به نظر شما آمریکا چه نقشی در قدرت گرفتن مجدد طالبان داشت؟
اشتباه آمریکا از بدو ورود به افغانستان این بود که تصور می کرد با لشگر کشی نظامی می تواند دموکراسی و حکومت مردمی را در این کشور سامان دهد.برآوردها حاکی از آن است که آمریکا دو هزار میلیارد دلار در افغانستان هزینه کرده است.این عدد در مقابل جمعیت آن زمان افغانستان که حدود 30میلیون بود عدد بسیار بزرگی است.پرسش این است که چرا آمریکا این مبلغ هنگفت را در افغانستان هزینه کرد و به نتیجه ای نرسید؟افغانستان از تمام شاخص های توسعه انسانی عقب مانده است.البته نمی توان تمام شاخص های فلاکت در افغانستان را به گردن آمریکا انداخت. اگر این مبلغ هنگفت صرف عمران و آبادانی افغانستان شده بود در گام اول باعث ایجاد اشتغال و در گام دوم باعث رفاه اجتماعی می شد.جوانان افغانستان به دلیل نداشتن شغل و کسب درآمد یا مهاجرت می کنند و یا جذب گروه های تروریستی می شوند. برخی منابع غیر رسمی می گویند مبلغ دو هزار میلیارد دلار صرف شرکت های پشتیبان وزارت دفاع آمریکا شده است.یکی از این شرکت ها "وایت واتر" نام دارد.این شرکت ها بودجه افغانستان را صرف خود کرده اند و کمتر در داخل کشور هزینه کردند.
به نظر شما دستاورد حضور 20ساله آمریکا در افغانستان چه بود؟
مهمترین دستاورد حضور آمریکا در افغانستان سقوط دولت طالبان بود که در پایان 20سال با روی کار آمدن مجدد طالبان این دستاورد هم نابود شد.آمریکا در زمینه امنیت نه در دوره کرزای و نه در دوره اشرف غنی نتوانست موفق عمل کند.البته در دوره اشرف غنی نا امنی و مشکلات بیشتر شد اما واقعیت این است که در دوره حامد کرزای هم گروه های مختلف به بهانه حضور آمریکا در کشور دست به عملیات های مختلف تروریستی می زدند. عملیات های تروریستی بعد از خروج آمریکا هم با نام دیگری ادامه پیدا کرد.زمینه ناامنی در افغاستان باید ریشه کن بشود.نا امنی در افغانستان سه ریشه دارد اول دخالت سایر کشورها در امور داخلی افغانستان دوم بیکاری جوانان و سوم عدم برخورداری از یک قانون سراسری. متاسفانه در اوج اقتدار دولت حامد کرزای افراد و گروه های محلی از دولت ملی تبعیت نمی کردند.گروه های مختلف مثل پشتو،هزاره ها،تاجیک ها و.. با شیخوخیت،خود را از دولت مرکزی جدا می دانستند.این مسئله باعث شد هیچگاه در آن 20 سال یک حاکمیت یکپارچه شکل نگیرد.
به نظر شما با رویکرد طالبان چه آینده ای را می توان برای افغانستان متصور شد؟
حاکمیت طالبان بیش از آنکه دینی باشد یک حاکمیت وابسته است.جنبه های مختلفی که یک حکومت برای اداره کشور باید داشته باشد در طالبان وجود ندارد.طالبان به نام دین روز به روز تعارضات را افزایش می دهد.اگر جزئیات تئوری طالبان بررسی شود مشخص می شود که حتی دینی هم نیستند زیرا برداشتی کاملا یک طرفه از شرع دارند.طالبان در این یکسال فقر را گسترش داده و جامعه افغانستان را به سمت سقوط بیشتر هدایت کرده است.بعید است تا زمانی که طالبان در افغانستان حاکم باشد مردم این کشور روی خوش ببینند.البته نمی توان گفت که به محض تغییر حکومت در افغانستان شرایط مطلوب می شود اما به هر حال زمینه و امیدی برای آینده به وجود می آید.
به نظر شما امیدی وجود دارد که گروه احمد مسعود بتواند در مقابل طالبان نتیجه ای بدست آورد؟
احمد مسعود در مبارزه ملی از تعارضات بین قوم تاجیک و پشتون استفاده می کند.در حالی که هویت افغانستان نیازمند تشکیل کشور یکپارچه و متحد است.نمی توان با محوریت یک قوم کشور را اباد کرد. زمانی که نیروهای شوروی از افغانستان خارج شدند احمد شاه مسعود،حکمتیار و ربانی اختلافات زیادی با یکدیگر داشتند و این اختلافات به درگیری منجرب شد.به جای اینکه آنها دست به دست یکدیگر بدهند و افغانستان را بسازند به درگیری با یکدیگر مشغول شدند.همین موضوع باعث شد که طالبان آنها را شکست دهد و قدرت را به دست گیرد.البته طالبان با پشتیبانی پاکستان این کار را کرد.حال اگر احمد مسعود بخواهد با اختلاف گروه های مختلف در افغاسنتان حکمرانی کند به سرنوشت پدرش دچار می شود. شرط ایجاد صلح و امنیت در افغانستان پایان مداخله خارجی، کنار گذاشتن اختلافات قومی و مذهبی و سرمایه گذاری اقتصادی و ایجاد شغل در افغانستان است.این سه عامل می تواند افغانستان را به صلح و توسعه هدایت کند.