در شرایطی که نرخ دلار آزاد در هفته‌های اخیر با نوسان شدید همراه بوده، بازارساز به دنبال اعمال سیاست‌های فوری برای مهار انتظارات و کنترل هیجان بازار است.
به گزارش سایت طلا، بانک مرکزی در روزهای اخیر مجموعه‌ای از اقدامات هم‌زمان را برای آرام‌سازی بازار ارز آغاز کرده است.
نخست، با افتتاح تالار دوم مرکز مبادله و گسترش دامنه معاملات اسکناس تلاش کرده است تا تقاضای تجاری خرد را در یک بستر رسمی پاسخ دهد.
دوم، خبرها از ورود بازارساز به بازار دبی حکایت دارد؛ جایی که بخش مهمی از معاملات ارزی ایران انجام می‌شود و حضور مستقیم می‌تواند از شدت نوسانات ناشی از حواله‌های خارجی بکاهد.
سومین اقدام، تزریق ۵۰۰ میلیون دلار ارز مداخله‌ای است که به‌طور رسمی برای روز آینده برنامه‌ریزی شده تا فشار بر نرخ دلار آزاد کاهش یابد.
این سه سیاست ترکیبی نشان می‌دهد بانک مرکزی در شرایط فعلی بیش از گذشته به ابزارهای فعال برای مدیریت بازار متوسل شده است.
اگر ارز ۵۰۰ میلیون دلاری به شکل اسکناس یا حواله‌های آماده تحویل در اختیار بازار آزاد قرار گیرد، می‌تواند فشار تقاضا را در کوتاه‌مدت کاهش دهد و نرخ دلار را تا یکی ده هزار تومان پایین بیاورد.
اما اگر بخش زیادی از این ارز صرفاً روی کاغذ و در سامانه‌ها جابه‌جا شود یا به شکل حواله‌های بلندمدت تخصیص یابد، اثرگذاری آن بر بازار آزاد بسیار محدود (۲ هزار تومان) خواهد بود.
واردات کالاهای اساسی یا تزریق به بازار آزاد؟
بانک مرکزی معمولاً بخشی از ارز مداخله‌ای را به واردات کالاهای اساسی و نهاده‌ها اختصاص می‌دهد.
این اقدام به ثبات قیمتی در کالاهای مصرفی کمک می‌کند، اما تأثیر مستقیم و فوری بر نرخ ارز آزاد ندارد.
در مقابل، اگر ارز تزریقی وارد صرافی‌ها شود و به دست متقاضیان خرد و تجاری برسد، اثر روانی بیشتری بر بازار دارد.
ترکیب این دو مسیر تعیین می‌کند که آیا بازار فردا شاهد آرامش خواهد بود یا خیر.
آزادسازی سقفی برای تولیدکنندگان
اعلام امکان تخصیص ارز تا سقف ۱۰۰ هزار دلار برای تولیدکنندگان می‌تواند به بنگاه‌های کوچک و متوسط کمک کند که از فشار هزینه‌های ارزی کاسته شود.
اما این سقف برای شرکت‌های بزرگ کافی نیست و ممکن است صرفاً به پوشش بخشی از نیازهای جزئی منجر شود.
در عین حال، اگر این روند ادامه‌دار شود، می‌تواند پیام مثبتی برای فعالان صنعتی باشد و بخشی از تقاضای سفته‌بازانه را به سمت مصارف واقعی سوق دهد.
اثر کوتاه‌مدت یا پایدار؟
تجربه‌های مشابه در سال‌های گذشته نشان داده که مداخلات پرحجم ارزی معمولاً تنها در بازه‌ای کوتاه‌مدت توانسته‌اند نرخ‌ها را کنترل کنند.
فشار تقاضا، محدودیت منابع ارزی و انتظارات تورمی دوباره نرخ را بالا برده است.