ولادیمیر پوتین ، رئیس جمهور روسیه اخیراً اخباری در مورد تصمیم برای آغاز مذاکرات برای توافق تجارت آزاد اتحادیه اقتصادی اوراسیا (EAEU) بین کشورهای عضو اتحادیه اروپا ، ایران ، بلاروس ، قزاقستان ، روسیه ، ارمنستان و قرقیزستان ارائه داد. اهمیت این خبر اگر مورد توجه قرار گیرد ، بهتر درک می شود: کریدور شرق و غرب شانگهای را به قلب اروپا و کریدور شمال و جنوب سن پترزبورگ را به بمبئی متصل می کند. تنها منطقه ای در جهان که این دو دالان در آن جمع می شوند ایران و اوراسیا است. از آنجائی که یکی از چالش های ایران جذب ترانزیت از طریق این کریدور میباشد. تجارت مداوم بین ایران و اتحادیه به معنای تقویت یک راهرو پر تردد در منطقه اوراسیا می باشد. کارشناسان اقتصادی بر این باورند که اگر جنگ تعرفه ای ایالات متحده علیه چین تشدید و ایالات متحده همچنان قوانین سازمان تجارت جهانی (WTO) را زیر پا بگذارد ، چین سرانجام به اتحادیه اوراسیا (EAEU) خواهد پیوست که اعضای آن ضمن قرار داشتن در امتداد جاده ابریشم، دارای پیوندهای نژادی و فرهنگی باستان با این کشور می باشند و در نتیجه در دهه آینده این منطقه را به قطب جدید اقتصادی جهان تبدیل خواهد کرد. در جلسه شورایعالی اتحادیه اقتصادی اوراسیا EAEU ، پوتین افزود که اتحادیه در حال کار بر روی توافق نامه همکاری با چین است. هر دو کشور ، روسیه و چین ، بر مسئله مقابله با هژمونی ایالات متحده تأکید می کنند و می خواهند سیاست های ظالمانه آن کشور در شرق را خنثی کنند. گسترش ناتو به مرزهای روسیه و چین در دریای چین جنوبی به مانع بزرگی بنام “درک متقابل چین و روسیه از تهدیدهای بین المللی” برخورد کرده است. گذشته از رویارویی با سیاست های ایالات متحده ، دلیل دیگر این همکاری استراتژیک ریشه در مفهوم “اوراسیای بزرگ” دارد که محبوبیت فزاینده ای در میان روشنفکران روسی پیدا کرده است ، به این معنی که روسیه در حال چرخش نگاه خود از غرب به طرف شرق دور می باشد. از نظر روسیه ، این آسیا است که قرار است بازارهای فن آوری و اقتصادی آینده را در خود جای دهد. بدین منظور ، روسیه قرار است با چین وارد همکاری استراتژیک شود. این همکاری استراتژیک به معنای مشارکت و مشغولیت بیشتر روسیه در پروژه “جاده جدید ابریشم “ پکن است. جای تعجب نیست که پوتین و رئیس جمهور چین شی جین پینگ تاکنون بیش از 30 دیدار داشته اند. چالش اصلی ایران در صادرات کالاهای خود به اتحادیه اقتصادی اوراسیا EAEU به نبود زیرساخت های کافی برای صادرات و خروج مجدد کالاهای واردشده که بدون هیچ تغییری صادر می گردد، می باشد. در ایران ، تولید برای صادرات صورت نمیگیرد و قاعده بر صادرات مازاد و سرریز تولید استوار است ، در حالی که بازاریابی برای صادرات طبق تعریف ، از لحظه تولید آغاز می شود. همچنین مسئله دیگری که ایران در این مذاکرات با اتحادیه اقتصادی اوراسیا EAEU با آن روبرو است ، چالش بازگشت ارز صادراتی این کشور در تجارت با سایر کشورها است. این در حالی است که سرمایه گذاری برای رشد به سطوح بالای توسعه نهادی نیاز دارد. در این نوع رشد ، سرمایه گذاران باید سالها منتظر سود بمانند. برای تحمل این دوره طولانی ، اعتماد به جو سیاسی پایدار و حمایت از حقوق مالکیت مالک ضروری است. با وجود همه چالش های بالقوه ، زمان آن رسیده است که تمرکز و سیاست خود را از صادرات نفت از طریق مرزهای جنوبی ایران به پروتکل های پیچیده تر صادرات غیرنفتی از طریق مرزهای شمالی کشور به اتحادیه اوراسیا EAEU تغییر دهیم.
تارنمای دولتی ایران دیلی
برگردان و کوتاه سازی علی اصغر شهدی
Asghar.shahdi@gmail.com