مجلس در حال بررسی بودجه سال 1402 است. با توجه به انتشار متن لایحه، نظر شما در رابطه با این بودجه چیست؟
هیچ بودجه ای با کسری بسته نمی شود. دولت درآمد ها را مشخص می کند و در سوی دیگری هزینه ها فهرست می شوند. این جمع و تفریق معمولا روی کاغذ با هم می خواند.
بودجه برنامه ای روی کاغذ است و تحقق آن اهمیت دارد. اگر بعد ها ناترازی دیده شود به دلیل عمل و اجرای غلط بوده است.
در آمد ها در شرایط تحریم و تورم معمولا محقق نمی شوند و کسری بودجه بوجود می‌آید. نوشتن درآمد ها و مخارج روی کاغذ آسان است. ولی در ادامه وقتی دولت ریخت و پاش می کند، هزینه ها 25% بالا می رود، البته دولت همچنان به امید قیمت نفت است؛ اما اشکالات بودجه خودش را نشان می دهد.
از طرفی دولت ها معمولا تعهداتی در این زمینه ندارند و یا در خصوص مصارف بازخواست نمی شوند. پس تحلیل بودجه ای که در چنین فضایی نوشته می شود چه اهمیتی دارد؟!
گاهی دولت با استفاده از روش هاییی تامین مالی می کند که به تورم و رکود منجر می شود. در این موارد هم دیده نشده دولت بازخواست شود. پس بودجه ای که در پایان سال با کسری روبرو می شود و منجر به رکود و تورم خواهد شد، به راحتی تصویب می شود!
اندک بودن تعداد اقتصاددان ها در کمیسیون تلفیق مساله ای مهم و برجسته است. پرسش این است که آیا جمعی که امروز عهده دار بررسی بودجه هستند صلاحیت این کار را دارند یا خیر؟
وقتی دانشجو بودم فکر می کردم افرادی که در مجلس هستند واجد توانایی خاص هستند و از نظر سیاسی، اقتصادی، حقوقی و یا مدیریتی سواد و تجربه لازم و کافی را دارند.
در آن سن و سال جوانی تصور اش برایم غیر ممکن بود که افرادی بدون این مهارت‌ها به مجلس بروند. فکر می کردم در قدم اول اخلاق حکم می کند کسی که دانش لازم در سیاست، اقتصاد، حقوق و مدیریت را ندارد نباید کاندید شود چه برسد که پایش به کمیسیون‌های تخصصی هم برسد! من فکر می کردم کسانی که این ویژگی ها را ندارند نبایدادعای کاندیداتوری کنند. اصلا فکر نمی کردم کسانی که فاقد این توانایی ها و فاقد این سواد و تجربه هستند، جسارت داشته باشند و کاندید مجلس شوند!
بعد ها متوجه شدم روند ورود به مجلس، شرایطی نانوشته است و در مناطقی از کشور با چندین کارتن کیک و ساندیس و اندکی هزینه کردن هم می شود رای جمع کرد!
متاسفانه چاره ای نیست، باید با همین مجالس کنار آمد مگر اینکه شروطی برای نمایندگی مجلس تعیین شود و مسیری طراحی شود که افراد با شخصیت ملی وارد مجلس شوند نه کسانی که صرفا برای حوزه های انتخابیه خود اتوبان، پتروشیمی و... می خواهند!
نمی شود نمایندگان را عوض کرد ولی کمیسیون هایی داریم و از این طریق می‌توان نماینده های مرتبط را جذب کرد. این کمیسیون ها کارشناس و مشاور می گیرند.
مشاورین باید از طیف تحصیلکرده و افراد با تجربه در حوزه های مرتبط انتخاب شوند وگرنه نتایج حاصل، صرفا در مسیر راضی نگه داشتن مردم حوزه های انتخابیه نمایندگان خواهد بود.
بودجه کشور باید رشد ایجاد کند، بودجه باید تورم زدایی کند. اشتغال مناسب را در کشور برقرار کند و فقر را کاهش دهد. محقق شدن چنین اهدافی با بودجه، به کمک اقتصاددان ها و گوش شنوای مجلس و دولت نیاز دارد که امروز چنین فضایی را نمی بینیم و نگاه نماینده در بررسی بودجه، راضی نگه داشتن رای دهندگان حوزه انتخابیه است.
به عنوان یک اقتصاددان تا به حال محل مشورت مجلس و کمیسیون های اقتصادی قرار گرفته اید؟
وقتی سنخیتی بین رشته تحصیلی و تجربه نماینده با وظیفه ای که بر عهده دارد، نمی بینید. این نماینده از کجا باید ما را بشناسد؟! از طرفی به کار گیری افراد خارج از مجلس در این مجموعه پروسه ای آکنده از ابهام است. آیا همه افرادی که در کمیسیون تلفیق حضور دارند در حوزه اقتصاد کار کرده اند؟! آیا چنین جمعی صلاحیت بررسی بودجه را دارد؟! به همین دلیل خروجی ها راضی کننده نیست. این افراد صرفا به این مساله توجه دارند که حوزه‌های انتخابیه آنها به چه میزان پولی نیاز دارند! من به یاد ندارم تا به حال در مجلس از من دعوت شده باشد یا کسی از آن مجموعه با من تماسی گرفته باشد. در مورد سایر همکارانم هم به همین صورت است مگر اینکه نماینده‌ای به صورت رفاقتی تماسی با یکی از اساتید داشته باشد.