ستاره صبح - مصطفی فروغی: ماجرای پیروزی بدون مقاومت طالبان بر افغانستان و اهمیت این واقعه که ارتش افغانستان مقاومت نکرد و سلاح‌هایشان را زمین گذاشتند و بعضاً فرار کردند؛ موضوعی است استثنایی و منحصربه‌فرد که همه به ویژه ایرانی‌ها را در شوک فروبرده است. علت بهت هم‌وطنان این است که ایرانیان خاطره بسیار بد از تروریست‌های طالبان در فاصله سال‌هایی که این قصاب‌ها بر کشور شرقی ایران که 921 کیلومتر مرز مشترک با ایران دارد حاکم بوده‌اند؛ دارند. مردم نگران‌اند که نکند حوادث تلخ گذشته تکرار شود و مجبور شوند هزینه آن را بپردازند. پرسش این است که چرا زلمای خلیل زاد نماینده آمریکا در امور افغانستان به طالبان که یک گروه تروریستی است مشروعیت داد و آن‌ها را هم‌وزن دولت قانونی افغانستان دانست. مهم‌تر اینکه چرا طالبان در کنار میز مذاکره‌ای نشست که یک ضلع آن آمریکا، ضلع دیگر افغانستان و احتمالاً ضلع ناپایدار آن پاکستان بوده است؟ پرسش دیگر اینکه به چه دلیل قطر با هزینه سنگین حدود دو سال از اعضای طالبان در یک هتل لوکس در دوحه پذیرایی کرد؟ و نکته قابل تأمل اینکه هرماه 50 هزار دلار به ذبیح‌الله مجاهد سخنگوی طالبان و 14 هزار دلار به دیگر اعضای تیم مذاکره‌کننده طالبان پول می‌داد؟ به عقیده تحلیلگران هدف قطر، آمریکا، عربستان و پاکستان تضعیف دولت دموکراتیک افغانستان و جایگزینی طالبان به جای دولت مستقر و حاکم کردن طالبان در همسایگی ایران بود که امنیت ایران را به خطر می‌اندازد. به همین دلیل خبرگزاری «بلومبرگ» در تحلیلی نوشت: «استقرار طالبان در افغانستان و قدرت گرفتن آن‌ها خواب را از چشم همسایگان افغانستان خواهد گرفت.»
هدف سفر منطقه‌ای نخست‌وزیر قطر
اکنون در ایران چند میلیون تبعه افغان ساکن هستند که این موضوع برای ایران هم می‌تواند مثبت و هم تهدید باشد. اگر قرار باشد طالبان در کنار ما باشد و برای ایران مزاحمت ایجاد کند می‌تواند پیامدهایی ناگواری خواهد داشت. پرسش این است که چه باید کرد؟ اوضاع پیچیده شده و نیاز به تدبیر و تأمل دارد.
چرا قطر میزبان طالبان بود؟
قطر در دو سال گذشته میزبان مذاکرات واشنگتن و طالبان بود به نظر می‌رسد با سفر نخست‌وزیر قطر به واشنگتن، تهران و اسلام‌آباد این کشور در تلاش است تا طالبان را از اقداماتی که انجام داده تطهیر کند و برخی از رهبران طالبان که در لیست سیاه قرار دارند و آمریکا برای دستگیری آن‌ها جایزه تعیین کند. نخست‌وزیر قطر می‌خواهد کشورهای همسایه پاکستان بگویند گذشته را فراموش کنید و به آینده نگاه کنید. طالبان تغییر کرده و فرمانش دست قطر، عربستان و آمریکاست. به نظر می‌رسد این مهم‌ترین هدف سفر نخست‌وزیر قطر به چهار کشور آمریکا، ایران، پاکستان و ترکیه است. قطر تلاش می‌کند چهره‌ای مسالمت‌جو و طرفدار صلح نشان دهد و به دنیا بفهماند که طالبان می‌خواهند مثل یک کشور به ویژه پاکستان زندگی و فعالیت کند. البته واشنگتن، ایران و پاکستان نیز در این بین نقش دارند و باید دید دستاورد عبدالرحمن آل ثانی نخست‌وزیر قطر از سفر به ایران، پاکستان و ترکیه چه خواهد بود؟ پرسش این است که آیا طالبان با ابتکارات قطر درگذشته و حال حاضر است تغییری در رفتار و تغییر کابینه‌اش انجام دهد و به قانون اساسی افغانستان وفادار بماند یا خیر؟ و مهم‌تر اینکه آیا طالبان حاضر است حقوق زنان را به رسمیت بشناسد و به انتخابات تن دهد؟ این‌ها پرسش‌هایی است که گذشت زمان به آن‌ها پاسخ خواهد داد.