کاهش درآمد سرانه ایرانیان
به گزارش ایسنا، معاونت بررسی‌های اقتصادی اتاق تهران با استناد به گزارش بانک جهانی، تحولات درآمد ملی سرانه اقتصادها در سال ۲۰۲۲ را منتشر کرد. بر اساس طبقه‌بندی سال ۲۰۲۲ بانک جهانی، تعداد ۲۸ کشور در گروه کم‌درآمد، ۵۴ کشور در گروه با سطح درآمدی متوسط- پایین، ۵۴ کشور در گروه درآمدی متوسط- بالا و ۸۱ کشور در گروه با سطح درآمدی بالا قرار دارند. این گزارش در ابتدا به این نکته اشاره می‌کند که با پیشرفت یا پسرفت اقتصادها همراه با بهبود یا تنزل سطح رفاه جوامع، آستانه طبقه‌بندی کشورهای جهان در گروه‌های درآمدی گوناگون، هم تغییر می‌کند. این ارزیابی نشان می‌دهد، ایران بعد از ۱۵ سال متوالی که در گروه اقتصادهای با درآمد متوسط- بالا قرار داشت، از سال ۲۰۲۰ تنزل موقعیت داده و در فهرست گروه اقتصادهای با سطح درآمدی متوسط- پایین، قرار گرفت. بررسی‌ها حکایت از آن دارد که روند تغییر درآمد سرانه ایران با نوساناتی طی سال‌های گذشته همراه بوده و طی سال‌های اخیر نه‌تنها روند بهبودی نداشته بلکه تضعیف نیز شده است. مقایسه وضعیت ایران با اقتصادهایی با موقعیت مشابه در سال ۲۰۰۰ به ویژه اقتصاد رومانی، نشان می‌دهد که در سال ۲۰۲۱ اقتصاد مزبور در گروه اقتصادهای با درآمد بالا قرارگرفته درحالی‌که ایران در حفظ موقعیت قبلی خود نیز موفق نبوده است.
وضعیت درآمد همسایه‌های ایران
چهار کشور منطقه خاورمیانه و همسایه ایران شامل قطر، امارات متحده عربی، عربستان سعودی و کویت، وضعیت به مراتب بهتری نسبت به ایران از حیث سرانه درآمد ملی دارند و هر ۴ اقتصاد مزبور در زمره اقتصادهای با درآمد بالا قرار می‌گیرند.
نوسان درآمد ایرانیان
طی ۳۳ سال گذشته، از سال ۱۹۸۷ الی ۲۰۲۱ کشور ایران به مدت ۲۱ سال در طبقه با سطح درآمد متوسط- پایین و در ۱۴ سال گذشته، در طبقه درآمد متوسط بالا قرار داشته است. طی سال‌های ۱۹۸۷ الی ۱۹۸۹ ایران در طبقه متوسط بالای درآمدی قرار داشته که بعد از ۱۹۹۰ به مدت ۱۹ سال با تنزل موقعیت در گروه درآمدی متوسط - پایین و سپس از سال ۲۰۰۹ تا سال ۲۰۱۹ در طبقه درآمدی متوسط - بالا قرار می‌گیرد. اقتصاد ایران در سال ۲۰۲۰ به دلیل رشد کم تولید ناخالص داخلی همراه با کاهش ارزش ریال، مجدداً تنزل موقعیت به طبقه گروه اقتصادهای با درآمد متوسط- پایین داشته که همچنان نیز در این گروه قرار دارد.
قدرت خرید ایرانیان
در رتبه ۸۹ جهان
طبق اطلاعات بانک جهانی در سال ۲۰۲۱ کشور ایران با دارا بودن جمعیت ۸۵ میلیون نفر، رتبه ۱۸ جهان را از حیث جمعیت دارا بود. درحالی‌که از لحاظ سرانه درآمد ناخالص ملی به روش اطلس و با رقم ۳۳۷۰ دلار رتبه ۱۳۳ و از حیث سرانه درآمد ناخالص ملی بر اساس برابری قدرت خرید با رقم ۱۵۷۶۰ دلار رتبه ۸۹ را در میان کشورهای جهان به خود اختصاص داده است.
صعود نرخ تورم تا دو سال آینده
به گزارش تجارت نیوز؛ مرکز آمار ایران طی گزارشی اعلام کرده که نرخ تورم نقطه‌ای در آذرماه امسال به عدد 48.5 درصد رسیده است؛ این یعنی خانوار ایرانی برای خرید یک مجموعه کالا و خدمات به‌طور میانگین 48.5 درصد نسبت به آذرماه سال قبل هزینه کرده‌اند. درعین‌حال، صندوق بین‌المللی پول پیش‌بینی کرده که روند صعودی نرخ تورم برای دو سال آینده ادامه دارد. اما رئیس بانک مرکزی می‌گوید برآوردهای این نهاد خبر از روند کاهشی نرخ تورم برای سال 1402 دارد. بر اساس گزارش مرکز آمار، نرخ تورم نقطه‌ای آذرماه در سال جاری نسبت به ماه قبل به میزان 0.4 واحد درصد افزایش‌یافته است. گزارش مرکز آمار نشان می‌دهد نرخ تورم نقطه‌ای برای خانوار‌های شهری ۴۷.۹ درصد است که نسبت به ماه قبل ۰.۶ واحد درصد افزایش داشته است. همچنین این نرخ برای خانوار‌های روستایی ۵۱.۴ درصد بوده که نسبت به ماه قبل 0.9 واحد درصد کاهش داشته است.
ایران رتبه سوم تورم را دارد
اتاق بازرگانی تهران در تازه‌ترین گزارش خود به بررسی وضعیت اقتصاد جهانی پرداخته که طبق برآوردهای تورمی صورت گرفته، ایران در رتبه سوم قرار دارد. این گزارش نشان می‌دهد در ماه اکتبر سال 2022 کشور آرژانتین با تورم 88 درصدی بدترین عملکرد را در بین کشورهای منتخب داشته است. پس‌ازآن کشور ترکیه قرار دارد؛ با تورم 85.5 درصدی! در رتبه سوم هم ایران قرارگرفته است. استناد این گزارش به اطلاعات مهرماه مرکز آمار است که بر اساس آن تورم نقطه به نقطه به 48 درصد رسیده بود. در ادامه این گزارش آمده است که پاکستان با ۲۶، لهستان با ۱۷ و روسیه، شیلی و ازبکستان نیز با تورم ۱۲ درصدی در رتبه‌های بعدی قرار دارند. در ضمن، میانگین تورم در منطقه یورو حدود ۱۰ درصد اعلام‌شده است.
راهکار کاهش تورم؟
وحید محمودی- اقتصاددان- به تجارت نیوز گفت: «وضعیت مردم ونزوئلا از نظر شاخص‌هایی مثل شادی، کیفیت محیط‌زیست یا آزادی فردی بالاست. آنها داشته‌هایی در اختیاردارند که تحمل تورم بالا را برای‌شان میسر می‌کند. اما ازآنجایی‌که مردم ایران از امکانات لازم برخوردار نیستند، تورم بالا برای آنها قابل‌تحمل نیست و بنابراین جامعه ایرانی به لحاظ فرهنگی، جامعه‌شناختی یا اقتصادی با مردم ونزوئلا فرق می‌کند.»
اقتصاددانان پیشنهاد می‌کنند برای بزرگ شدن کیک اقتصاد و حل مسائل مبتلا به آن، تغییر تفکر حکمرانان کافی است. نهادهای بین‌المللی پولی و مالی نیز در گزارش‌ها پیش‌بینی کرده‌اند که اگر تحریم‌ها رفع شوند، بازار ارز به یک ثبات نسبی برسد و اصلاحات سخت اقتصادی به اجرا درآیند، این امور به کاهش سریع‌تر نرخ تورم کمک می‌رسانند. هم‌زمان توصیه می‌شود که اصلاحات اساسی به تدریج انجام شوند.