کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در دی سال ۱۳۴۴ تأسیس و پس از پیروزی انقلاب اسلامی نظارت آن به وزارت آموزش‌وپرورش سپرده شد. نخستین کتابخانه کانون پرورش فکری سال ۱۳۴۴ در پارک لاله تهران ایجاد شد و تاکنون دارای گسترده‌ترین شبکه کتابخانه‌های کودکان و نوجوانان است. هم‌اکنون، تعداد مراکز ثابت فرهنگی هنری کانون به بیش از ۸۳۰ مرکز در کشور رسیده است. در کتابخانه‌های کانون علاوه بر امانت کتاب، بیش از ۶٠فعالیت فرهنگی، هنری و ادبی همانند نقد کتاب، داستان‌نویسی، شعرخوانی، قصه‌گویی، فیلم‌سازی، نقاشی، خوشنویسی، آشنایی با شخصیت‌های علمی، هنری، تاریخی ایران و جهان، آشنایی با سرزمین‌ها، قوم‌ها، ملت‌ها و نژادها، مسابقه، در کنار برگزاری نمایشگاه‌های گوناگون، بازدیدهای گروهی و... انجام می‌شود.
واکنش مدیرعامل کانون پرورش فکری
موضوع درخواست تعطیلی «کتابخانه‌های کانون پرورش فکری» واکنش حامد علامتی، مدیرعامل کانون پرورش فکری را به دنبال داشت و او در یک بیانیه رسمی اعلام کرد: بی‌تردید همه سیاست‌گذاران، برنامه‌ریزان و متولیان فرهنگی نیز اذعان دارند که نگاه سودآور و زیان‌ده به مقوله کار تربیتی و فرهنگی اساساً دیدگاه خردمندانه‌ای نیست. سودآوری یک مرکز فرهنگی تربیتی نظیر کتابخانه، هیچ‌وقت قابل‌اندازه‌گیری با معیارها و زاویه دید بازرگانی نیست. برای کار فرهنگی و کتابخانه باید هزینه کرد و سوددهی آن، خودش را در ارتقای نسل آینده نشان خواهد داد.
واکنش انجمن نویسندگان کودک
انجمن نویسندگان کودک و نوجوان در بیانیه‌ای مخالفت این نهاد را درباره پیشنهاد واگذاری مراکز فرهنگی هنری کانون پرورش فکری به نهاد کتابخانه‌های عمومی اعلام کرد. در گزیده‌ای از متن بیانیه انجمن نویسندگان کودک و نوجوان، آمده است:
۱- واگذاری مراکز فرهنگی هنری کانون پرورش فکری به هر نهاد دیگری به معنی تعطیلی این نهاد پرافتخار بوده و حاصل آن جز نابودی فعالیت‌های فرهنگی هنری تخصصی کودکان و نوجوانان و از بین بردن نهادی که نمونه‌اش در جهان انگشت‌شمار و موجب افتخار ایران است نخواهد بود.
۲-پیامد چنین اقدامی شرمساری تاریخی به خاطر ناتوانی در حفظ معتبرترین سازمان فرهنگی کشور است.
واکنش وزیر پیشین آموزش‌وپرورش
محسن حاجی میرزایی وزیر پیشین آموزش‌وپرورش نوشت: «تاکنون شخصیت‌های بزرگی در عرصه هنر از کانون پرورش فکری آغاز کرده و در کانون فعالیت کرده‌اند. ادغام کتابخانه‌های کانون در کتابخانه‌های عمومی که مخاطب متفاوت و مأموریت دیگری دارند موجب محروم کردن آموزش‌وپرورش از یک موقعیت مهم یادگیری دانش آموزان از یک فرصت مهم و جذاب پرورشی و عمومی کردن کتابخانه‌های اختصاصی دانش آموزان است. انتظار داریم که دولت محترم با رد قاطعانه این پیشنهاد که پیامدهای ناگواری دارد به نگرانی گسترده دلسوزان فرهنگی و علاقه‌مندان تعلیم و تربیت کودکان و نوجوانان خاتمه دهد.»
چشم بستن بر بیش از 60 سال تجربه فرهنگی
به گزارش ایسنا، قدرت‌الله طاهری، عضو هیئت‌علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید بهشتی، در یادداشتی که در پی این موضوع و در صفحه شخصی خود منتشر کرده، آورده است: خبر ناگوار واگذاشتن کتابخانه‌های کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، چند روزی است که دل‌ودماغ از اهل فرهنگ و دلسوزان ایرانی گرفته و باد ناامیدی در فضای علم و ادب درافکنده است. به‌راستی چشم بستن بر بیش از 60 سال تجربه فرهنگی یک نهاد که ده‌ها نسل از کودکان این مرزوبوم را تغذیه معنوی، روحی و علمی کرده است، هنری است که از هر کسی برنمی‌آید. بهانه‌تراشی‌هایی از نوع کمبود بودجه، زیان‌ده بودن کتابخانه‌ها و هر بهانه و دلیل دیگر، آن‌قدر بی‌مزه است که حتی کودکان نابالغ را هم اقناع نمی‌کند. کانون، البته سال‌هاست به حال احتضار درآمده است. ای‌کاش افرادی که به هر دلیل و به هر نحو متصدی امور مهم شده‌اند، تدبیر کنند و مشورت بگیرند از نویسندگان و اهل هنر و نکنند کاری که فکر می‌کنند اصلاح می‌کنند و در اصل ویران می‌کنند و امیدها را به باد می‌دهند. آری کانون را دریابیم که خشت‌های اصلی فرهنگ را در نهاد و سرشت کودکان برمی‌افرازد.
به‌جای تعطیلی و ادغام کانون دستش را بگیریم
حمیدرضا شاه‌آبادی نویسنده ادبیات کودک و نوجوان در نوشتاری با انتقاد از طرح واگذاری کتابخانه‌های کانون پرورش فکری نوشت: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به هیئت دولت پیشنهاد کرده است که کتابخانه‌های کانون به نهاد کتابخانه‌های عمومی واگذار شود. اگر اهل تعارف نباشیم خوب می‌دانیم که این یعنی پیشنهاد تعطیلی کانون؛ چراکه کانون چیزی جز مراکز فرهنگی هنری و کتابخانه‌هایش نیست و دیگر بخش‌های تولیدی، فرهنگی و اداری کانون کار می‌کنند تا پشتیبان مراکز باشند. خلاف تصور عده‌ای کتابخانه‌های کانون فقط کتابخانه نیستند. فعالیت‌های کانون همان‌طور که از اسمش پیداست به پرورش فکری کودکان و نوجوانان توجه دارد. رشد خلاقیت‌ها، ایجاد انگیزه و اعتمادبه‌نفس، همکاری و همدلی، بالا بردن توان درک مسائل فکری و... ازجمله هدف‌های کانون در مواجهه با مخاطبان آن است؛ بنابراین ساده‌انگاری است که کار آن را فقط کتابخانه داری بدانیم و به‌راحتی حکم به ادغام آن با نهادی دیگر بدهیم که توجه به مخاطبان کودک و نوجوان را فقط در حوزه کتاب‌خوانی در دستور کارش دارد و تلاش می‌کند با آوردن کودکان به کتابخانه‌ها فضایی برای مطالعه خانوادگی ایجاد کند.
کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان آبروی فرهنگ ماست. نمی‌توان منکر شد که این نهاد ارجمند به دلیل ضعف مدیریت و تدبیر که در سال‌های گذشته دچارش بوده تا حد زیادی دچار افت کیفی شده؛ اما زیرساخت‌هایش چنان محکم است که با کمی توجه و کمک می‌تواند مجدداً از جا برخیزید و دستاوردهای درخشانی به فرهنگ ما ارائه کند؛ بنابراین به‌جای تعطیلی و ادغام کانون می‌بایست دست آن را بگیریم و یاری‌اش کنیم تا خودش را دوباره بسازد.
توضیحات وزارت ارشاد
چند روز پس از انتشار این خبر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به پاسخ‌گویی برآمد و این خبر را شائبه دانست و توضیحاتی در این زمینه داد: «وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ضمن آن‌که انتشار یک گزارش کارشناسی را که هنوز فرایند بررسی‌های قانونی خود را حتی در کمیته و کمیسیون‌های تخصصی دولت نیز شروع نکرده، عملی نادرست می‌داند و جوسازی‌ها و انتشار اخبار دروغین نظیر تعطیلی و انحلال کتابخانه‌های کانون را نیز عملی غیراخلاقی و درعین‌حال متوقع از سوی برخی جریان‌ها می‌داند، تأکید می‌کند اصل درخواست برای حمایت بیشتر، تقویت و هم‌افزایی جریان فرهنگی و اصیل و ترویج کتاب‌خوانی بوده است و هر تصمیمی در حوزه فرهنگی دولت مردمی به پشتوانه کسب دیدگاه‌ها و نظرات کارشناسی دلسوزان و خبرگان اتفاق می‌افتد که موضوع اخیر نیز تابعی از این رویکرد کلان است.