به عقیده شما وضعیت ایران در بازار جهانی انرژی چگونه است؟ آیا می‌توان وزن و نقش تعیین‌کننده ایران در این بازار را احیا کرد؟
کشور در طول چهار دهه گذشته استراتژی در حوزه انرژی نداشته است. ما باانرژی باری به هر جهت رفتار کرده‌ایم. به‌عنوان دارنده دومین ذخایر گازی جهان، امتیاز بزرگی داشتیم ولی توجه چندانی به این موقعیت ممتاز نداشتیم. برای سال‌های متمادی تولیدکننده نفتی قدرتمند و تعیین‌کننده‌ای در منطقه بودیم. ایران از اعضای مؤثر اوپک بود ولی نداشتن استراتژی در حوزه انرژی این امتیازات را از کشورمان گرفت.
متأسفانه در داخل روی مصرف حامل‌های انرژی ازجمله بنزین، گاز و فراورده‌های نفتی متمرکز شده‌ایم. درحالیکه منابع نفت و گاز ایران باید در خدمت توسعه کشور قرار می‌گرفت. تولید ما متأثر از مصرف داخلی است، یعنی تولید نفت و گاز در کشور برای مصرف شیفت شد و به همین میزان جایگاه ایران در بازار انرژی جهانی تضعیف گشت.
تدوین کنندگان استراتژی کشور، امر مهم توسعه را رها کردند و سیاست‌های پوپولیستی با بازدهی کوتاه مدت را پیگیر شدند. بالا رفتن مصرف گاز از نتایج اجرای طرح‌های گازرسانی به تمام مناطق کشور بود درحالیکه می‌شود انرژی در بخش‌هایی از کشور را باانرژی بادی و خورشیدی تأمین کرد.
از میدان پارس جنوبی حدود 700 میلیون متر مکعب تولید گاز داریم که این میزان و همچنین تولید از دیگر میادین به مصرف داخلی می‌رسد. این نتیجه سیاست گازرسانی به دورترین نقاط کشور است که هم مانع صادرات و توسعه شد و هم ایران را از حرکت به سمت سایر انرژی‌ها باز داشت.
صندوق توسعه ملی پیش‌بینی کرده است که تا سال 1412 تولید و مصرف کشور در حوزه نفت برابر خواهد شد. یعنی ایران به‌عنوان کشوری در صدر لیست ذخایر نفتی تا چند سال آینده مستعد واردات نفت خواهد بود.
نسبت مشکلات حوزه نفت و گاز با نبود سرمایه گذاری چیست؟ آیا دولت می‌تواند در این مقطع جای خالی سرمایه گذاران بین‌المللی را پر کند یا خیر؟
صنایع نفت و گاز ایران به سرمایه گذاری نیاز دارد. برخی از نقاط نفتی ازجمله فاز یازده پارس جنوبی نیاز به واردات تکنولوژی‌های پیشرفته دارد. برای بازدهی این صنعت به همکاری با کشورهای غربی که از دارندگان این تکنولوژی‌ها هستند نیاز است.
سال‌ها است که سرمایه گذاران خارجی به دلیل نبود امنیت سرمایه گذاری در ایران، حاضر به مشارکت در پروژه‌های میادین نفت و گاز کشور نیستند. سرمایه گذاران بخش خصوصی در داخل توانایی این کار را ندارند.
وزیر نفت گفته بود، برای توسعه صنعت نفت حداقل به 200 میلیارد دلار سرمایه نیاز داریم. این گره کور نیست، باید مناسباتمان با کشورهای صاحب تکنولوژی را بهبود ببخشیم. باید پنجره‌های ارتباطی با این کشورها باز کنیم. برای بهبود وضعیت صنعت نفت و گاز، این صنعت باید با صنایع غربی مرتبط باشد.
وضعیت اقتصادی ایران تابع رفتار سیاسی کشور است. متأسفانه از نظر سیاسی و اقتصادی مناسبات قابل قبولی با کشورهای هدف نداشتیم. پنجره‌های ارتباطی با کشورهای مهم جهان بسته شد. درگیر تنگنای تحریم شده‌ایم و مشتریان نفتی ما به چین محدود شد. وقتی اینچنین در بازار انرژی منزوی باشیم مجبوریم با تخفیف نفت بفروشیم و نتیجه چنین صادراتی، روزمرگی است.
وزیر پیشین نفت معتقد است باید تولید و صادرات بیشتری داشت. آیا اجرای این ایده می‌تواند به بهبود وضعیت اقتصادی کشور و به خصوص به پویایی صنعت نفت کمک کند؟
در حوزه نفت و گاز باید تولید بیشتری داشته باشیم. جهان به سمت انرژی‌های نو درحرکت است. این موضوع در داخل هم مطرح شده است. در آینده نزدیک استانداردهای جهانی جدیدی در حوزه انرژی تعریف خواهد شد و مصرف برخی از سوخت‌ها مشمول محدودیت‌هایی می‌شود. باید نفت و گاز تولید و صادر کرد و از آورده آن در حوزه‌های زیر ساختی ازجمله در بخش انرژی‌های نو هزینه کرد. پیشرفت کشورهای نفتی منطقه مرهون تدوین استراتژی‌هایی در این مسیر است. آن‌ها برای پرداخت حقوق کارکنانشان نفت نمی‌فروشند بلکه توسعه زیر ساختی کشورشان را در نظر دارند.
باید تولید بیشتری داشت تا صادرات بیشتر و آورده ارزی بیشتری داشت و از این رهگذر کشور را توسعه داد. وگرنه اگر مثل دولت‌های نهم و دهم نفت بیشتری صادر کنیم و به جای توسعه زیر ساختی پول پاشی کنیم، کاری از پیش نخواهیم برد. در جهان این تفکر وجود دارد که منابع نفت و گاز را باید هر چه زودتر و هر چه بیشتر تولید و به بازار مصرف جهانی عرضه کرد. اما ما از جیب می‌خوریم و چیزی جایگزین اش نمی‌شود. مصرف نفت و گاز در ایران روی ریل فقر افتاده و در آینده وضعیت از آنچه هست بدتر خواهد شد. در تولید بیشتر تردیدی نیست اما این تولید نباید به مصرف بیشتر در داخل ختم شود.