جهش قیمت نفت
رویترز نوشت: در معاملات روز جمعه، قیمت نفت برنت تا ۱۴ درصد رشد کرد و به نزدیکی ۷۹ دلار رسید، همچنان رشدی بیش از ۵ درصد داشته که بزرگ‌ترین جهش روزانه از سال ۲۰۲۲ محسوب می‌شود. نفت خام آمریکا نیز بیش از ۵ دلار بالا رفت و به ۷۳.۱۴ دلار رسید. طلا به‌عنوان پناهگاه سنتی سرمایه‌گذاران در دوره‌های پرریسک، به ۳۴۱۶ دلار در هر اونس رسید و به رکورد تاریخی خود نزدیک شد.
سقوط بورس
شاخص بورس در همه قاره‌ها سقوط کردند: شاخص‌های آمریکا بیش از ۱.۵ درصد، اروپا یک درصد و بورس‌های آسیا همچون ژاپن، کره‌جنوبی و هنگ‌کنگ نیز بیش از یک درصد افت را تجربه کردند.
شوک ژئوپلیتیکی
به گفته کریس سیکلونا، رئیس تحقیقات اقتصادی دایوا کپیتال، «بازارها واکنشی طبیعی به یک شوک بزرگ ژئوپلیتیکی نشان داده‌اند. اما پرسش کلیدی این است که این بحران تا کجا می‌تواند پیش رود؟»
جنگ اقتصادی
چانو چانانا، استراتژیست ارشد ساکسو بانک می‌گوید: «این حمله، به بازارهای جهانی که پیش‌تر نیز از ناحیه سیاست‌های اقتصادی و تجاری ضربه خورده بودند، شوک تازه‌ای وارد کرده است. اگر تنش‌ها ادامه پیدا کند، دارایی‌های امن بیشتر رشد می‌کنند و فشار بر بازارهای پرریسک بیشتر خواهد شد.»
بازار ارز
دلار با ۰.۶ درصد رشد به ۹۸.۲۷ واحد رسید، در حالی که در هفته گذشته حدود ۱ درصد کاهش یافته بود. فرانک سوئیس و ین ژاپن نیز افزایش یافتند، گرچه در ساعات بعدی قدری از رشد خود را پس دادند. یورو و پوند نیز پس از رشدهای اخیر، با اندکی افت مواجه شدند.
احتمال گسترش جنگ در خاورمیانه
مت سیمپسون، تحلیلگر ارشد بازار در سیتی‌ایندکس، هشدار می‌دهد: «سرمایه‌گذاران از احتمال کشیده شدن این حملات به یک جنگ تمام‌عیار در خاورمیانه نگران‌اند. سطح نوسانات بالا خواهد ماند و نااطمینانی اقتصادی در کوتاه‌مدت افزایش می‌یابد.»
پیش‌بینی ۳ کارشناس از بورس ایران
پیام الیاس کردی در باره واکنش بورس به جنگ می‌گوید: «نحوه واکنش ایران به این اتفاق، عامل اصلی جهت‌گیری بازار در روزهای آینده خواهد بود.» آراد پورکار نیز با اشاره به نقش نهادهای حمایتگر توضیح داد: «در چنین موقعیت‌هایی، ورود بازارگردان‌ها، حقوقی‌ها و سازمان بورس ضروری است. ابزارهایی مانند محدودسازی دامنه نوسان یا تعلیق نمادهای خاص می‌تواند به کنترل جو هیجانی کمک کند.» هومن عمیدی نیز معتقد است که «بازار سرمایه در اغلب موارد نسبت به شوک‌های سیاسی واکنشی موقتی دارد و پس از چند روز به روند طبیعی خود بازمی‌گردد» جمع‌بندی تحلیل‌ها نشان می‌دهد که اگر بورس طبق تقویم بازگشایی شود، احتمال واکنش منفی بازار در ساعات ابتدایی وجود دارد. برخی معامله‌گران حرفه‌ای پیشنهاد داده‌اند که بازگشایی بورس تا زمان مشخص شدن ابعاد واکنش ایران، با تأخیر انجام شود.
آینده بورس
از منظر تحلیلی، تأثیر این رویداد بر صنایع یکسان نخواهد بود. صنایع پالایشی و پتروشیمی ممکن است از رشد احتمالی قیمت جهانی نفت منتفع شوند، اما در معرض ریسک تحریم جدید یا کاهش صادرات نیز قرار دارند. گروه بانکی و خودرویی نیز ممکن است از جهش نرخ ارز سود ببرند، ولی نااطمینانی‌های سیاسی می‌تواند سرمایه‌گذاری در این بخش‌ها را با تردید روبه‌رو کند. در مقابل، صنایع کوچک‌تر و مرتبط با امنیت غذایی، دارویی و دفاعی ممکن است در چنین فضایی با افزایش تقاضا مواجه شوند.
بازار بورس سه سناریو
در پیش رو دارد:
- اگر واکنش ایران شدید بوده و تنش‌ها ادامه‌دار شود؛ بازار ممکن است با ریزش گسترده روبه‌رو شود.
- اگر واکنش ایران محدود و قابل کنترل باشد؛ در این صورت بازار پس از افت اولیه، به مرور به تعادل بازمی‌گردد.
- با مداخله سریع نهادهای دولتی و حمایت حقوقی‌ها در بورس، امکان بازگشت بازار در همان روزهای ابتدایی فراهم می شود.
توصیه به سهامداران
توصیه به سرمایه‌گذاران به‌ویژه تازه‌واردان، پرهیز از تصمیم‌گیری‌های هیجانی و عجولانه است. در چنین شرایطی، آن دسته از سهامدارانی که با تحلیل و نگاه میان‌مدت حرکت می‌کنند، بیشترین بهره را خواهند برد. زیرا در دل هر بحران، فرصت‌هایی نیز نهفته است؛ به‌شرط آنکه با آرامش و منطق با آن مواجه شویم.