دکتر آلبرت بغزیان، اقتصاددان و استاد دانشگاه در گفت‌وگو با ستاره صبح با اشاره به گزارش سال گذشته مرکز آمار ایران از وضعیت اقتصاد کشور و بررسی وضعیت شاخص‌های کلیدی اقتصادی در آن گفت: «در گزارش اقتصادی مرکز آمار ایران، یکی از نکات موردتوجه من این بود که اقتصاد کشور شاهد افزایش ۲۶ درصدی شاخص فلاکت طی سه سال گذشته و رسیدن این نرخ به ۴۵.۴ درصد بود. شاخص فلاکت ازجمله شاخص‌های مهم اقتصادی است که از مجموع نرخ بیکاری و نرخ تورم در اقتصاد کشور به دست می‌آید و تغییرات آن می‌تواند تبعات اقتصادی و اجتماعی را به همراه داشته باشد. البته لازم به ذکر است که جنس این دو نرخ یکسان نیست ولی ترکیب این دو نرخ، نشان‌دهنده شاخص فلاکت است.»
فلاکت به چه معناست؟
این اقتصاددان برجسته همچنین در توضیح علمی مفهوم شاخص فلاکت به خبرنگار ستاره صبح گفت: «وقتی رکود ناشی از افزایش قیمت‌ها یا شوک عرضه در اقتصاد رخ می‌دهد، در آن صورت هم تورم افزایش می‌یابد و هم نرخ بیکاری بالا می‌رود. علم اقتصاد می‌گوید وقتی عرضه کم می‌شود، به دلیل شوک عرضه و افزایش قیمت تمام‌شده، منحنی عرضه به سمت چپ حرکت می‌کند و به دلیل برخورد با منحنی تقاضا در نقطه بالاتر، قیمت بالاتر رفته و تولید کمتر می‌شود. در این شرایط تولید کمتر به معنای افزایش بیکاری، و قیمت بالاتر به معنای افزایش تورم است. به همین دلیل در مواقعی که شوک عرضه رخ می‌دهد، مجموع این دو رقم، یعنی نرخ بیکاری و تورم بهتر می‌تواند وضعیت موجود را نشان دهد. از طرفی وقتی تقاضا زیاد می‌شود، اگرچه افزایش قیمت یا تورم رخ می‌دهد، اما تولید را به سمت خود می‌کشد و کاهش تولید یا رشد بیکاری رخ می‌دهد. درنتیجه مجموع این دو نرخ شاخص بهبود می‌یابد. طبق آمار اعلام‌شده از سوی مرکز آمار ایران، شاخص فلاکت در سال ۱۳۹۵ معادل ۱۹.۳ درصد بوده، که در سال 1396 به ۲۰.۳ درصد می‌رسد، سال 1397 این نرخ ناگهان به 38.9 افزایش می‌یابد و درنهایت در پایان سال 1398 این شاخص عدد 45.4 را نشان می‌دهد. در طول این سال‌ها به دلیل افزایش قیمت تمام‌شده تولید و کاهش میزان تولید، نرخ بیکاری زیاد شده است؛ از طرفی کاهش تولید و افزایش نرخ ارز موجب ایجاد تورم در اقتصاد کشور شده است؛ درنتیجه مجموع این دو رقم که نشان‌دهنده شاخص فلاکت است در طول سه سال گذشته 26 درصد رشد داشته است.»
تولید در اقتصاد تاب‌آور
آلبرت بغزیان در پایان خاطرنشان کرد: «وقتی قیمت ارز از حدود 3 هزار تومان به 23 هزار تومان رسیده، ضربه بزرگی به تولید بوده است که موجب افزایش قیمت‌ها و درنتیجه افزایش تورم و همچنین رشد بیکاری شده است. افزایش شاخص فلاکت به معنای وخیم شدن وضع اقتصاد ایران است؛ به‌عبارت‌دیگر دولت نتوانسته در اجرای سیاست‌های «رونق تولید» و «جهش تولید»، برنامه‌های خود را به‌درستی پیش ببرد. البته این به معنای عدم برنامه‌ریزی دولت نیست؛ چراکه شرایط ویژه اقتصاد جهانی در شرایط کرونایی و همچنین کاهش درآمد نفت ناشی از تحریم‌ها، وضعیت اقتصادی کشور را بحرانی کرده است. هرچند می‌شد نرخ ارز را زودتر از این‌ها کنترل کرد تا بازار به وضعیت بحرانی کنونی نرسد. وقتی صحبت از اقتصاد تاب‌آور می‌شود، بدین معناست که اقتصاد باید پیش‌بینی و آمادگی مقابله با شوک‌های مختلف را داشته باشد و اجازه ندهد تولید در کشور کاهش یابد. بنابراین دولت باید به‌گونه‌ای بازارها را کنترل می‌کرد که شرایط اقتصاد به این شکل نشود.»