جوابیه ظریف
محمدجواد ظریف در نوشتهای اینستاگرامی در پاسخ به حواشی ایجادشده در روزهای اخیر نوشته است: در 40 سال گذشته کوشیدهام در تحلیل مجتهد و در اجرا مقلد باشم. در مقام کارگزار همواره تابع سیاستهای مصوب کشور بوده و از آنها باقدرت دفاع کردهام. اما در بیان نظر کارشناسی، عافیتطلبی، مماشات و خودسانسوری را خیانت دانستهام که از مولایمان علی علیهالسلام آموختهام که إنَّ أعظَمَ الخِيانَةِ خِيانَةُ الاُمَّةِ، و أفظَعَ الغِشِّ غِشُّ الأئمَّةِ؛ همانا بزرگترین خيانت، خيانت به امّت است و زشتترین دغلکاری، دغلکاری نسبت به پيشوايان است.
به هنگام ورود به بغداد بار دیگر در شهادتگاه دوست دیرینهام شهید پرافتخار سپهبد حاج قاسم سلیمانی، شهید ابو مهدی المهندس ویارانشان حضور پیدا کردم و یکبار دیگر در کنار نماد زبونی و استیصال جنایتکارانه ترامپ به دلاوران این مرزوبوم افتخار کردم. ولی بسیار تأسف خوردم که چگونه یک بحث نظری محرمانه پیرامون ضرورت همافزایی دیپلماسی و میدان بهمنظور استفاده دولتمردان بعدی از تجربیات گرانبهای 8 سال گذشته به یک کشمکش داخلی تبدیل میشود و آسیبشناسی صادقانه و مشفقانه برخی روندها بهمثابه انتقاد شخصی معرفی میگردد. افتخار رفاقت عمیق و همکاری با حاج قاسم بیش از دو دهه ادامه داشته و رابطه قلبی و کاری ما تا هنگام شهادت ایشان نهتنها کمرنگ نشد بلکه همواره تعمیق یافت. نهتنها امروز و در محضر مردم بزرگ ایران، بلکه در بیش از دو دهه گذشته، در داخل و یا خارج، در پشت درهای بسته و یا در علن، صلابت، انسانیت، صلحطلبی و شجاعت شهید سلیمانی را در جهان فریاد زده و مکرر یادآوری کردهام که اگر صلحی در افغانستان و عراق برقرارشده است و اگر تروریسم داعش شکست خورده است، بیش از هر چیز مرهون درایت و شجاعت سردار سلیمانی و رشادت و ایثار مردم این سرزمینها بوده است.تقلیل بحث نظری در خصوص ارتباط دو بال قدرت خارجی جمهوری اسلامی ایران، یعنی دیپلماسی و میدان، بهمثابه بهانهای برای دوگانه سازی میان نظامیان سرافراز و دیپلماتهای غیور که هر دو برای عزت و سربلندی ایران عزیز میکوشند، نهتنها کوته اندیشانه بلکه در تقابل کامل با نگرش این دانشجوی روابط بینالملل است که میدان و دیپلماسی را مقوم و مکمل میداند و نکته اصلی عرایضش در نواری که نمیداند چگونه از آنسوی آبها سردرآورده ضرورت تنظیم هوشمندانه رابطه میان این دو بال و تعیین اولویتها توسط ساختارهای قانونی و تحت اشراف عالیمقام معظم رهبری است. حراست از منافع کشور و مردم مقاوم، صبور و دلاور ایران عهدی است که تا آخرین لحظه به آن پایبندم و از مکر مکاران و سرزنش کنندگان بیمی ندارم.
آشنا بهجای ظریف؟
حمیدرضا ترقی، عضو شورای مرکزی حزب موتلفه اسلامی، در گفتوگو با اعتماد آنلاین موضوع کنار رفتن حسامالدین آشنا از ریاست مرکز تحقیقات استراتژیک را اقدامی از جانب دولت برای حفظ ظریف توصیف و تصریح کرد: بههرحال دولت میخواهد ظاهر قضیه این باشد که استعفای آشنا را پذیرفته و با این اقدام بگوید که دولت خود را درباره نشر این نوار صوتی مقصر میداند تا به شکلی با قبول استعفا یا کنار گذاشتن آشنا، رسیدگی به موضوع را در این سطح و مسیر مدیریت کند. وی افزود: البته که ریاست مرکز تحقیقات استراتژیک در انجاموظیفه کوتاهی کرده اما اصل مسئله این است که آقای ظریف، خود شخص رئیسجمهور و دولت موضع روشنی در قبال این صحبتها نگرفتهاند. ترقی بابیان این مطلب تأکید کرد: آنها مکرر میگویند که این فایل محرمانه بوده و تصمیمی برای انتشار عمومی آن وجود نداشته و حالا پخششده درحالیکه این موضوع قسمت اصلی و مهم ماجرا نیست و باید روشن شود از اساس چرا آقای ظریف چنین صحبتهایی داشته و موضع دولت در قبال این حرفها چیست؟ وی ادامه داد: رئیسجمهور میگوید دولت با همه صحبتهای آقای ظریف موافق نیست؛ این کلیگویی بینتیجه است و باید در ارتباط با مباحث ساختارشکنانِ آقای ظریف دولت موضع خود را روشن کند. وی خاطرنشان کرد: این مشکل فراتر از عزل و نصب فردی در مرکز مطالعات استراتژیک ریاستجمهوری است. ترقی در ارتباط با مسئله حفاظت از نوارها گفت: این مسئله در جای خود نیازمند رسیدگی جدیتری از برکناری یک چهره یا استعفای او است؛ با این وضعیت نگهداری از کجا معلوم اسناد دیگری از این مرکز خارج نشده است.
اتهام خیانت به دولت؟
در اظهاراتی عجیب عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با انتقاد شدید از ظریف اعلام کرد: مهمتر از هر چیزی محتوای سخیفی است که در صحبتهای وزیر خارجه نهفته بوده و نشان از عمق بیاعتقادی دولت روحانی به اصل نظام و عبور از فرازهای اصلی قانون اساسی دارد و نشان میدهد که این دولت تمام عزمش را جزم کرده بوده تا کشور را به ورطه نابودی بکشاند . نماینده مردم شازند در مجلس اظهار کرد: تردیدی باقی نمیماند که این گفتگوی ۷ ساعته پرده از ماهیت توطئهای برمیدارد که دولت با محوریت وزارت خارجه تدارک دیده بوده و شک ندارم که تمایل روحانی برای تعویق انتخابات بهمنظور عملیاتی کردن این سناریوی خطرناک بود که بیتردید پشتصحنه این ماجرای کودتا شکل نیز محمد خاتمی قرار دارد. وی عنوان کرد: از سوی دیگر این جریان سیاسی غرب پرست و فوقالعاده خطرناک که در شرایط فعلی مقبولیت عادی خود را بهکل ازدستداده با انتشار این مصاحبه و سوءاستفاده از سادهلوحی ظریف به دنبال تحریک قشر خاکستری و جنبش رنگباخته ۸۸ است و برای تحقق اهداف براندازانِ خود در این ۵۵ روز باقیمانده تا انتخابات از هیچ عمل خائنانه خطرناکی فروگذار نخواهد کرد؛ بنابراین هشدار میدهم بیش از هرزمانی باید مراقب مرزهای کشور بود؛ چراکه خطر کودتای مداخله گرانِ بسیار جدی است.
تقابل درون حاکمیتی؟
حشمتالله فلاحت پیشه درباره انتشار فایل مصاحبه وزیر امور خارجه و چالشهای بعدازآن مانند اینکه نمایندگان مجلس از او خواستهاند برای پاسخگوی به پارلمان برود، گفت: واقعیت این است که چالشی که بین آقای ظریف و بخشی از سازمانهای کشور مانند صداوسیما شکلگرفته است، هیچ سودی برای منافع ملی نداشته و حتی آثار زیانباری در پی داشته و خواهد داشت و روزبهروز این مضرات بیشتر هم خواهد شد.رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس دهم ادامه داد: یک عده از ابتدا سعی کردند لطماتی را به تیم مذاکرهکننده بزنند؛ رسانه رسمی کشور در قالب فیلم این کار را انجام داد و بعد هم فایل صوتی را از آقای ظریف منتشر کردند که بهشخصه اعتقادم بر این است که هیچگونه درز اطلاعاتی انجامنشده و تصمیمی که ناشی از یک تقابل نهادینه است، منجر به این کارشده و این نشانه خوبی برای سیاست خارجی ایران نیست. وی تأکید کرد: همواره در سیاست خارجه یکی از مؤلفهها برای نشان دادن قدرت ایران در خارج از کشور، وحدت در عین کثرت است، یعنی بهرغم اختلافنظرها درنهایت تصمیمها زیر نظر شورای عالی امنیت ملی شکل میگیرد و این باعث شده طرفهای مذاکرهکننده؛ مذاکرات را منوط به طرفهای ایران نکنند حتی اگر هم بخواهند این کار را کنند، درنهایت باید این واقعیت را بپذیرند که در داخل کشورمان نوعی وحدت در عین کثرت وجود دارد. این کارشناس مسائل سیاست خارجی ادامه داد: از زمان روی کار آمدن آقای بایدن و پایان دولت آقای روحانی این مسئله جدیتر شده است که شاید در آینده اتفاقات دیگری رخ دهد. با رفتن اوباما، ترامپ برجام را عملاً بلااثر ساخت و این بار این موضوع عمدتاً نه از طرف دلسوزان برجام در داخل و خارج از کشور، بلکه از طرف کسانی که مخالف برجام بودند، مطرح میشود که دولت آینده ایران ممکن است پایبند به برجام نباشد و این بار از طرف ایرانی کاری صورت گیرد که آمریکا در زمان ترامپ انجام داد.
سرنوشت ظریف؟
حسن بهشتی پور، کارشناس، در پاسخ به این پرسش که انتشار این فایل صوتی چه تأثیری بر زندگی سیاسی آقای ظریف خواهد داشت، گفت: من فکر میکنم که چون آقای ظریف هنوز در پست وزارت هستند، به نفعشان نبود که این فایل منتشر شود، اما اینکه به خاطر این فایل صوتی خواستار استعفا یا کنار رفتن اوباشیم یک اشتباه بزرگ است. آقای ظریف نظراتی داشته است و حالا آن نظرات آشکارشده است ولی این دلیلی بر برکناری او نباید باشد. این نگاه و قضاوت اصلاً قابلقبول نخواهد بود.این استاد دانشگاه ادامه داد: آقای ظریف اعتماد کردند و نظرات شخصی خودشان را درباره موضوعات مختلف مطرح کردند که به نظر من نباید اعتماد میکرد. هرچند که قصد ایشان کمک به تاریخ شفاهی ایران بود. من اعتقاد دارم که تحت فشار قرار دادن آقای ظریف یا استعفا یا برکنار کردن ایشان به دلیل انتشار فایل صوتی دقیقا همان هدف و چیزی است که افشاکنندگان این فایل صوتی میخواستند و ما نباید اجازه بدهیم که هدف آنان محقق شود.