زندگینامه سید علیاکبر محتشمی پور
سید علیاکبر محتشمی پور (متولد ۱۳۲۵ در تهران، درگذشته ۱۷ خرداد ۱۴۰۰ در تهران) روحانی و سیاستمدار، عضو شورای مرکزی مجمع روحانیون مبارز. وزیر کشور کابینه دوم میرحسین موسوی در زمان ریاست جمهوری آیتالله سید علی خامنهای (۱۳۶۸–۱۳۶۴)، نماینده دوره سوم مجلس شورای اسلامی از حوزه انتخابیه تهران، از بنیانگذاران حزبالله لبنان و دبیر کل کنفرانس بینالمللی حمایت از قدس تا 15 فروردین 1389 بوده است.
او در مدرسه علوی تهران، حوزه علمیه تهران، حوزه علمیه قم، حوزه علمیه نجف درس خواند. محتشمی در خانوادهای سادات در شهر تهران متولد شد. تحصیلات خود را در مدرسه علوی به پایان برد و سپس برای تحصیل علوم دینی، از سال ۱۳۴۰ در حوزههای علمیه تهران، قم و نجف به تحصیل اشتغال داشت. معروفترین استادان وی امام خمینی، محمدصادقی تهرانی، سید حسن بجنوردی، ابوالقاسم خوئی، میرزا باقر زنجانی و سید مصطفی خمینی بودهاند. محتشمی نخستین بار در سال ۱۳۴۱ دستگیر و تا سال ۱۳۵۷ بیشتر عمر خود را در خارج از کشور در نجف و در کنار امام خمینی گذراند. سال ۱۳۶۰ سفیر جمهوری اسلامی ایران در سوریه شد که در آنجا سمت، حزبالله لبنان را تأسیس کرد.
محتشمی در حادثه ترور نافرجام، (به وسیله انفجار بمب کار گذاشتهشده دربسته پستی) از ناحیه چشم، گوش و هر دو دست آسیب دید به همین دلیل به او ابوالفضل انقلاب میگفتند.
مسئولیتها
*عضو دفتر امام خمینی در پاریس، قم، تهران در سالهای ۱۳۵۹–۱۳۵۷
*عضو هیئت منتخب امام برای بررسی بنیاد مستضعفان در سال ۱۳۵۹
*نماینده امام و مدیر صدای جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۵۹
*عضو شورای سرپرستی سازمان صداوسیما سال ۱۳۵۹
*سفیر جمهوری اسلامی ایران در سوریه در سالهای ۱۳۶۴–۱۳۶۰
*وزیر کشور در کابینه مهندس میرحسین موسوی از سال ۱۳۶۸–۱۳۶۴
*عضو شورای مرکزی مجمع روحانیون مبارز
*نماینده مردم تهران دوره سوم مجلس و رئیس گروه دفاع و دبیر کل گروه بینالمجالس در مجلس شورای اسلامی
*مدیرمسئول مجله «بیان» در سال ۷۰–۱۳۶۹
*مشاور اجتماعی ریاست جمهوری محمد خاتمی از سال ۱۳۷۸–۱۳۷۶
*مدیرمسئول روزنامه بیان (توقیفشده)
*نماینده مردم تهران – شمیران – شهرری – اسلامشهر در دوره ششم مجلس شورای اسلامی
*رئیس فراکسیون جبهه دوم خرداد در دوره ششم مجلس شورای اسلامی
*دبیر کل کنفرانس بینالمللی حمایت از قدس و حمایت از حقوق مردم فلسطین
رهبر انقلاب: سابقهی ارزشمند و افتخارآمیز
حضرت آیتالله خامنهای در پیامی درگذشت روحانی مجاهد حجتالاسلام سید علیاکبر محتشمی پور را تسلیت گفتند. متن پیام رهبر انقلاب اسلامی به این شرح است:
«درگذشت روحانی مجاهد جناب حجةالاسلام آقای سید علیاکبر محتشمی رحمةاللهعلیه را به خاندان مکرّم ایشان تسلیت عرض میکنم. فعالیتهای مبارزاتی آن مرحوم که به خدمات انقلابی ایشان در دوران جمهوری اسلامی و مسئولیتهای مهم و آنگاه به جانبازی بر اثر اقدام تروریستی دشمنان منتهی شد، سابقهی ارزشمند و افتخارآمیزی است که مشمول تفضّلات الهی و ذخیرهی اُخروی برای ایشان خواهد بود انشاءالله. از خداوند متعال رحمت و مغفرت برای آن مرحوم و صبر و سکینه برای بازماندگان محترم مسألت میکنم.»
رئیسجمهور: عمر خویش را صرف ترویج نهضت اسلامی و تحقق آرمانهای بلند انقلاب
و نظام اسلامی کرد
رئیسجمهوری در پیامی درگذشت علیاکبر محتشمی پور، روحانی مجاهد و عالم وارسته و از پیشگامان و همراهان پرتلاش و دلسوز نهضت امام خمینی (ره) را تسلیت گفت. حسن روحانی با ابراز تأثر و تألم از درگذشت ایشان نوشت: «این روحانی مجاهد و مبارز که جزو پیشگامان و همراهان پرتلاش و دلسوز نهضت امام خمینی (ره) بود، پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز با پذیرش مسئولیتها و مأموریتهای مختلف سیاسی و فرهنگی در داخل و خارج از کشور همه عمر خویش را صرف ترویج نهضت اسلامی و تحقق آرمانهای بلند انقلاب و نظام اسلامی کرد.»
سید محمد خاتمی: عاش سعیدا و مات سعیدا
سید محمد خاتمی نوشت: «رحلت عالم پارسا و انقلابی و روشناندیش و یار صدیق انقلاب و امام، حضرت حجتالاسلام و المسلمین حاج سید علیاکبر محتشمی، خسارتی است بزرگ برای ایران و انقلاب و اسلام که تنها لطف ویژه حضرت پروردگار میتواند آن را جبران کند. من این مصیبت دردناک را به همه دوستداران فضیلت و عدالتخواهان و به همه یاران و همراهان آن عزیز و به خاندان شریف محتشمی به خصوص همسر گرانقدر و باوفایش و به فرزندان بزرگوار و شایستهاش تسلیت میگویم و از درگاه حضرت پروردگار علو درجات این فقید سعید و صبر و اجر و سلامتی بازماندگان معززش مسألت میکنم. عاش سعید و مات سعید»
سید حسن خمینی: لحظهای از پای ننشست
حجتالاسلام وال مسلمین سید حسن خمینی در پیامی با تسلیت درگذشت حجتالاسلام وال مسلمین علیاکبر محتشمی پور، نوشت: «بیشک نام مجاهد عزیز سید علیاکبر محتشمی همیشه در زمره یاران راستین امام خمینی در تاریخ انقلاب اسلامی خواهد درخشید. درگذشت مجاهد خستگیناپذیر مرحوم حجتالاسلام و المسلمین سید علیاکبر محتشمی پور طاب ثراه موجب غم و اندوه فراوان شد. این برادر عزیز عمر خود را وقف خدمت به دین مبین و امام بزرگوار و آرمانهای انقلاب اسلامی کرد و در این راه لحظهای از پای ننشست. نه شماتتهای بدخواهان و نه آزارها و دشنامها و نه ترور و تبعید او را از آنچه صحیح میپنداشت بازنداشت. از حضور در کنار امام در نجف و نوفللوشاتو تا افتخار جانبازی در سوریه و خدمت در وزارت کشور و مجلس، از همت بلند در تأسیس حزبالله لبنان تا ایستادگی بر حقوق مردم ایران همه و همه نمونههای روشنی از اقدامات آن مرحوم است. بیشک نام مجاهد عزیز سید علیاکبر محتشمی همیشه در زمره یاران راستین امام خمینی در تاریخ انقلاب اسلامی خواهد درخشید.»
محمدجواد ظریف: حضور فعال و بیبدیل
در عرصه دیپلماسی کشور داشت
«خبر رحلت حجتالاسلام و المسلمین سید علیاکبر محتشمی پور مبارز و مجاهد نستوه و خستگیناپذیر انقلاب اسلامی و از یاوران و همراهان باوفای حضرت امام خمینی (قدس سره الشریف) و از دولتمردان و سفرای برجسته نظام جمهوری اسلامی و همکار و دوست عزیزمان در دستگاه دیپلماسی مقارن با سالروز شهادت امام جعفر صادق (ع) و در ایام سالگرد ارتحال مرشد و مرادش رهبر کبیر انقلاب اسلامی موجب تأثر و تألم اینجانب گردید. مرحوم محتشمی پور از چهرههای برجسته و مبارز خستگیناپذیر در جریان نهضت و انقلاب اسلامی بود که افتخار شاگردی و همراهی با حضرت امام خمینی (ره) بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی داشت و رنج زندان و تبعید از سوی رژیم ستمشاهی از ایران عزیز را به جان خرید و همچنین نقش برجستهای در شکلگیری شجره طیبه مقاومت اسلامی در لبنان و حمایت از آرمان مقدس فلسطین و قدس شریف داشت. حضور فعال و بیبدیل ایشان در عرصه دیپلماسی کشور به خصوص در جبهه مقاومت و مبارزه علیه رژیم غاصب صهیونیستی ماندگار است که در این راه تا مرز شهادت از سوی تروریستهای صهیونیست پیش رفت و به مقام جانبازی نائل آمد.»
اسحاق جهانگیری: از هیچ تلاشی فروگذار نکرد
«درگذشت تأسفانگیز روحانی مبارز و انقلابی مرحوم حجتالاسلام و المسلمین جناب آقای سید علیاکبر محتشمی پور موجب تأثر و تألم بسیار گردید. بیتردید خدمات ارزشمند این عالم وارسته و جانباز اسلام و مجاهد راستین جهاد در راه آرمان مردم فلسطین و لبنان که از زمان شکلگیری نهضت انقلاب اسلامی از زمره یاران وفادار، صدیق و مورد وثوق امام راحل بود و پس از پیروزی انقلاب نیز به عنوان وزیر کشور و نمایندگی مجلس شورای اسلامی در خدمت به نظام مقدس جمهوری اسلامی از هیچ تلاشی فروگذار نکرد، فراموش ناشدنی است.»
نگاهی به زندگی محتشمی پور
حجتالاسلام سید علیاکبر محتشمی پور از انقلابیون قدیمی و یکی از یاران امام خمینی (ره) که در دولت میرحسین موسوی وزیر کشور بود، دیروز در سن ۷۵ سالگی بر اثر ابتلا به کرونا درگذشت. او در سال ۱۳۲۵ در تهران به دنیا آمد. او تحصیلات ابتدایی خود را در مدرسه علوی گذراند و در سال ۱۳۴۰ برای فراگیری دروس حوزوی راهی حوزههای علمیه تهران، قم و نجف شد و در محضر علمایی چون امام خمینی (ره)، آیتالله سید ابوالقاسم خویی، آیتالله سید حسن بجنوردی و آیتالله میرزا باقر زنجانی کسب علم کرد و از همان دوران نوجوانی با درک محضر امام (ره) به جمع نهضت اسلامی رهبر فقید انقلاب پیوست و در سال ۱۳۴۱ درحالیکه تنها ۱۶ سال سن داشت برای اولین بار توسط رژیم شاه دستگیر شد.
با تبعید امام (ره) به ترکیه و پسازآن به نجف عراق، محتشمی پور هم در سال ۱۳۴۵ راهی نجف شد و در حوزه علمیه این شهر در محضر امام (ره) به ادامه تحصیل دروس حوزوی پرداخت. محتشمی پور در عراق چندین بار توسط رژیم بعث عراق دستگیر شد و آخرین بار چند روز پیش از سفر امام به پاریس هنگامیکه برای فراهم کردن مقدمات اقامت امام و همراهانشان در سوریه مامور شده بود، در فرودگاه بغداد دستگیر و برای همیشه از عراق اخراج شد. پسازآن در پاریس به امام پیوست و مسئول ارتباطات دفتر امام در نوفللوشاتو شد.
با پیروزی انقلاب اسلامی در بهمن ۱۳۵۷، محتشمی پور تا سال ۱۳۵۹ به عنوان یکی از اعضای دفاتر امام در تهران و قم به فعالیت پرداخت و در سال ۱۳۵۹ از سوی بنیانگذار انقلاب اسلامی به عنوان عضو هیئت منتخب ایشان برای بررسی وضعیت بنیاد مستضعفان و نماینده امام، عضو شورای سرپرستی سازمان صداوسیما و مدیر صدای جمهوری اسلامی ایران انتخاب شد.
محتشمی پور در سال ۱۳۶۰ به عنوان سفیر جمهوری اسلامی ایران راهی سوریه شد و تا سال ۱۳۶۴ در دمشق خدمت کرد. ازجمله اقدامات مهم او در سوریه، تشکیل گروههای اسلامی در منطقه شام به ویژه حزبالله لبنان و ایجاد هستههای مقاومت اسلامی در فلسطین بود. در بهمن ۱۳۶۲ سرویسهای امنیتی رژیم صهیونیستی با ارسال یک بسته انفجاری برای محتشمی پور، او را مورد هدف یک حمله تروریستی قراردادند و او در این حادثه انفجار بمب تا مرز شهادت پیش رفت و در اثر آن از ناحیه چشم، گوش و هر دو دست آسیب دید و یک دست او از مچ قطع شد.
با تشکیل دولت دوم میرحسین موسوی در سال ۱۳۶۴، او به عنوان وزیر کشور به مجلس معرفی شد و با گرفتن رأی اعتماد از مجلس دوم، تا سال ۱۳۶۸ وزارت کشور را بر عهده داشت. با انشعاب در جامعه روحانیت مبارز و تشکیل مجمع روحانیون مبارز در سال ۱۳۶۶، محتشمی پور که به جناح چپ جمهوری اسلامی گرایش داشت به این گروه سیاسی روحانی پیوست و عضو شورای مرکزی مجمع روحانیون مبارز شد.
محتشمی پور در سال ۱۳۶۸ پس از پایان وزارت به عنوان یکی از مشاوران سیاسی رهبر انقلاب اسلامی برگزیده شد و در همان سال به عنوان نماینده مردم تهران به مجلس سوم شورای اسلامی راه یافت و به عنوان رئیس گروه دفاع و دبیر کل گروه بینالمجالس در مجلس شورای اسلامی انتخاب شد. او در سالهای ۱۳۶۹ و ۱۳۷۰ مدیرمسئول مجله توقیفشده «بیان» بود.با تشکیل دولت سید محمد خاتمی در سال ۱۳۷۶، محتشمی پور به عنوان مشاور اجتماعی رئیسجمهور برگزیده شد و در انتخابات مجلس ششم بار دیگر به عنوان نماینده مردم تهران راهی مجلس شد و این بار ریاست فراکسیون اکثریت (جبهه دوم خرداد) را بر عهده گرفت.
محتشمی پور در انتخابات سال ۱۳۸۴ رئیس ستاد انتخابات مهدی کروبی بود و در انتخابات سال ۱۳۸۸ ریاست کمیته صیانت از آرای ستاد میرحسین موسوی را به عهده گرفت و پس از وقایع بعد از انتخابات ۸۸، کمکم به حاشیه سیاست ایران رفت. او پسر عموی فخرالسادات محتشمی پور همسر مصطفی تاجزاده است. محتشمی پور در سال ۱۳۹۰ به عراق رفت و ۱۰ سال پایانی عمر خود را در نجف گذراند.
با شیوع ویروس کرونا، حجتالاسلام سید علیاکبر محتشمی پور به بیماری کووید-۱۹ مبتلا شد و پس از مدتی دست و پنجه نرم کردن با این بیماری، بامداد دوشنبه ۱۷ خرداد ۱۴۰۰ درگذشت.