این طرح با ادعای پایان جنگ غزه و بازسازی این منطقه ارائه شده است. اهداف، بندها، و چالش‌های آن محل بحث گسترده‌ای در عرصه سیاست بین‌الملل است.
چیستی و محتوای طرح
• بر اساس اعلام رسمی کاخ سفید، این طرح شامل ۲۰ ماده است که طی آن در صورت پذیرش، جنگ در غزه به‌صورت فوری متوقف خواهد شد.
• یکی از محورهای اصلی، تشکیل هیئت صلح بین‌المللی است که بر اداره غزه نظارت می‌کند و قرار است رئیس آن ترامپ باشد؛ تونی بلر نیز از اعضای آن خواهد بود.
• بند مهم دیگر، خلع‌سلاح کامل حماس است، به‌طوری که زیرساخت‌های نظامی این گروه نابود شوند.
• در فاز بازسازی، غزه زیر نظر نهادهای بین‌المللی و با کمک کشورهای عربی بازسازی می‌شود؛ تمرکز بر خدمات عمومی مثل آب، برق و درمان خواهد بود.
• همچنین اسرائیل موظف می‌شود بخشی از زندانیان فلسطینی را آزاد کند.
انگیزه‌ها و اهداف پشت پرده
طرح ترامپ اهدافی فراتر از توقف جنگ دارد:
1. تقویت نقش آمریکا به‌عنوان بازیگر اصلی خاورمیانه.
2. حذف یا تضعیف نقش حماس در اداره غزه.
3. جلب مشارکت کشورهای عربی در بازسازی و مشروعیت‌بخشی به تغییرات سیاسی.
4. فشار بر اسرائیل برای عقب‌نشینی تدریجی از غزه در چارچوب طرح نظارتی بین‌المللی.
چالش‌ها و نقدها
• پذیرش طرف‌ها: اختلافات جدی بر سر خلع‌سلاح حماس و نقش تشکیلات فلسطینی وجود دارد.
• مشروعیت مردمی: حذف حماس از معادله ممکن است با مخالفت گسترده روبه‌رو شود.
• اجرای واقعی: حتی با توافق، تضمین اجرایی شدن کامل بندها وجود ندارد.
• ابعاد انسانی: نگرانی‌هایی درباره آوارگی یا فشار بر مردم باقی است.
• تعارض منافع منطقه‌ای: کشورهای عربی دیدگاه‌های متفاوتی نسبت به این طرح دارند.
طرح صلح ترامپ یک ابتکار پرهیاهو و پیچیده است. اگر به اجرا برسد، می‌تواند تغییرات عمده‌ای در وضعیت غزه و حتی معادلات منطقه ایجاد کند. اما موفقیت آن منوط به پذیرش همه طرف‌ها، ضمانت اجرایی و کسب مشروعیت مردمی است. تا این لحظه، طرح بیشتر در مرحله مذاکره و بازنگری قرار دارد و آینده آن همچنان نامعلوم است.