افشای نامه مدیرعامل ایرانخودرو پس از 20 روز
علیمردان عظیمی، مدیرعامل ایرانخودرو خطاب به سرپرست وزارت صمت نوشت: «ایرانخودرو به دلیل کمبود ارز مجبور به توقف تولیدشده و چالش تولید خودرو در سال ۱۴۰۲ جدی است.» وی هشدار داد و نوشت: «با تداوم این روند، شرکت متبوع او قادر نیست به تعهدات خود به مشتریان تا پایان سال عمل کند و چنین اتفاقی میتواند بحران اجتماعی ایجاد کند.»
عظیمی در این نامه به خالی بودن انبارهای ایرانخودرو و تأمینکنندگان قطعات و درنتیجه توقف تولید اشارهکرده است. بهگونهای که تنها در یک مورد در هفته سوم اردیبهشت، تولید حدود 5000 خودرو متوقفشده است. او از وزاتخانه درخواست کرده که نسبت به تأمین ارز موردنیاز، دستور لازم را در اسرع وقت صادر کند. مدیرعامل ایرانخودرو، این نامه را در تاریخ ۱۷ اردیبهشت نوشته اما متن آن، روز ۸ خرداد، رسانهای شده است.
عظیمی روز دوشنبه و همزمان با رسانهای شدن متن هشدارها و درخواستهایش، تفاهمنامهای را برای صادرات خودرو به عمان امضا کرد.
عظیمی، مدیرعامل این شرکت در نامه هشدارآمیز خود به وزارت صمت صراحتاً نوشته است که برآورد میشود که ایرانخودرو تا پایان سال تنها بتواند حدود ۲۰۰ هزار دستگاه خودرو از تعهدات مربوط به سال ۱۴۰۲ را تحویل مشتریان خود بدهد. بر همین اساس، تاریخ تحویل بعضی از خودروهای ثبتنامی در سامانه نیز برای سال آینده تعیین شد. اعتراضات متقاضیان به تحویل دیرهنگام محصولات، حتی باعث شد که به آنها اجازه انصراف و تغییر خودروی انتخابی نیز داده شود. نتیجه همین چالشها نیز این بود که ایرانخودرو، در مرحله دوم ثبتنام سامانه یکپارچه حضور نداشت.
وزارت صمت برای تولید ۹۰۰ هزار دستگاه خودرو توسط ایرانخودرو در سال ۱۴۰۲ و عرضه آن در سامانه یکپارچه اشارهکرده و گفته است که ریسکهای این الزام مکرراً به دفتر صنایع خودرو وزارت صمت منعکس شده است.
همچنین مدیرعامل ایرانخودرو نوشته است که «متأسفانه همانطور که مشاهده میفرمایید هماکنون به دلیل وقوع این ریسکها ازجمله عدم تخصیص ارز خطوط تولید متوقف میگردد و به دلیل برنامه فشرده و استفاده از حداکثر ظرفیت و روزهای کاری امکان جبران عقبافتادگی تولید تا پایان سال امکانپذیر نخواهد بود. با روند فعلی برآورد میگردد در پایان سال بیش از ۲۰۰ هزار دستگاه خودرو از تعهدات مربوط به سال ۱۴۰۲ تحویل نشده باشد که این تعداد میتواند تبدیل به بحران اجتماعی شود.»
مشکلات ارزی
مدیرعامل ایرانخودرو، این تفاهمنامه را با بخش خصوصی عمان در حاشیه دیدار با سید مهدی نیازی، سرپرست وزارت صمت با وزیر بازرگانی، صنایع و توسعه سرمایهگذاری سلطنت عمان منعقد کرده است.
اکنون مسئولان مطمئن هستند که میتوانند هم به تعهدات داخلی خود عمل کنند و هم به وعده صادرات؟
نمازی، سرپرست وزارت صمت مدعی شده که چالشهای ارزی خودروسازان با مساعدت بانک مرکزی از میان رفته و دیگر چالشی در این زمینه وجود ندارد.
اما به نظر میرسد که آبیپوشان جاده مخصوص هنوز قادر به عمل به تعهدات خود نیستند. یا با توجه به شرایط بازار خودرو و روند نزولی قیمتها، قصد این کار را ندارند.
از همان ابتدای طرح عرضه خودرو در سامانه یکپارچه، مشکلات این طرح گوشزد شد، اما سیاستگذاران اهمیتی ندادند. طرحی که با جدی شدن استیضاح فاطمیامین و با اعلام این خبر که وزارت صمت به وعده خود مبنی بر پایان دادن به قرعهکشیها عمل کرده و تولید خودرو رشد کرده، سریعاً به مرحله اجرا رسید، اما نتوانست وزیر را نجات دهد.
حداقل کاری که سرپرست وزارت صمت میتوانست انجام دهد توقف مرحله دوم عرضه بود (که همین روزها در جریان است) تا تکلیف تعهدات قبلی مشخص شود.
از طرف دیگر برخی کارشناسان اقتصادی با ابهام به محتوای این نامه نگاه میکنند؛ آنها با اشاره به آغاز روند نزولی قیمتها در بازار خودرو قبل از استیضاح فاطمیامین و ادامهدار بودن آن، این اقدام را بهانهای برای کاهش تولید و بهتبع آن افزایش قیمت میدانند.