بر اساس گزارش منابع بینالمللی قیمت نفت خام ایران در بازار جهان به پایینترین سطح خود در سالهای اخیر رسیده است. تخفیف تا ۴ دلار زیر قیمت برنت، نتیجه انباشت نفتهای فروشنرفته حاصل از تداوم تحریم ها است. وقتی تحریم ادامه دارد خریداران با دست بالا برای خرید ارزان نفت ایران چانهزنی می کنند و قیمت نفت را پایین می آورند.
گزارش منتشر شده از سوی مؤسسه «Platts» وابسته به S&P Global Commodity Insights و نیز خبرگزاری بلومبرگ از وضعیت بازار فروش نفت خام ایران به چین پرده برداشته است. وضعیتی که طبق ادعای این گزارش، عامل اصلی بروز آن افزایش قابل توجه ذخایر نفت انباشته در خشکی و دریا بوده است. این وضعیت منجر به کاهش قیمتها و تخفیف بیشتر برای نفت ایران شده است. تا زمانی که تحریم ادامه داشته باشد نفت ارزان فروخته خواهد شد و پول آن هم به سختی و با صرف هزینه به خزانه باز خواهد گشت.
نفت ایران روی آب ها
براساس گزارش ها بیش از ۴۰ میلیون بشکه نفت ایران روی آب تلنبار شده است، حجمی بی سابقه از ذخایر شناور به فروش نرفته است. بنابر این گزارشها، هماکنون قیمت نفت سبک ایران با تخفیفی معادل ۴ دلار کمتر از شاخص ICE Brent در مقصد تحویل شاندونگ (DES) معامله میشود؛ رقمی که نسبت به تخفیف ۲ دلاری ماه مه، افتی چشمگیر محسوب میشود. این در حالی است که حدود ۶ ماه قبل نفت ایران بدون تخفیف به فروش می رفت. با این حال آنچه اینبار قیمتها را تحت فشار قرار داده، انباشت بیسابقه موجودیهای نفتی بر روی آب و در بندر شاندونگ چین است.
از دست دادن درآمد نفتی
در این روند فروش، زمانی تهدید علیه منافع ملی عیان می شود که یک حساب سر انگشتی با احتساب فروش ۱.۸ میلیون بشکه در روز نشان می دهد که از حراج نفت، ماهانه ۲۱۶ میلیون دلار درآمد نفتی را از دست می دهیم که این عدد در سال به ۲.۵ میلیارد دلار می رسد!
سوءمدیریت
مسئولان نفتی کشور عامل حراج و تلنبار شدن میلیون ها بشکه نفت روی آب را وضعیت سیاسی کشور، تحریم و جنگ ۱۲ روزه می دانند. علت اصلی این خسارت ماهانه ۲۱۶ میلیون دلاری، ضعف مدیریتی در بخش بازرگانی و فروش نفت است که فرصت چانه زنی را به مشتریان داده و به عبارت دیگر، این سوء مدیریت در ایران، سود سالانه ۲.۵ میلیارد دلاری برای چینی ها خواهد داشت. به گفته کارشناسان، ضعف در برنامهریزی فروش، عدم هماهنگی با پالایشگاههای خریدار، ناتوانی در تنظیم قراردادهای منعطف و کندی واکنش به تغییرات بازار به طور چشمگیری افزایش یافته است. کشور نیازمند بازنگری فوری در رویکردهای مدیریتی فروش نفت است؛ نه تنها برای بازیابی موقعیت در بازار منطقهای ، بلکه برای حفاظت از منافع ملی در برابر فشارهای بازار جهانی. این بازنگری باید با تغییرات سریع و شجاعانه در سطح مدیران کلیدی در حوزه های سیاستگذاری و اجرایی به ویژه در سطح شرکتهای بازرگانی نفتی آغاز شود (ایلنا).