بارش منفی
مطابق آمار سازمان هواشناسی از ابتدای سال آبی جاری تا ۸ خرداد ۱۴۰۴ بارشها در ۳۱ استان کشور منفی شده است. در تهران نیز بارندگیها ۴۸.۸ درصد کاهشیافته است.
بر اساس اطلاعات و دادههای پهنهای بارش سازمان هواشناسی از ابتدای سال آبی جاری تا ۸ خردادماه بارشها در ۳۱ استان کشور نسبت به دوره بلندمدت کاهشیافته است. بر این اساس در کشور بارشها طی دوره اشارهشده ۴۰.۲ درصد کاهشیافته است. در دوره بلندمدت ۲۱۹.۷ میلیمتر بارندگی در کشور ثبتشده که از ابتدای سال آبی جاری تا ۸ خرداد به ۱۳۱.۴ میلیمتر کاهشیافته است.
هرمزگان رکورددار کمبارشی
استان هرمزگان با ۷۷ درصد رشد منفی بارشها، رکورددار کمبارشی در کشور بوده است. پسازاین استان، سیستان و بلوچستان با ۷۵.۹ درصد قرارگرفته است. در سمنان نیز بارندگیها نسبت به دوره بلندمدت ۵۷.۸ درصد کاهشیافته است.در استانهای ساحلی دریای خزر، بیشترین کاهش بارش با ۳۴.۳ درصد برای استان گلستان است. در مازندران و گیلان نیز به ترتیب ۳.۷ درصد و ۸ درصد کاهش بارش ثبتشده است.
در تهران بارشها از ۲۵۳.۸ میلیمتر دوره بلندمدت با ۱۲۳.۸ میلیمتر (۴۸.۸ درصد) کاهش به ۱۳۰ میلیمتر رسیده است.
آتش در جان جنگلها
گرمای بیسابقه و بیاحتیاطی افراد باعث شده جنگلهای برخی نقاط کشور در معرض آتشسوزی قرار گیرند. افزایش نگرانکننده آتشسوزیهای عمدی و سهوی در مراتع و جنگلهای کهگیلویه و بویراحمد، شمارش معکوس برای نابودی سرمایههای طبیعی این خطه آغازشده است. کمبود امکانات و زیرساختهای لازم برای مقابله با این بحران، آینده درختان بلوط و سایر گونههای ارزشمند گیاهی این استان کوهستانی را در هراس و مخاطره قرار داده است. کهگیلویه و بویراحمد با ۵۴ درصد جنگل و ۳۴ درصد مرتع یکی از سرزمینهای بکر و کوهستانی است، جلوهای از طبیعت بکر در دل زاگرس است.
این استان بهعنوان یکی از قطبهای مهم پوشش جنگلی و مرتعی زاگرس، بیش از ۲۸ درصد از این سرمایههای طبیعی ارزشمند را در خود جایداده است. بیش از ۴۰ درصد از گونههای گیاهی در این منطقه است، اما در معرض تهدید آتشسوزی قرار دارد.
وقوع آتشسوزیهای گسترده در چند روز گذشته، بخش وسیعی از این طبیعت بکر و ارزشمند را در کام آتش فروبرد و به محیطزیست و تنوع زیستی منطقه خسارت وارد کرد.
افزایش دما و خشکی هوا به همراه وزش بادهای قوی، شرایط را برای گسترش آتشسوزیها مساعد کرده و بیتوجهی و بیاحتیاطی افراد، عامل اصلی این فاجعه زیستمحیطی است.
علت آتشسوزیها
بررسیها نشان میدهد که بسیاری از آتشسوزیها ناشی از بیاحتیاطی شامل استفاده نادرست از آتش برای پختوپز و کبابپزی، انداختن ته سیگار در طبیعت، رها کردن زغال قلیان، استفاده از وسایل گرمایشی، بیاحتیاطی در استفاده از وسایل نقلیه و عدم رعایت نکات ایمنی در فعالیتهای تفریحی است. عدم خاموش کردن آتش پس از استفاده، بهویژه زغالهای داغ، باعث گسترش آتش بهسرعت میشود و یک ته سیگار خاموش میتواند با برخورد با پوشش گیاهی خشک، جرقهای ایجاد کند که بهسرعت به آتشسوزی گسترده تبدیل میشود. انداختن زغالهای داغ در محلهای امن و یا خاموش کردن آنها با آب، ضروری است.
پیامد زیستمحیطی خشکسالی
آتشسوزیهای جنگلی علاوه بر خسارت مالی، پیامدهای زیستمحیطی و اجتماعی مانند از بین رفتن گونههای گیاهی و جانوری، تخریب زیستگاهها، آلودگی هوا، فرسایش خاک و مشکلات بهداشتی را به همراه دارد.