درباره خروج آمریکا از خاورمیانه
انتخاب: المیادین در مطلبی به قلم لیلی نقولا نوشت: هشدارهایی که مسئولان آمریکایی می‌دهند، احتمالاً بخشی از اظهاراتی است که بسیاری اوقات در رقابت‌های داخلی این کشور مطرح می‌شود. در ادامه این مطلب آمده است: تعدادی از تحلیلگران و کارشناسان مسائل خاورمیانه با دقت سفر ژنرال مکنزی به خاورمیانه و صحبت‌های او در جریان آن را پیگیری می‌کنند. در این میان، این هشدار مکنزی جالب‌توجه بود: «به‌احتمال زیاد، درصورتی‌که ایالات‌متحده نیروهای خود را از منطقه خارج کند، چین و روسیه به دنبال توسعه نفوذ خود در خاورمیانه هستند و تلاش می‌کنند از خلأ ایجادشده استفاده کنند.» به گفته مکنزی، روسیه به دنبال آن است سامانه‌های دفاع هوایی خود را به هر دولتی که بخواهد بفروشد، درحالی‌که هدف طولانی‌مدت چین، توسعه قدرت اقتصادی و ایجاد پایگاه‌های نظامی در خاورمیانه است. این اظهارات مکنزی تا حدی درست است، چراکه در هر جای دنیا که خلأ ایجاد می‌شود، دولت‌های دیگر سعی در پر کردن آن به نفع خود می‌کنند و تلاش می‌کنند تا فرصت را غنیمت بشمارند و نفوذ خود را گسترش دهند. می‌توان گفت روسیه و چین می‌خواهند با فروش سلاح و عقد قراردادهای سرمایه‌گذاری در زمینه‌های مختلف، به‌عنوان وسیله‌ای برای جلب تأیید در منطقه استفاده کنند. علاوه بر این، حتی در سایه عقب‌نشینی ارتش آمریکا از افغانستان، نادیده گرفتن نفوذ ایالات‌متحده در منطقه یا از بین رفتن کامل آن، آسان به نظر نمی‌رسد. در اینجا می‌توان به این مصالح اشاره کرد که اظهارات مسئولان آمریکایی ازجمله مکنزی، واقعیت میدانی و سیاسی رایج را منعکس نمی‌کند، بلکه می‌تواند بخشی از درگیری‌ها در داخل این کشور باشد که البته پیچیدگی زیادی دارد. به‌طورکلی استراتژی‌های سیاست خارجی در روابط بین‌المللی مبتنی بر دو الگوست: الگوی اول، که شامل استراتژی واضح و اهداف طولانی مدت، کوتاه و میان مدت است، تا بتواند نقش یک فانوس دریایی را در هدایت تمام عملیات خارجی ایفا کند. الگوی «فانوس دریایی» از سوی چین در سیاست‌گذاری خارجی‌اش تبعیت می‌شود. الگوی دوم، که در آن استراتژی سیاست خارجی متکی بر تعدد منافع و گروه‌های فشار، بخش خصوصی و مؤسسات دولتی است و هر یک از آن‌ها اهداف و منافعی دارد که برای تاثیرگذاری بر سیاست خارجی و تصمیمات، با یکدیگر رقابت می‌کنند، این استراتژی در واقع آینه‌ای برای منافع متعدد است. این الگو در ایالات‌متحده مورد تبعیت قرار می‌گیرد، به این ترتیب که لابی‌ها و گروه‌های دارای منافع برای تاثیرگذاری در سیاست خارجی با یکدیگر رقابت می‌کنند. شکی نیست که اصولی در سیاست خارجی آمریکا وجود دارند که حاشیه وسیعی را برای ذینفع‌ها حفظ می‌کند. طبق آنچه گذشت، می‌توان گفت نکته‌ای که از سوی مکنزی در مورد عقب‌نشینی نظامی آمریکا از خاورمیانه مطرح شد، منعکس‌کننده دیدگاه جناح‌هایی در آمریکاست و می‌تواند پیامی برای سیاستگذاران دیگر برای غلبه دیدگاه پنتاگون بر دیدگاه‌هایی که حامی عقب‌نشینی نظامی آمریکا از خاورمیانه هستند، باشد. توضیح اینکه نفوذ آمریکا در خاورمیانه به تعداد سربازان مستقر در منطقه مربوط نیست، بنابراین، جنگهای جدید دیگر متکی بر ابزارهای نظامی نیست، بلکه می‌تواند با تکیه‌بر تکنولوژی و پهپادها، ابزارهای سیاسی و تکنولوژیکی و اقتصادی باشد و به این وسیله بر جوامع مدنی تأثیر بگذارد. امروز، ایالات‌متحده در جنگهای سنتی در حال مبارزه نیست و هیچ وقت وارد درگیری نظامی که نیازمند ورود تعداد زیادی از نیروهای نظامی‌اش به این درگیری باشد، نمی‌شود. افزون بر این، دولت بایدن از وجود یک نقشه آمریکایی برای خروج از خلیج فارس، یا سوریه و عراق، خبر نداده است. خود مکنزی پیش از این اعلام کرده بود که ایالات‌متحده از تعداد نیروهای خود در عراق کم نمی‌کند، بلکه بر این تعداد می‌افزاید. به هر صورت و با صرفنظر از عقب‌نشینی نظامی محدودی که ایالات‌متحده انجام خواهد داد، به نظر می‌رسد جو بایدن امروز نقشه واضحی برای آرام کردن اوضاع در خاورمیانه و بازگشت به توافق هسته‌ای با ایران، همراه با حفظ منافع آمریکا دارد، تا برای ورود به سه جبهه مهمتر فراغتی داشته باشد، یعنی تقویت داخلی و بازگرداندن قدرتمند آمریکا به بازار رقابت جهانی، مهار نفوذ چین در جهان و برتری اقتصادی و تکنولوژیکی این کشور، به اضافه کنترل نفوذ روسیه و مهار بازار سلاح روسها که از سال 2008 تا امروز، شاهد جهش بزرگی بوده است.] درگیری‌های بی‌پایان ارتش آمریکا، مشکلات لاینحل خاورمیانه و افزایش خودکفایی ایالات‌متحده در بخش انرژی باعث شده تا بیشتر آمریکایی‌ها از تغییر تمرکز سیاست واشنگتن از خاورمیانه به اقیانوس آرام حمایت کنند. آمریکا می‌تواند در اقتصاد پویای آسیا مشارکت کرده و با کمک متحدان خود در برابر سیاست تهاجمی چین بایستد. در دهه گذشته نیز استراتژی اوباما بر آسیا متمرکزشده بود. اما متحدان آسیایی آمریکا همچنان به انرژی خاورمیانه وابسته بوده و از تشدید فشارهای احتمالی چین علیه خود نگران هستند[.