گروه اقتصاد: اعمال تعرفههای دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا علیه 185 کشور برای واردات کالا به ایالات متحده بازارهای جهانی را در شوک فرو برد و آتش در جان بازار انداخت. به طوری که در مدت زمان کوتاه سهام در بازارهای مالی دنیا سقوط کرد و از سوی دیگر قیمت طلا را بالا رفت. دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا جنگ تجاری جهانی را آغاز کرد حرکتی که می تواند اقتصاد ایالات متحده را وارد رکود کند. روز چهارشنبه ترامپ وضعیت اضطراری اقتصادی ملی اعلام کرد و تعرفههای گمرکی حداقل ۱۰ درصدی را در کشورها اعلام کرد. به گفته مقامات کاخ سفید، نرخها برای ۶۰ کشور که «بدترین متخلفان» تلقی میشوند، بالا رفته است.
طلا رکورد زد
بر اساس پوستری که ترامپ در مراسم روز چهارشنبه به نمایش گذاشت، یکی از بالاترین نرخهای تعرفه ۴۹ درصدی بر همه کالاهای وارداتی کامبوج اعمال خواهد شد. در میان دیگر نرخ های تعرفه متقابل جدید اعلام شده، ۴۶ درصد برای ویتنام، ۳۴ درصد برای چین و ۲۰ درصد برای اتحادیه اروپا است.
نرخ تعرفه متقابل چین علاوه بر تعرفه ۲۰ درصدی که ترامپ قبلاً وضع کرده، به ۵۴ درصد افزایش مییابد. ایالات متحده در سال گذشته ۴۳۹ میلیارد دلار کالا از چین وارد کرده است که پس از مکزیک، دومین منبع اصلی واردات به شمار میرود. از تاریخ ۲ می، این نرخ ۵۴ درصدی همچنین برای بستههایی با ارزش کمتر از ۸۰۰ دلار که از چین و هنگ کنگ به ایالات متحده ارسال میشوند، اعمال خواهد شد. به این ترتیب، آمریکاییهایی که کالاهایی از شرکتهای چینی مانند AliExpress، Temu و Shein خریداری میکنند، باید ۵۴ درصد بیشتر بپردازند.
سیانان گزارش داد که مقامات دولت ترامپ در حال بررسی وضع تعرفه پایه ۲۰ درصدی برای تمام واردات هستند. همچنین، ترامپ پیشتر اعلام کرده بود که در روز دوم آوریل، علاوه بر تعرفههای متقابل، تعرفههای ۲۵ درصدی بر روی نیمههادیها و داروها نیز اعمال خواهد کرد.
ترامپ معتقد است که تعرفهها به رشد اقتصاد آمریکا کمک میکنند. اما همه با این نظر موافق نیستند. او ادعا کرده که درآمد حاصل از تعرفهها میتواند جایگزین مالیات بر درآمد شود. اما اقتصاددانان بر این باورند که هزینههای تعرفهها در نهایت بر دوش کشور واردکننده کالا قرار میگیرد و منجر به افزایش قیمتها برای مصرفکنندگان شده است.
دیوید بکورث، اقتصاددان بینالمللی سابق در وزارت خزانهداری، تعرفهها را «دستورالعملی عالی برای رکود تورمی و شکست در انتخابات میاندورهای» توصیف کرد. رکود تورمی به وضعیتی اطلاق میشود که در آن تورم به طور همزمان افزایش مییابد در حالی که رشد اقتصادی کاهش مییابد. هرچند هیچ آستانه رسمی برای رکود تورمی وجود ندارد، اقتصاددانان و همچنین جروم پاول، رئیس فدرال رزرو، معمولاً آن را با دهههای ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ مقایسه میکنند، زمانی که نرخ بیکاری دو رقمی بود و تورم به سطوح مشابهی رسید.
مقابله به مثل با امریکا
شیگرو ایشیبا، نخست وزیر ژاپن در واکنش به این اتفاقات گفته است: «ژاپن بیشترین میزان سرمایهگذاری را در ایالات متحده انجام میدهد، بنابراین ما نمیدانیم که آیا منطقی است [واشنگتن] تعرفههای یکسانی را برای همه کشورها اعمال کند.»
یوجی موتو، وزیر تجارت و صنعت ژاپن هم تعرفهها را «بسیار تأسفآور» توصیف کرد و گفت که توکیو همچنان در تلاش است دولت ترامپ را متقاعد به تجدیدنظر کند. همچنین کییر استارمر، نخست وزیر بریتانیا میگوید که جنگ تجاری به نفع بریتانیا نیست و هدف همچنان دستیابی به یک توافق تجاری با آمریکا است، اما تأکید میکند که «هیچ گزینهای از روی میز کنار گذاشته نشده است.»
چین نیز وعده «اقدامات متقابل قاطع» داده است و مارک کارنی، نخستوزیر کانادا، تأکید کرده که «اقدام هدفمند و قاطعانه ضروری است.» مقامات چین اعلام کردند در محاصرهی اقتصادی قرار گرفتهاند.
هر چند به نظر میرسد کشورها آماده میشوند تا با تعرفهها به آمریکا واکنش نشان دهند اما اسکات بسنت، وزیر خزانهداری، از کشورها خواسته است که تلافی نکنند. او در گفتوگو با کیتلان کالینز از CNN، پس از مراسم چهارشنبه، اظهار داشت: «همه باید آرام بگیرند و نفس عمیق بکشند. بیایید ببینیم این وضعیت به کجا میرسد، زیرا اگر تلافی کنید، اوضاع بدتر خواهد شد.» چندین رهبر خارجی اعلام کردند که در حال بررسی «اعداد و ارقام» مربوط به اقداماتی هستند که باید انجام دهند.
اورسولا فون در لاین، رئیس کمیسیون اروپا، روز سهشنبه به ترامپ هشدار داد و اعلام کرد که اتحادیه اروپا «یک برنامه قوی» برای مقابله با آمریکا دارد. کشورهای دیگری از جمله کانادا، مکزیک، چین، ژاپن و کره جنوبی نیز پیش از اعلام روز چهارشنبه، برنامههای تلافیجویانه خود را تقویت کردند.
واکنش بازار
بازارهای سهام اروپا در واکنش به اعلام تعرفههای دونالد ترامپ با افت شدیدی مواجه شدهاند. شاخصهای اصلی سهام فرانسه و آلمان بیش از 2 درصد کاهش داشتهاند.پیش از این، بازارهای سهام آسیا سقوط کردند و شاخص نیکی ژاپن با کاهش نزدیک به 3 درصد بسته شد.
قیمت طلا، که در دوران بیثباتی اقتصادی به عنوان یک سرمایهگذاری امن شناخته میشود، به رکورد جدیدی رسید. قیمت هر اونس طلا تا ۳۱۰۷ دلار بالا رفت. در همین حال، تعرفههای جداگانهای که ترامپ هفته گذشته بر خودروها و قطعات خودرو وارد کرده بود، اکنون اجرا شده است.