ستاره صبح - فائزه صدر: موضوعات و مسائل مختلفی پس از انقلاب مورد اختلاف میان مردم و حاکمیت بوده است. در مواردی نظیر روابط خارجی، سیاست نگاه به شرق، فعالیت های منطقه ای، برجام، اف ای تی اف، مذاکرات هسته ای، فیلترینگ و ... تصمیمات حاکمیت با خواسته مردم، کنشگران مدنی، فعالین اجتماعی، گروه های سیاسی و... تطابق نداشته است. با اینکه اصل 59 قانون اساسی با پیش بینی رفراندوم خواسته اکثریت را به رسمیت شناخته اما حاکمیت در تمامی بزنگاه های اختلافی از برگزاری همه پرسی خودداری کرده است. درحالیکه نتیجه هر رفراندومی با توجه به خواسته اکثریت تعیین تکلیف می شود و با بالا بردن ظرفیت اجتماعی حاکمیت و مشروعیت نظام، ضمن آسان کردن کار برای مسئولین، باعث بالا رفتن اعتبار کشور در مجامع بین المللی خواهد شد.
ستاره صبح در گفت وگو با علی بیگدلی، استاد دانشگاه و پژوهشگر حوزه تاریخ و سیاست به بررسی این موضوع پرداخته که در ادامه می خوانید:
علی بیگدلی با اشاره به ظرفیت همه پرسی در قانون اساسی گفت: بحث رفراندوم در اصل 59 قانون اساسی مطرح شده است که می توان از آن برای انجام رفراندوم استفاده کرد.
بیگدلی افزود: اگر به رفراندوم مراجعه شود مردم انتخاب درست که به نفعشان باشد خواهند کرد. آقای روحانی ماجرای رفراندوم را پیگیری کرد اما موفق نشد. وقتی عده ای می پندارند که مردم خیر و صلاح خود را تشخیص نمی دهند، رفراندوم انجام نمی شود.
این نویسنده و پژوهشگر ضمن انتقاد از نوع نگاه نسبت به رای و نظر جامعه گفت: رفراندوم می تواند به مسائل اختلافی پایان دهد. در نظام های دموکراتیک از جمله سوییس ، ترکیه و فرانسه بارها رفراندوم برگزار شده است.
وی در ادامه افزود: جنگ 12 روزه باعث شد تا مشکلات در کشور بیشتر از قبل شود. ما باید از جنگ درس بگیریم تا تهدیدات جدید بوجود نیاید.
این استاد دانشگاه ضمن تحلیل وضعیت اجتماعی ایران اضافه کرد: نباید کشور همبستگی ملی با اختلافات از بین برود . متاسفانه شرایط به شکلی شده که شاهد گسل ملت -دولت هستیم. نباید دولت به کسانی که دانش لازم برای تجزیه مسائل ندارند اعتماد کرد. در شرایط فعلی باید مطالبات مردم برآورده شود. رفراندوم نشان می دهد که مردم چه می خواهند و چه نمی خواهند. بعد از جنگ مردم باید تکریم می شدند و حاکمیت در تمامی عرصه ها نرمش بیشتری از خود نشان می داد.
وی در این رابطه خاطرنشان کرد: در این شرایط روی خوش نشان دادن به مردم و همراهی بیشتر با آنان بسیار مهم است. فاصله ای که بین ملت - دولت به وجود آمده قابل ترمیم است. نگاه به تاریخ ایران نشان می دهد که در بسیاری از دوره ها حقوق اکثریت فدای اقلیت شده است.
کارشناس ارشد تاریخ با یادآوری تجارب معاصر متذکر شد: وقتی در سوم شهریور متفقین به ایران حمله کردند، عموم مردم به خانه های خود رفتند، پرده ها را کشیدند و اخبار وقایعی را که در نزدیکی شان رخ می داد از رادیو بی بی سی پیگیری می کردند. در مورد محمد رضا پهلوی هم تقریبا به همین صورت بود. این تجارب نشان می دهد که اگر به موقع گسل میان ملت- دولت ترمیم نشود، در لحظه های حساس مردم پشتیبان حاکمیت نخواهند بود. اگر در سوم شهریور مردم به خیابان ها می ریختند، انگلیسی ها نمی توانستند بر سر رضا شاه معامله کنند. علی بیگدلی در پایان گفت و گو اظهار داشت: ایران جنگ غافلگیر کننده ای را پشت سر گذاشته است. کشور در شرایط نه جنگ و نه صلح به سر می برد. امروز وقت آن است که با دست زدن به ابتکاراتی گسل ایجاد شده میان مردم و طبقه قدرت را مرمت کرد.