اشاره: کشتی بزرگ باری «اورگیون» که از روز 3 فروردین در سواحل مصر بهگلنشسته بود، حدود یک هفته کانال سوئز را بسته بود و تردد نفتکشها و کشتیهای باری در این آبراه کلیدی بهطور کامل متوقفشده بود. کانال سوئز که مورخان احداث آن را به داریوش هخامنشی، پادشاه مقتدر ایرانی نسبت میدهند، سریعترین مسیر کشتیرانی بین اروپا و آسیاست و حدود ۱۲ درصد تجارت جهانی ازجمله یکمیلیون بشکه نفت و حدود ۸ درصد گاز مایع جهان هرروز از این کانال عبور میکند.
***
مروه سلحدار اولین ناخدای زن مصر ده روز پیش متوجه چیز عجیبی شد. کشتی عظیم باری «اِوِرگیوِن» در صدر خبرها بود که در عرض کانال سوئز بهگلنشسته و یکی از پرترددترین مسیرهای کشتیرانی جهان را بند آورده بود. مروه ناگهان متوجه شایعاتی در اینترنت شد که او را مسئول و مقصر این رویداد میدانست. مروه میگوید «یکه خوردم». وقتی کانال سوئز بسته شد، خانم سلحدار صدها کیلومتر دورتر بهعنوان جانشین ناخدای ناو «عایده ۴» در اسکندریه در حال خدمت بود. این ناو متعلق به سازمان امنیت دریایی مصر است و مأمور تأمین نیازهای یک فانوس دریایی در دریای سرخ. این ناو همچنین برای آموزش نیروهای تازه در «فرهنگستان علوم و فناوری و حملونقل دریایی عرب» استفاده میشود. این فرهنگستان دانشگاهی منطقهای است که اتحادیه عرب آن را اداره میکند. شایعات درباره نقش مروه در به گل نشستن کشتی اِوِرگیوِن در کانال سوئز، با انتشار تصویری دستکاریشده از او شروع شد که به سایت «عرب نیوز» نسبت دادهشده بود. به نظر میرسد تصویر خبر جعلی از یک مقاله واقعی برداشتهشده که ۲۲ مارس در عرب نیوز منتشرشده بود درباره موفقیت مروه بهعنوان اولین ناخدای زن در مصر. مروه متوجه شد این تصویر بارها در توییتر و فیسبوک همرسان شده است. چندین توییتر جعلی هم ادعاهای نادرستی را درباره نقش او در بسته شدن کانال سوئز منتشر کرده بودند. مروه که ۲۹ سال دارد میگوید اصلاً نمیداند چه کسی اولین بار این شایعه را منتشر کرد و چرا: «حس کردم شاید چون زنی موفق هستم یا چون مصری هستم، هدف قرارگرفتهام اما مطمئن نیستم». این اولین بار نیست که او در این حرفه مردانه با چالش روبرو میشود. براساس اعلام سازمان بینالمللی دریانوردی، در حال حاضر زنان فقط دو درصد دریانوردان جهان را تشکیل میدهند. مروه میگوید همیشه دریا را دوست داشته است و ثبتنام برادرش در فرهنگستان علوم و فناوری و حملونقل دریایی عرب، الهامبخش او شد تا به ناوگان بازرگانی ملحق شود. اگرچه آکادمی در آن زمان فقط مردان را میپذیرفت اما مروه درخواست پذیرش داد و پس از بازنگری در قانون توسط حسنی مبارک، رئیسجمهور وقت مصر، مجوز ثبتنام گرفت. خانم سلحدار میگوید در تمام مراحل تحصیل با تبعیض جنسیتی روبرو بوده است: «روی کشتی همه مردهایی بودند مسنتر از من با طرز فکرهایی متفاوت، به همین دلیل خیلی سخت میگذشت، چون نمیتوانستم همفکری برای برقراری ارتباط پیدا کنم. گذر از این وضعیت بهتنهایی، چالشبرانگیز است، اینکه بتوانی بدون آسیب بهسلامت روانات بر همه آنها فائق بیایی». وی میگوید: «جامعه ما هنوز نمیپذیرد دختران مدت طولانی در دریا و دور از خانواده کار کنند؛ اما وقتی کاری را انجام میدهید که دوست داری، لازم نیست دنبال تأیید همه باشی». مروه پس از فارغالتحصیلی به رده جانشینی ناخدا ارتقا پیدا کرد و در سال ۲۰۱۵ فرماندهی ناو «عایده ۴» را برای گذر از کانال سوئز به عهده داشت؛ این ناو اولین کشتیای بود که پس از گسترش کانال سوئز از آن عبور کرد. علاوه بر این او جوانترین و اولین ناخدای زن مصر بود که از این آبراه عبور کرد. در سال ۲۰۱۷، عبدالفتاح سیسی رئیسجمهوری در بزرگداشت روز زن در مصر از او تقدیر کرد. وقتی این شایعه مطرح شد که او در بسته شدن کانال سوئز مقصر بوده، مروه نگران تأثیر آن بر کارش شد. خانم سلحدار میگوید: «این خبر جعلی به زبان انگلیسی بود بنابراین در کشورهای دیگر هم پخش شد. خیلی تلاش کردم آنچه در مقاله آمده بود را تکذیب و خنثی کنم، چون این به اعتبار من و تمام تلاشم برای رسیدن بهجایی که هستم، لطمه میزد». بااینحال بعضی واکنشها هم به او دلگرمی میدادند: «نظراتی که در پی مقاله آمده بود بسیار منفی و تند بودند؛ اما حمایت هم زیاد بود، از طرف مردم عادی و کسانی که با آنها کار میکنم. تصمیم گرفتم روی حمایتها و محبتهایی که میگیرم تمرکز کنم و عصبانیتم جایش را به قدردانی داد». او میگوید: «باید بگویم حتی از قبل هم معروفتر شدم». مروه ماه آینده در امتحان نهایی برای رتبه ناخدا تمامی شرکت میکند و امیدوار است بتواند همچنان الگویی برای زنان در حوزه دریانوردی باشد: «پیام من به زنانی که میخواهند در حوزه دریایی کار کنند این است که برای آنچه دوست دارید بجنگید و اجازه ندهید هیچچیز منفی روی شما تأثیر بگذارد».