سخنان محمد اسلامی و رد آن از سوی رافائل گروسی
محمد اسلامی رئیس سازمان انرژی اتمی در برابر دوربینها قرار گرفت و بهصراحت گفت که رافائل گروسی در دیدار با او گفته که فعالیتهای هستهای ایران هیچگونه انحرافی نداشته است؛ اما رافائل گروسی روز چهارشنبه گذشته در نخستین روز آغاز به کار شورای حکام طی سخنانی در این نشست بهصراحت اعلام کرد که با ایران درباره مسائل اختلافی به نتیجه نرسیده و سخنان رئیس سازمان انرژی ایران را هم تکذیب کرد. این مسئله طوفان رسانهای به پا کرد.
محمد اسلامی که در دولت قبل وزیر راه و شهرسازی بود، انگار معاهده برجام را نخوانده و مهمتر اینکه فرآیند تغییر آن پس از خروج ترامپ از برجام (18 اردیبهشت 97) و برداشتن پنج گام پسازآن از سوی ایران که از سال 98 آغاز شد را نمیداند. ایران در قالب برجام تنها مجاز بود غنیسازی اورانیوم را تا سطح 67/3 درصد که مخصوص مصارف پزشکی و ... بود، انجام دهد. این در حالی است که ایران تاکنون بهتلافی خروج ایالاتمتحده از برجام و عدم انجام تعهدات سه کشور فرانسه، انگلیس و آلمان مطابق بند 36 معاهده برجام، پنج گام برداشته است، بهگونهای که اکنون قادر است اورانیوم 20 و 60 درصدی غنیسازی کند که بهزعم آژانس این اقدامات انحراف از برجام است و محل مناقشه بین ایران و غرب شده است.
آژانس بینالمللی انرژی اتمی با انتشار گزارش محرمانهای در شهریور 1400 مدعی شد که ذخایر اورانیوم با غنای ۲۰ درصد ایران به ۸۴ کیلوگرم رسیده است. در همین حال رافائل گروسی در گزارشی مدعی شد که ایران دارای ذخایر حدود ۱۷.۷ کیلوگرم اورانیوم غنی شده با خلوص ۶۰ درصد است که از اوت گذشته تقریباً ۸ کیلوگرم افزایش داشته است. البته وی مدعی شد که به دلیل محدودیتهای اعمال شده برای بازرسی از مراکز هستهای ایران، نمیتواند ذخایر دقیق اورانیوم غنی شده را تأیید کند.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی در تاریخ ۱۲ آبان گفت: تاکنون ۲۵ کیلو اورانیوم ۶۰ درصد تولید کردهایم که بهاستثنای کشورهای دارای سلاح هستهای هیچ کشوری در جهان قادر به تولید آن نیست.
به نظر میرسد محمد اسلامی چنین اقداماتی را مغایر برجام نمیداند و به همین دلیل از قول گروسی گفته فعالیت هستهای ایران هیچ انحرافی ندارد که گروسی آن را رد کرده است.
خطر آژانس
گزارشهای آژانس به شورای حکام درباره زمانی که باراک اوباما رئیسجمهور آمریکا و محمود احمدینژاد رئیسجمهور ایران بود، باعث شد تا این شورا 12 قطعنامه علیه ایران صادر کند و بدتر اینکه شورای حکام پرونده ایران را به شورای امنیت ارجاع داد. شورای امنیت با موافقت هر پنج عضو شش قطعنامه 1669،1737،1748،1803،1835،1929 را علیه ایران به تصویب رساند که اقتصاد و زندگی مردم را تحت تأثیر قرار داد. این اقدامات مخرب سرانجام در قالب دیپلماسی در دولت اول روحانی از طریق توافق با شش قدرت جهانی و در قالب قطعنامه 2231 شورای امنیت بلااثر شد. خطر آنجاست که شورای حکام در نشست کنونیاش که در وین جریان دارد، قطعنامهای علیه ایران صادر و بدتر اینکه پرونده ایران را به شورای امنیت ارجاع دهد. درصورتیکه چنین گزینهای عملی شود آثار 12 قطعنامه شورای حکام و شش قطعنامه شورا احیاء میشود و کشورها ملزم به اجرای آن خواهند شد و پسازآن ایران در ذیل بند 7 منشور ملل متحد قرار خواهد گرفت که این موضوع یک خطر برای کشور محسوب میشود؛ بنابراین برای جلوگیری از صدور قطعنامه علیه ایران در شورای حکام و ارجاع احتمالی پرونده ایران به شورای امنیت بهتر است که ایران قبل از هر چیز با آژانس توافق کند.
تهدید آمریکا
نماینده آمریکا در شورای حکام در روز دوم نشست این شورا گفت: اگر ایران در ارتباط با بازدید مأموران آژانس از سایت تسا در کرج همکاری نکند و دوربینهایی که براثر خرابکاری از بین رفتهاند، دوباره نصب نشوند، آمریکا از شورای حکام تقاضای یک جلسه اضطراری خواهد کرد. تحلیلگران بر این عقیدهاند که چنین جلسهای میتواند باعث صدور یک قطعنامه علیه ایران توسط شورای حکام و پسازآن ارجاع پرونده هستهای ایران به شورای امنیت شود که هر دو اقدام میتواند برای مردم ایران زیانبار باشد.