یکتا فراهانی: علم نجوم بار دیگر شگفتی آفرید. در همکاری بیسابقه بین دو تلسکوپ قدرتمند، تصویری خارقالعاده از سیارهای دورافتاده ثبت شد؛ تصویری که نهتنها زیبایی بلکه رازهایی عمیق را نیز فاش میکند. وقتی دو چشم قدرتمند بشر، تلسکوپهای فضایی هابل و جیمز وب، به نپتون دوخته شدند، نتیجه آن کشفی بود که پیشازاین تنها در حد نظریه باقیمانده بود: شفقهای قطبی در سیارهای سرد و دور، با مغناطیسی رازآلود.
معمای نورهای قطبی در دورترین سیاره
منظومه شمسی
نپتون، سیارهای آبیرنگ و دورافتاده در لبه منظومه شمسی، سالهاست که در تاریکی سرد خود خاموش و ساکت به نظر میرسید. اما اکنون با همکاری بینظیر دو تلسکوپ فضایی جیمز وب و هابل، تصویری از آن منتشر شده که نگاهها را به خود خیره کرده است. برای اولینبار، شفقهای قطبی در این سیاره یخی دیده شدهاند؛ نوری مرموز که حاصل برخورد ذرات باردار خورشیدی با جو بالایی سیاره است. اما داستان فقط به زیبایی بصری محدود نمیشود. این پدیده، پنجرهای تازه به مغناطیسی عجیب نپتون، دمای غیرعادی جو آن و حتی ساختار درونیاش بازکرده است.
اولین نگاه به شفقهای نپتون
به گزارش سایت Forbes برای نخستینبار در تاریخ علم نجوم، تصویری واضح از شفقهای قطبی در سیاره نپتون ثبت شده است. این تصویر حاصل همکاری خارقالعاده تلسکوپ فضایی جیمز وب و هابل است؛ دو ابزار پیشرفته که با ترکیب تواناییهای خود موفق شدند نوری مبهم و شگفتانگیز را بر چهره این غول یخی آشکار کنند. نپتون، دورترین سیاره از خورشید، سیارهای با جوی متاندار و میدان مغناطیسی بسیار پیچیده است. تا پیشازاین، چنین شفقهایی در آن دیده نشده بود و تنها تصوراتی نظری درباره آن وجود داشت.
راز میدان مغناطیسی عجیب نپتون
برخلاف بسیاری از سیارات دیگر، میدان مغناطیسی نپتون بسیار نامنظم و پیچیده است. دلیل آن، انحراف ۴۷ درجهای محور مغناطیسی آن از محور چرخشی سیاره است. این انحراف باعث میشود در طول چرخش ۱۶ ساعته نپتون، میدان مغناطیسی آن تغییرات شدیدی داشته باشد؛ بنابراین برخلاف زمین یا حتی مشتری که شفقها اغلب در اطراف قطبها ظاهر میشوند، شفقهای نپتون بهصورت پراکنده و تکهتکه در نقاط مختلف سیاره دیده میشوند.