ستاره صبح، فائزه صدر: کسانی که اخبار مربوط به مذاکرات ایران و آمریکا را پیگیری میکنند، میدانند که گفتوگوها در سطح اختلاف نظر بر سر حق غنی سازی متوقف شده است، زیرا دو طرف سرسختانه بر مواضعشان اصرار دارند. در شرایطی که خبری از دور ششم مذاکرات نیست، اروپا با چراغ سبز آمریکا در همکاری تنگاتنگی با آژانس بینالمللی انرژی اتمی در صدد تصویب قطعنامه جدیدی علیه ایران و فعال کردن مکانیسم ماشه هستند. اسرائیل نیز در فضای رویارویی غرب با تهران، سودای حمله به تأسیسات اتمی ایران را در سر میپروراند. ستاره صبح برای ارائه تحلیل درستی از شرایط با قاسم محبعلی، دیپلمات و مدیر کل پیشین بخش خاورمیانه وزارت امور خارجه گفتوگو داشت که در ادامه میخوانید:
قاسم محبعلی درباره فاصله معناداری میان جلسات مذاکرات و ابهاماتی که در مورد عدم برگزاری جلسه ششم گفتوگوها وجود دارد، گفت: قبل از برگزاری دور ششم مذاکرات باید در مورد چند موضوع تعیین تکلیف شود. موضع آمریکا درباره حق غنی سازی ایران، رسیدن غنی سازی به سطح صفر است. مذاکرات در صورتی ادامه پیدا میکند که حقغنی سازی ایران به رسمیت شناخته شود.
وی افزود: مسئله بعدی درباره شکل طرح شدن این خواسته است. مقامات آمریکایی به شکلی تند و با تحکم به شکلی که فرصتی برای گفتوگو و چانه زنی به ایران داده نمیشود این خواسته را در مصاحبهها اعلام میکنند. ایالات متحده تا زمانی که از موضع بالا در صدد دیکته کردن خواستههایش باشد شانسی برای شکل گرفتن جلسه ششم وجود نخواهد داشت.
محبعلی ضمن بررسی احتمال توقف مذاکرات اضافه کرد: تأخیر در برگزاری دور ششم مذاکرات به معنی عدم ادامه گفتوگوها نیست، بلکه بی نتیجه بودن آن جلسه میتواند کل جریان مذاکره را منحل کند از این رو دو طرف سعی دارند در شرایطی جلسه ششم را برگزار کنند که ابتکاری برای بحث و بررسی وجود داشته باشد و بتواند زمینه ادامه داشتن دیپلماسی را فراهم کند.
وی در ادامه خاطر نشان کرد: در وضعیت فعلی برگزار شدن دور ششم مذاکرات نشانه مثبتی است. ارسال پیام و انتظار پاسخ در همین راستا است. چالش اصلی میان ایران و آمریکا مذاکرات موضوع غنی سازی است و هر تلاشی ازسوی دو طرف برای رسیدن به راه حلی در این زمینه است.
دیپلمات پیشین ایران با بررسی پیشنهادات ایالات متحده گفت: آمریکا ایران را به توقف کامل غنی سازی اورانیوم فرا میخواند و پیشنهاد تشکیل یک کنسرسیوم منطقهای برای تولید انرژی هستهای توسط ایالات متحده طرح شده است.
وی افزود: پیشنهاد ایجاد تأسیسات منطقهای غنی سازی اورانیوم مطرح شده و آمریکا میخواهد تأسیسات مشترک غنی سازی اورانیوم در خارج از ایران باشد. تا این جدال به نتیجه مد نظر دو طرف نرسد، ادامه روند مذاکره چون امروز در ابهام خواهد بود.
مدیر پیشین بخش خاورمیانه وزارت امور خارجه ضمن تاکید بر لزوم توافق یادآور شد: چارهای جز رسیدن به توافق برای ایران باقی نمانده، حال این که شکل دقیق توافق چه باشد، موضوعی جداگانه است. اصل توافق ضرورت است و میان دو طرف در این مورد تفاهم وجود دارد اما موفقیت مذاکرات و رسیدن به توافق به دو مسئله کلیدی میزان غنی سازی، سطح نظارتها و لغو تحریمها وابسته است.
وی اظهار داشت: اروپاییها از فضای پر تنش مذاکرات ایران و آمریکا استفاده میکنند، افزایش فشار آژانس بر تهران در راستای تلاش غرب برای بستن پرونده هستهای ایران است.
این کارشناس سیاست خارجی در ادامه افزود: مذاکرات باید تا تیر ماه به نتیجه رسیده باشد چون فرصت فعال شدن مکانیسم ماشه تا سپتامبر است. نقش گزارشهای آژانس در این بازه زمانی نیز پر رنگ است. در صورت عدم رسیدن به توافق، آژانس میتواند پرونده ایران را به شورای حکام آژانس بفرستد و در این حالت است که اروپاییها به دنبال فعال کردن مکانیسم ماشه میروند.
قاسم محبعلی در پایان گفتوگو متذکر شد: آمریکا هم زمان با دنبال کردن گفتوگو با ایران همراه با اروپا در تدارک قطعنامهای علیه ایران در آژانس است. فضا در مسیر تند شدن تنش درباره برنامه هستهای ایران است. در این شرایط خطوط قرمز کلیدی ایران برای رسیدن به توافق دو طرفه، کم رنگ جلوه داده میشود.