حسن بهشتی پور ضمن تشریح اهداف کلان ترامپ از سفر به منطقه گفت: جنگ و تحولات پس از 7 اکتبر 2023 (15 مهر 1402) و حمله حماس به اسرائیل شرایط منطقه را تغییر داده است. ترامپ میخواهد روابط خود با رهبران کشورهای مهم خلیج فارس را تقویت کند. شرایط خاورمیانه متفاوت از سالهای قبل شده است.
وی افزود: امروز کشورهای عرب منطقه که زمانی با برجام مخالفت میکردند، از شکل گیری توافق بین ایران و آمریکا استقبال میکنند و حتی مایل هستند در چانه زنیهای دیپلماتیک نقش میانجی را ایفا کنند. کشورهای شورای همکاری خلیج فارس از احتمال وقوع جنگ نگران هستند. این تحلیلگر سیاسی احیای طرح صلح ابراهیم را در شرایط فعلی دشوار دانست و گفت: همین گروه تا پیش از 7 اکتبر 2023 و به ویژه در دوران اول ریاست جمهوری ترامپ به سمت عادی سازی روابط خود با اسرائیل حرکت کرده بودند که امروز بعید به نظر میرسد که این موضوع را یکی از اهداف سفر ترامپ به منطقه دانست. وی تاکید کرد: روابط ایران و عربستان طی چند سال گذشته رو به بهبود گذاشت. با برقراری مجدد روابط به میانجی گری پکن و سپس با سفر اخیر وزیر دفاع عربستان به تهران این آشتی تأیید و تقویت شد.
سعودیها اخیراً با عالیترین مقامات ایران دیدار داشتند و در واقع طی این دیدارها به ایران اطمینان دادند که اجازه نخواهند داد از قلمرو آنها برای هر گونه عملیات نظامی علیه تهران استفاده شود. بهشتی پور با اشاره به روابط امروز ایران و عربستان خاطرنشان کرد: عربستان ورود به تعامل با ایران را به جهان نشان داد. اظهارات مقامات سعودی طی یک سال گذشته حاکی از آن است که عربستان از تشدید تنش با ایران پرهیز میکند. عربستان از تلاشهای ترامپ برای رسیدن به توافق با ایران حمایت میکند. وی گفت: عبور ایران و آمریکا از کلیات و ورود به جزییات مرحله مهمی از مذاکرات است. در چنین شرایطی سفر رئیسجمهور آمریکا به منطقه نمیتواند خالی از بحث و گفتوگو در این رابطه باشد. این پژوهشگر عرصه بینالملل در پاسخ به سؤالی در رابطه با احتمال نسبت داشتن سفر ترامپ و مذاکرات گفت: اگر چه بحثهایی مانند میزان غنی سازی و سرنوشت ذخایر اورانیوم، سرمایه گذاری آمریکا در پروژههای بلند مدت و یا ساختار تعهدات دو طرف پشت درهای بسته و در جریان مذاکرات تعیین تکلیف میشود، اما سفر ترامپ به خاورمیانه با جزئیات مذاکرات بیارتباط نیست.
وی افزود: عربستان سعودی، قطر و امارات در عادی سازی روابط کشورهای منطقه با اسرائیل وزنه مهمی هستند. با جنایاتی که اسرائیل پس از 7 اکتبر مرتکب شد اجرای طرح ابراهیم دور از ذهن به نظر میرسد، چرا که عادی سازی روابط با اسرائیل از منظر افکار عمومی کشورهای منطقه پر هزینه است. رهبران سیاسی عرب تلاش خواهند کرد با دادن امتیازاتی ترامپ را وادار کنند بر نتانیاهو فشار بیاورد تا اقدامات وحشیانه اسرائیل در غزه خاتمه پیدا کند.
حسن بهشتی پور در پایان سخنانش گفت: در غیر این صورت همانطور که امروز عادی سازی روابط بین اسرائیل و عربستان سعودی غیرممکن مینماید، در آینده حتی این احتمال وجود دارد که در صورت ادامه داشتن وحشیگری نتانیاهو اعراب علیه اسرائیل متحد شوند.