وبگاه شبکه بلومبرگ شامگاه چهارشنبه گذشته خبر داده آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارزیابی سالانه بازرسی هسته‌ای خود را پیش از نشست ماه آینده میلادی در وین، در میان دیپلمات‌ها توزیع کرده است. به گزارش شرق، این رسانه آمریکایی مدعی است در گزارش ۱۱۲صفحه‌ای که رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، آن را تهیه کرده و به رؤیت بلومبرگ رسیده، آمده است که «به رغم ادامه کار بازرسی به صورت منظم، پیشرفت اندکی در حل‌وفصل موضوعات پادمانی باقی‌مانده با طرف ایرانی انجام شده است». در گزارش مذکور ادعا شده «تا زمانی که ایران این موضوعات باقی‌مانده را شفاف‌سازی نکند، آژانس نمی‌تواند درباره ماهیت صرفا صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران تضمین دهد». در این گزارش همچنین آمده که با وجود آنکه بازرسی‌های آژانس در سال گذشته هشت درصد افزایش یافته و از زمان اجرای برجام هم فراتر رفته است، ولی «آژانس اطلاع مداوم خود درباره تولید و فهرست سانتریفیوژها، روتورها و قطعات میانی آن، آب سنگین و کنسانتره اورانیوم را از دست داده است». این ادعاها در «گزارش اجرای پادمانی» آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مطرح شده‌اند. گزارش مذکور (گزارش سالانه)، یکی از دو سند اصلی است که قبل از نشست سوم جولای در وین در میان اعضا توزیع می‌شوند. به نوشته انتخاب، گزارش دیگر، گزارش فصلی آژانس اتمی است که بلومبرگ می‌گوید ناظران در حال تهیه آن هستند. آن گزارش به توضیح درباره تحقیقات انجام‌شده درباره ایران و اندازه ذخایر اورانیوم آن می‌پردازد. برخی از نکات دیگر گزارش جدید آژانس که بلومبرگ به آنها اشاره کرده است، این موارد را هم شامل می‌شوند که «بازرسان آژانس مجبور شده‌اند ماه گذشته بازرسی‌های ایران را به دلیل احتمال حمله اسرائیل موقتا متوقف کنند». «حتی وقتی بازرسان در میدان حضور ندارند، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با تصویربرداری از راه دور، فعالیت‌های هسته‌ای را رصد کند».
مذاکرات چراغ‌خاموش در عمان
در حالی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گزارش سالانه خود ادعاهایی را درباره فعالیت‌های هسته‌ای ایران مطرح می‌کند که دو منبع آگاه به آکسیوس خبر داده‌اند «دو مقام ارشد دولت بایدن این هفته با مقامات ایرانی در عمان درباره چگونگی جلوگیری از تشدید تنش‌های منطقه‌ای گفت‌وگو کرده‌اند». به گفته انتخاب، در ادامه این مطلب آمده است که مذاکرات با حضور برت مک‌گورک، مشاور ارشد رئیس‌جمهور بایدن در امور خاورمیانه و آبرام پیلی، نماینده موقت ایالات متحده در امور ایران برگزار شد. این اولین دور گفت‌وگوها بین ایالات متحده و ایران از ژانویه بود که مذاکرات مشابهی در عمان انجام داده بودند. این منابع گفتند مک‌گورک و پیلی روز سه‌شنبه وارد عمان شدند و با میانجی‌های عمانی دیدار کردند. مشخص نیست چه کسی نماینده ایران در این مذاکرات بود. این منابع گفتند که گفت‌وگوها بر شفاف‌سازی پیامدهای اقدامات گروه‌های نیابتی منطقه و بحث درباره نگرانی‌های آمریکا در مورد وضعیت برنامه هسته‌ای ایران متمرکز بود.
گفتنی است مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در جریان حضورش در ایران و مذاکرات جداگانه‌ای که با حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران و علی باقری‌کنی، معاون سیاسی وزیر امور خارجه داشت، مدعی شد که «مجموعه‌ای از اقدامات عملی و ملموس را برای احیای بیانیه مشترک پیشنهاد داده است». البته «شرق» پیش‌تر به موضوع مذاکرات پنهانی در گزارش‌های خود اشاره کرده بود و در همین زمینه ۲۳ آوریل (چهارم اردیبهشت) استیمسون خبر داده بود به شواهدی دست پیدا کرده که نشان می‌دهد تماس‌هایی پنهانی میان ایالات متحده آمریکا و ایران نه‌تنها بر سر غزه بلکه همچنین بر سر پرونده هسته‌ای در جریان است. به گفته این رسانه، تهران اعلام کرده که عمانی‌ها یک پیشنهاد «کم در برابر کم» یا «گام‌به‌گام» را پیشنهاد داده‌اند؛ سازوکاری که شبیه توافق می ۲۰۲۳ است. در احتمال دیگر، دستور کار مذاکرات پنهانی ناظر بر پیشنهاد علی واعظ و ولی نصر، دو کارشناس ارشد مسائل ایران در آمریکا بود که بر همکاری منطقه‌ای در چارچوب راهی به‌عنوان پاداش محدودسازی برنامه هسته‌ای ایران تأکید داشتند. گزارش‌هایی هم وجود دارد که می‌گوید ژاپنی‌ها طرحی برای احیای گفت‌وگوهای هسته‌ای دارند و در حال پیگیری طرح خود هستند؛ هرچند هیچ جزئیاتی از آن منتشر نشده است. ژاپن هیچ سابقه‌ای در میانجیگری هسته‌ای ندارد، اما نقش مهمی در برقراری آتش‌بس در جنگ هشت‌ساله ایران-عراق ایفا کرد. این کشور مورد احترام ایران است و متحد آمریکا محسوب می‌شود.
برگرفته از: دیپلماسی ایرانی