دکتر نعمت احمدی
حقوقدان
من از روزی که بهعنوان دانشجوی حقوق دانشگاه تهران وارد دانشگاه شدم تا امروز خود را دانشگاهی میدانم و چه در دهه شصت و چه دورهای که دانشجو بودم و چه امروز که هیئتعلمی هستم خودم را یک دانشگاهی میبینم. در نسل ما سالهاست که دیگر نگاه و توقع از دانشجو و جنبشهای دانشجویی به محاق رفته است. باید قبول کنیم که دانشجو دیگر تأثیرگذار نیست. درحالیکه زمانی دانشجو بهعنوان عنصر فرهیخته جامعه شناخته میشد که این ویژگی دیگر از بین رفته و حال قابل نقدی ندارد، زیرا دانشجو وارد اجتماع نمیشود، درحالیکه آینده از آن اوست. آن دانشجوها با دید وسیع و پاک در کشور جریان ساز بودند، ولی امروز ما دیگر آن دانشجوها را نمیبینیم. تشکلهای دانشجویی نیز عملاً در بحث سیاسی غیرفعال هستند و حرکت صنفی دارند.
به مناسبت روز 16 آذر دو اتفاق در حوزه دانشجویی و مسئولان کشور داشتیم. یک برنامه رفتن رئیسجمهور به دانشگاه شریف و دومین مورد دیدار تشکلها با رئیس قوه قضاییه بود که نمیتوان گفت این دانشجویان، نمایندگان همان تشکلهای دانشجویی قدیمی هستند، ولی بههرحال دانشجو، دانشجو است و سؤالاتی چالشی وجود دارد. ازجمله پرسش در مورد انتخابات سیزدهمین دوره ریاست جمهوری که قضاوت در این مورد بر عهده تاریخ خواهد بود. در این انتخابات اکثریت افراد واجد شرایط رأی دادن، شرکت نکردند ولی میبینیم رئیسجمهور بهکرات و در شامگاه یکشنبه در برنامه تلویزیونی اعلام میکند که من رئیسجمهور همه هستم؛ چه کسانی که به من رأی دادهاند و چه کسانی که به من رأی ندادهاند.
اما تا امروز در رابطه با انتخابات علناً در جایی نقدی از رئیسجمهور نشده و او در معرض سؤال درباره چگونگی انتخابش قرار نگرفته است. وقتی این نقد توسط دانشجوی کشور صورت میگیرد، نشاندهنده این است که دانشجو زنده است و جایگاه پرسشگری او همچنان برقرار است؛ اما کماکان جای جنبش مطالبه گر دانشجویی بهعنوان جنبشی تأثیرگذار که مثل دهه 50، 60 و 70 عمل کند خالی است. در کشور ما تا دهه 70 تأثیر جنبشهای دانشجویی بر حرکتهای اجتماعی آشکار بود. نباید وقایع کوی دانشگاه تهران فراموش شود. همچنین وقایع 18 تیر سال 1378 نیز که نخستین حرکت اعتراضی فراگیر بود، نباید فراموش شود؛ بلکه این اتفاق نیاز به واکاوی هم دارد.
من بهعنوان یک دانشگاهی با نگاهی مثبت به هر دو ملاقات نگاه میکنم، زیرا میبینیم یکی از پرسشهایی که در گلو مانده در چنین جمعی مطرح میشود. پرسش درباره چگونگی انتخاب سید ابراهیم رئیسی تابهحال در جایی مطرح نشده بود و جمع دانشجویی جای مبارکی برای طرح این پرسش و مطالبه درباره انتخابات ریاست جمهوری 1400 است.
البته امیدوارم دانشجویی که این سؤال را مطرح کرده است، حاشیه امنی داشته باشد و کمترین توقع از ریاستجمهور این است که برای این دانشجو حاشیهی امن ایجاد کنند تا چنین حضوری در دانشگاهها و محافل دانشجویی هزینهبر نباشد. مسئولان دانشگاهها باید چنین فضایی را ایجاد کنند تا سؤالها مستقیماً مطرح شود و انتظار این است که پاسخ چنین سؤالاتی داده شود نه اینکه احیاناً با سؤالکننده برخورد شود.