دریای خزر بهعنوان بزرگترین دریاچه جهان در حال کوچک شدن است و همراه آن ثروت برخی از مردم در حداقل 5 کشور هم نقصان خواهد یافت. به گزارش ایرنا به نقل از پایگاه خبری «گودمن پروجکت»، تحقیقات جدید حاکی است دریای خزر که پیشازاین نیز سالیانه چند سانتیمتر پایینتر میرفت حتی با سرعت بیشتری رو به افول دارد و تا اواخر این قرن ممکن است ۹ متر یا حتی ۱۸ متر پایینتر از سطح فعلی باشد. در جهان متناقض تغییرات آب و هوایی، سطح دریاها بالا میرود و شهرهای ساحلی را تهدید میکند، اما بسیاری از دریاچههای درون خشکی محکومبه کاهش سطح آب هستند.
دانشمندان آلمان و هلند در نشریه «ارتباطات زمین و محیطزیست» گزارش دادهاند که به علت تبخیر میزان بیشتری آب در فصول تابستان و وجود یخ کمتر در زمستانها، سطح دریاچه خزر که اکنون ۳۷۱ هزار کیلومترمربع – بزرگتر از ژاپن یا آلمان است – محکومبه کاهش با نرخی پرشتاب است. درنتیجه کشورهای اطراف دریاچه و بنادر و صنایع در آذربایجان، روسیه، ایران، ترکمنستان و قزاقستان ممکن است دچار مشکل بیآبی بشوند.
«فرانک وسلینگ» از دانشگاه اوتریخت هلند یکی از نویسندگان این گزارش گفت: اگر قرار بود سطح دریای شمال ۲ تا ۳ متر کاهش یابد، دسترسی به بنادری مانند روتردام، هامبورگ و لندن با مشکل مواجه میشد و تمام کشورهای دریای شمال با مشکلات بزرگی روبهرو میشدند. اینجا (در خزر) صحبت ما از کاهشی است که در بهترین حالت کمتر از ۹ متر نخواهد بود.
«ماتیاس پرانگ» از دانشگاه برمن آلمان نیز گفت: آنچه برای خزر روی میدهد ممکن است برای سایر دریاچههای بزرگ محصور در خشکی در قارههای دیگر هم روی دهد. این روند باید تغییر کند. ما به مطالعات بیشتر و درک بهتر پیامدهای گرم شدن جهانی در این منطقه نیاز داریم.
این اولین هشدار از این نوع نیست. هرچند نگرانیهای جهانی بیشتر در ارتباط با کاهش شدید آب دریاچه آرال بوده است، اما محققان نگران تأثیرات تبخیر آب بر خزر هم بودهاند. آب دریاچه هرچند شور است، اما یکی از ذخایر آبی بزرگ درون خشکی برای صنایع، کشاورزی و زندگی انسانی بوده است. این دریاچه همچنین میزبان گونههای زیاد آبزیان و تأمینکننده غذای پرندگان مهاجر است. رود ولگا منبع اصلی تأمین آبی خزر است و این دریاچه هیچ اتصالی به اقیانوس ندارد. ازاینرو سطح آب آن تا حد زیادی وابسته به میزان بارندگی، تبخیر و ورودی آب است و در جهان در حال گرم شدن، تبخیر در حال افزایش است. نویسندگان این گزارش خواستار افزایش سطح آگاهی و یک گروه اقدام بینالمللی برای کمک به پرداختن به این مشکل شدهاند.