وزن تبعات منفی آن بر آثار مثبت اش میچربد. گرانی هفت قلم کالا توسط دولت، نرخ تمام کالاها و خدمات را تحت تأثیر خود قرار داده است. در این بین افزایش چند برابری قیمت مواد غذایی، آثار منفی خود را در یخچال، سفرههای بیرونق و در کم شدن تقاضای خرید نشان میدهد. ستاره صبح به این بهانه گفتوگویی با رسول کدخدایی، رئیس پیشین پژوهشکده صنایع غذایی کشور انجام داده که در ادامه میخوانید:
حذف ارز ترجیحی و افزایش قیمت مواد غذایی، آثاری مثبت و منفی به دنبال داشت. کم شدن تقاضا برای خرید یکی از موارد قابلمشاهده است. آیا جامعه دوباره به سمت الگوی خرید پیشین خود میل خواهد کرد یا خیر؟
بخشی از امنیت غذایی پایدار در دست مردم است. میدانید که دورریزهای غذایی در کشور معادل 60% درآمد نفتی است. بالا رفتن قیمت مواد غذایی باکم کردن میزان خرید مردم، طبیعتاً مقدار دور ریز موارد غذایی را کم خواهد کرد. ولی آن سوی ماجرا دیده نشده است. باکم شدن خرید، میزان تولید هم کم میشود و کالای تولید شده روی دست تولید کننده باقی میماند. ما امروز در دسترسی فیزیکی به محصولات و مواد غذایی مشکلی نداریم. ولی از بعد اقتصادی میبینیم که روز به روز دسترسی مردم کمتر میشود. کالاها عرضه میشود ولی مردم نمیتوانند خرید کنند. این نخریدن در جامعه هوشمندانه نیست و آگاهی پشت این ماجرا وجود ندارد. مردم نمیگویند چون کالاها گران شده نمیخریم تا ارزان شوند. نه اینطور نیست. اگر مردم ما امروز کم خرید میکنند چون نمیتوانند به مقدار نیاز خود خرید کنند. تهیه آنچه تا دیروز در سبد خرید مردم بود امروز از گروههای جامعه خارج است.
با توجه به حوزه کاری و تخصص شما، عواقب عدم مصرف برخی از اقلام چیست؟ آیا میتوان به مردم توصیه کرد مواد غذایی دیگری را به جای اقلامی که گران شده خریداری کنند؟
از این بعد به مساله نگاه کنید که چرا باید به سراغ بازبینی در سفره غذایی مردم برویم و نوع رژیم غذایی یا کالاها و آیتمهای سبد غذایی مردم جامعه را تغییر بدهیم؟! با توجه به شرایط اقتصادی حاکم بر جامعه اگر تا دیروز از کالاهایی خاص استفاده میکردیم، امروز بخاطر افزایش قیمت آن کالا مجبور شدهایم آنها را کنار بگذاریم و به طرف محصول دیگری با قیمتی متعادلتر برویم و برخی از اقلام غذایی را با انواع ارزانتر جایگزین کنیم. حالا اگر با همین روند پیش برویم، چون کالاها مرتباً گران میشوند و این چرخه ادامه پیدا میکند، بالاخره به جایی میرسیم که نمیتوانیم کالای دیگری را جایگزین کنیم. این روش حل کردن مشکلات تغذیهای ناشی از گرانی نیست. باید روش بهتری پیدا کرد. در این خصوص باید اقتصاددانها وارد میدان شوند و وضعیت اقتصادی را بهبود ببخشند و گرنه معرفی چند قلم مواد غذایی که جایگزین گوشت شوند و سفارش به استفاده از حبوبات و تخم مرغ و بعد در پی گرانی آنها معرفی موادی که جایگزین این اقلام مکمل شوند که چاره کار نیست. وقتی برخی از مواد غذایی را به دلیل ارزانتر بودن آنها جایگزین اقلامی مثل گوشت میکنیم در حقیقت عرضه آنها را بالا بردهایم و اینجا است که قیمت آن اقلام هم بالا خواهد رفت. پس این شیوه دور باطلی است. ضمن اینکه استفاده از تغذیه صحیح حقوق حداقلی مردم جامعه است. محروم شدن قشری از مصرف برخی از مواد غذایی با حقوق انسانی آنها سازگار نیست. اگر تنها به فکر رفع گرسنگی شکم مردم جامعه باشیم چند قلم کالا معرفی میکنیم و می گوییم به جای گوشت و مرغ و ماهی این مواد را مصرف کنید. اما بعد از مدتی بدنها با فقر سلولی روبرو میشود که آثار خطرناکی دارد. به و دنبال فقر سلولی انواع بیماریها در جامعه ظاهر میشود.
تأثیر تغییر الگوی خرید و تغذیه مردم جامعه بر بهرهوری، آموزش یا بهداشت چیست؟ آیا این بخش از علم تغذیه در تصمیمات کلان کشور دیده شده است؟
من به تصمیم گیران حوزه اقتصادی کشور توصیه میکنم در مورد سرنوشت کشورهایی که با فقر غذایی روبرو بودند مطالعه داشته باشند. آقایانی که امروز کشور را اداره میکنند به حوزه امنیت غذایی پایدار توجهی اصولی داشته باشند. اگر قرار باشد با همین شرایط پیش برویم امنیت غذایی شهروندان به صورت جدی مورد تهدید قرار میگیرد. این آسیبی جدی بر تمامی ارکان جامعه است. در چنین شرایطی با تغذیهای که تنها هدف سیر کردن شکم را دنبال میکند، نمیتوان از بهرهوری حرف زد. بهرهوری هوشی به شدت پایین میآید. بهرهوری در حوزه کار و صنعت به شدت پایین میآید و در حوزههای اجتماعی و فرهنگی وضعیت بغرنج و پیچیده خواهد شد که شاهد افتی در همه حوزهها باشیم. اگر امنیت غذایی در هر کشوری مورد تهدید قرار بگیرد آثار و عواقب آن در تمامی لایههای جامعه دیده خواهد شد. نباید سفره غذایی مردم کوچک شود. تأیید این مساله نیازی به آمار ندارد. چون کاملاً قابلمشاهده است. این مساله نه تنها برای خانوادهها بلکه برای مسئولان کشور نیز عواقبی به دنبال دارد.
لینک کوتاه:
http://www.setaresobh.ir/fa/main/detail/89044/