گروه فرهنگ و هنر: عبدالحسین زرین کوب، ادیب، پژوهشگر و تاریخ نگار معاصر که جزو معاریف و افتخارات ایران به شمار می رود و ایرانی ها به او احترام می گذارند در گذشته ای نه چندان دور اصولگراها و دلوائسان برایش برنامه «هویت» ساختند و روزنامه کیهان هم به تخریب شخصیت او پرداخت. اکنون همفکرانشان در شهرداری تهران با چرخش 180 درجه ای با نصب تصویر این نویسنده در شهر به تجلیل از او پرداخته است. آنقدر تندورها با زرین کوب بد رفتار کردند که احمد پورنجاتی از صداوسیما استعفا کرد و علی لاریجانی نیز مجبور به عذرخواهی کرد. انتظار این است که در مورد دیگر مفاخر ملی که در دهه های گذشته همین جماعت چهره آنها را مخدوش کرده اند مشابه زرین کوب از آنها نیز تجلیل و تقدیر شود. گزارش پیش رو به نقل از عصر ایران به این موضوع می پردازد:
اگر ساکن تهران باشید در هفته نخست مهرماه در سطح شهر دیدهاید که سازمان زیباسازی شهرداری تهران با قرار دادن تصاویر شماری از مشاهیر بر روی جلد کتابهای درسی هم خواسته حالوهوای متفاوتی به شهر دهد و هم «مهر» را با مهر به معنی مهربانی معنی کند.
تصاویر انتخاب شده از این قرار است: محسن قرائتی، مرتضی آوینی، مجید شهریاری، مجید سمیعی، عبدالحسین زرین کوب، پروین اعتصامی و احتمالا چند نفر دیگر که نویسنده این سطور ندیده یا جایی نخوانده است.
جدای جنبه قدردانی که در بالا آمد چند نکته را میتوان به بهانه این ابتکار یادآور شد:
۱. در این مجموعه جای خالی مریم میرزاخانی به شدت احساس میشود و طبیعی است که بهترین گزینه بود روی جلد کتاب ریاضی. هم برگزیده المپیاد دانشآموزی بود و هم به استادی معتبرترین دانشگاهها در آمریکا رسید و مهمتر از همه به دریافت مدال فیلدز در ریاضیات نایل آمد که برای توضیح اعتبار آن ار توصیف «نوبل ریاضی» استفاده میشود هر چند میدانیم نوبل در ریاضیات جایزه نمیدهد.
۲. انتخاب پرفسور مجید سمیعی برای جلد کتاب زیستشناسی بیش از آن که به دلایل علمی منتسب شود با انگیزههای سیاسی هم تصور شد. چرا که از سال ۹۶ که مرحوم هاشمی شاهرودی هم زمان با اعتراضات دی ماه در کلینیک او در هانوفر آلمان بستری شد در سیبل حملات رسانهای قرار گرفته و متهم به دریافت امکانات شده است هر چند توضیح داده شده زمین مورد نظر در تهران به قضد احداث یک خیریه بوده است.
۳. بیش از هر تصویر دیگری دکتر عبدالحسین زرینکوب جلب توجه میکند. نه به این خاطر که شایسته نبوده که کیست که بتواند بر جایگاه علمی و ادبی و فرهنگی او خدشه و تردید وارد کند؟ برخی دکتر زرینکوب را برجسته ترین شخصیت فرهنگ و ادبیات ایران در تاریخ معاصر میدانند و بعضی این عنوان را به دکتر احسان یارشاطر اختصاص میدهند (به خاطر دایره المعارف ایرانیکا) و دکتر زرینکوب را در مرتبه بعد مینشانند.
جلب توجه به این خاطر که اواخر سال ۱۳۷۴ تلویزیون به قصد تخریب چهرههای فرهنگی دست به تولید و پخش برنامه «هویت» زد که حتی هیچ کس حاضر نیست مسوولیت آن را بر عهده گیرد.
احمد پورنجاتی معاون وقت سیمای صدا وسیما به همین خاطر کناره گرفت و به دندانپزشکی خود بازگشت و مهدی خزعلی که کتاب آن را منتشر کرد بعدها از آن اعلام برائت کرد و علی لاریجانی به خاطر مورد خاص زرینکوب در جریان فعالیت های انتخاباتی سال ۱۳۸۴ رسما عذرخواهی کرد.
خود زرین کوب البته گفت: این هویت نبود، «هوئیت» بود. [هو کردن اهل فرهنگ و ادب]. حالا تصویر عبدالحسین زرینکوب در جای جای شهر نصب شده ربع قرن بعد از آن که غ چشم از جهان بست.
4. آن قدر یک موسسه کمک آموزشی از تصویر دکتر محمود حسابی استفاده کرد که احتمالا سازمان زیباسازی احساس کرد اگر آن را هم بیاورند تبلیغ «گاج» محسوب خواهد شد. ابتکار این موسسه البته جالب بود و به مرحوم حسابی هم بسنده نکرد و اینشتین هم بود. هر چند دکتر رضا منصوری اول بار در گفتوگو با عصر ایران به نقد افسانهپردازیهای فرزند دکتر حسابی پرداخت و داستانهای ارتباط ایشان با اینشتین و مثلا حضور پای سفره هفت سین را نادرست خواند و گفت دکتر حسابی بنیانگذار آزمایشگاههای فیزیک دانشگاهها بوده. نه فراتر از آن نه فروتر و خدمات گسترده علمی و آموزشی داشته اما پاره ای از آنچه درباره او گفته شده ساختگی است.