نعمت احمدی، حقوقدان
با اتفاقی که در سفارت جمهوری آذربایجان رخ داد. سپس حمله پهبادی صورت گرفته در اصفهان، سفر بلینکن به منطقه و پیامی که وزیر امور خارجه قطر از طرف آمریکا برای ایران آورد؛ لازم است به برخی پرسش ها پاسخ داده شود.
حمله پهبادی به صنایع نظامی اصفهان، پرسش هایی را پیرامون این واقعه در اذهان عمومی مطرح کرده است. که آیا پهپادها از داخل کشور به پرواز درآمده اند؟ پرسش دیگر این است که آیا پهپاد ها از کشور های همسایه به پرواز درآمده اند؟ پهپاد های متجاوز در کجا تولید یا مونتاژ شده اند؟ اینکه این پهپاد ها چگونه وارد کشور شده اند مهم است.
پیدا کردن پاسخ این سوال که منشا پهپاد ها از کجا است به یک کار اطلاعاتی و امنیتی سنگین نیاز دارد. اگر پهپاد ها از خارج وارد شده اند چطور سیستم ردیابی مرزی کشور نتوانسته این تجاوز را شناسایی کند؟! این پرسش ها و پرسش های دیگر ذهن هر فردی را به خود مشغول می کند. تحلیلگران نظامی باید پاسخگویی به این سوالات را برای تنویر افکار عمومی انجام دهند.
ذهن به سمت اسرائیل و آمریکا می رود. اگر این کار از طرف اسرائیل است باید پرسید چگونه این کار را در داخل کشور انجام داده است. شرایط نشان می دهد که دشمن در پیرامون کشور و احتمالا در داخل نفوذی دارد و البته جای شکر دارد که توان دفاعی بالا بود و تاسیسات زیربنایی دچار آسیب نشد و پهپاد ها ساقط شدند و یا در تله افتادند.
اگر نقش آمریکا برجسته باشد و یا به کمک اسرائیل آمده باشد، می توان رفت و آمد های دیپلماتیک این روزها در کشور های منطقه و همسایه را توجیه و احساس خطر کرد. نتانیاهو بعد از وقفه ای مجددا سکان اسرائیل را به دست گرفته است. او این بار با استفاده از احزاب افراطی صهیونیستی راستگرا ترین کابینه را تشکیل داده و با این کابینه علاوه بر مردم مظلوم فلسطین برای ایران هم برنامه هایی دارد.
مانور مشترک اسرائیل و آمریکا قابل چشم پوشی نیست. هر چند این دو کشور در گذشته نیز مانور های رزمی مشترک داشتند اما وسعت این رزمایش و به کارگیری سلاح ها و هواپیماهای دور پرواز و هواپیماهای سوخت رسان مساله را حساستر می کند. از طرفی طرح صلح ابراهیم که به وسیله دونالد ترامپ و اسرائیل و چند کشور عرب بسته شد، اسرائیل را وارد منطقه کرد و آسمان چند کشور منطقه را در اختیار اسرائیل گذاشت. حضور بلینکن وزیر امور خارجه آمریکا در اسرائیل با بیان این مطلب همراه بود که مذاکره در مورد ایران جزو برنامه های این سفر است. این موارد حساس است زیرا نشان می دهد که باید این اتفاقات را جدی گرفت.
حادثه سفارت آذربایجان در این بازه زمانی نیز باید مورد توجه قرار بگیرد. افراد برای گرفتن ویزا به سفارت خانه ها مراجعه می کنند و می بینیم که سفارت ها از حفاظتی فیزیکی تعریف شده ای برخوردارند. هر کسی نمی تواند به راحتی وارد سفارت شود. ورود به سفارت آذربایجان آنچنان رها بود که فردی اسلحه به دست بدون مانع وارد سفارت شد! اگرچه مساله اختلافی خانوادگی بین یک ایرانی و همسر آذربایجانی اش است اما با تاسف به بهانه ای برای فراخوان آذربایجان و تعطیلی سفارت خانه مبدل شد.
شرایط منطقه حساس شده است. زیرا ان سوی مرزهای ایران جولانگاه اسرائیل شده است. حضور مقامات آمریکایی در منطقه و تشکیل کابینه نتانیاهو با احزاب راست افراطی حساسیت شرایط را بالا برده است. مسئولین وزارت خارجه باید در چنین شرایطی از دیپلماسی قوی استفاده کنند و اجازه ندهند حوادثی نظیر ماجرای سفارت آذربایجان تکرار شود.
وقتی ترامپ از برجام خارج شد باقی اعضای برجام کماکان خود را به این توافق متعهد می دانستند. آمریکا در زمان ترامپ موفق نشد اجماعی جهانی علیه ایران ایجاد کند. اما امروز وضعیت ایران شکننده شده است. نوعی شبه اجماع علیه ایران در حال شکل گیری است. در این شرایط توقع از تیم دیپلماسی این است که با قدرت برخورد کنند تا مانع از سوء استفاده دشمنان شود.