شاخص فلاکت در بهار سال جاری نسبت به زمستان سال گذشته افزایش یافته که به معنای بدتر شدن وضعیت مردم است. خوزستان در بهار امسال بالاترین میزان شاخص فلاکت را به خود اختصاص داد. نوسان شاخص فلاکت متاثر از تورم و افزایش نرخ بیکاری است. در ادامه روند اقتصاد و وضعیت شاخص فلاکت را از سال ۱۳۹۰ تا ۱۴۰۴ می خوانید.
شاخص فلاکت چیست؟
شاخص فلاکت (Misery Index) برای سنجش میزان دشواری اقتصادی مردم یک کشور ارائه شده است. این شاخص نخستین‌بار توسط آرتور اوکان (Arthur Okun)، اقتصاددان آمریکایی، ارائه شد. شاخص فلاکت از مجموع نرخ تورم و بیکاری برآورد می‌شود. هرچه این عدد بالاتر باشد، نشان‌دهنده وضعیت نامطلوب اقتصادی است، چرا که بیانگر افزایش هم‌زمان بیکاری (نبود فرصت شغلی) و تورم (کاهش قدرت خرید) در جامعه است. شاخص فلاکت نشان می‌دهد مردم تا چه حد از مشکلات اقتصادی رنج می‌برند.
سال‌های گذشته به دلیل تورم و نرخ بالای بیکاری، شاخص فلاکت ایران در سطوح بالایی قرار داشته که بیانگر دشواری شرایط معیشتی مردم است.
روند شاخص فلاکت در دهه 90
داده‌ها و ارقام محاسبه شده از شاخص فلاکت حاکی از آن است که این متغیر در تابستان سال 92 برابر با 47.6 بوده است. رقمی که تا قبل از تابستان سال 98 بالاترین شاخص فلاکت کشور بوده است. با این‌حال بعد از امضای توافق برجام در تابستان سال 94 و رفع موقت تحریم‌ها ، تورم در ایران کاهش پیدا کرد و حتی در سال‌های 95 و 96 تک رقمی شد. از همین‌رو در تابستان سال 96 مقدار شاخص فلاکت معادل 19.2 محاسبه شده است. این امر حاکی از بهبود وضعیت زندگی مردم در دوران نبود تحریم علیه اقتصاد ایران است.
رکود زنی شاخص فلاکت در دهه 90
البته این روند ادامه‌دار نبوده و بعد از خروج آمریکا از برجام در اردیبهشت سال 97 و بازگشت تحریم‌ها نرخ تورم با افزایش مواجه شده و شاخص فلاکت نیز صعودی شد. در تابستان سال 98 شاخص فلاکت 53.2 برآورد شده که بالاترین مقدار حداقل از سال 92 محسوب می‌شود. روند صعودی این شاخص در سال 99 با وقفه‌‌ای کوتاه مواجه شده و در تابستان سال 1400 این شاخص معادل 55.9 برآورد شده که رکوردی دیگر بعد از تابستان سال 98 به حساب می‌آید. این روند صعودی فلاکت در ایران در سال‌های 1401 و 1402 نیز ادامه یافت و در بهار سال 1402 به 56.7 رسید که بالاترین مقدار این شاخص از سال 92 است.
با این‌حال از بهار سال 1402 تا بهار سال جاری این شاخص روندی نزولی را طی کرده و در اولین فصل سال 1404 این شاخص معادل 41.8 برآورد شده است. این امر بیشتر در نتیجه کنترل تورم از سوی بانک مرکزی از طریق سیاست‌های سقف ترازنامه و افزایش نرخ بهره بوده است.
وضعیت شاخص فلاکت در استان‌ها
شاخص فلاکت که از مجموع تورم سالانه خرداد و نرخ بیکاری بهار 1404 بدست می‌آید برابر با 41.8 محاسبه شده است.
پایین‌ترین میزان فلاکت در بین استان‌های کشور به ترتیب مربوط به خراسان جنوبی ، یزد ، آذربایجان شرقی و زنجان بوده است. در واقع خراسان جنوبی پایین‌ترین شاخص فلاکت را در بهار 1404 با رقم 36 به خود اختصاص داده است.
بالاترین میزان شاخص فلاکت در این بازه زمانی نیز در استان‌های خوزستان ، ایلام ، اصفهان ، سمنان و اردبیل رخ داده است. بالاترین میزان فلاکت در خوزستان بوده که شاخصی برابر با 48 را ثبت کرده است.
نرخ تورم استان‌های خوزستان و خراسان جنوبی هردو بالاتر از 30 درصد برآورد شده درحالی که نرخ بیکاری خوزستان حدود 12 درصد و خراسان جنوبی تقریبا 4 درصد محاسبه شده است. (اکو ایران)