«مذاکرات بین قدرتهای جهانی و ایران برای نجات توافق هستهای 2015 پس از پنج ماه وقفه، در وین از سر گرفته میشد، اما انتظارات برای دستیابی به موفقیت کم است. گفتگوها میتواند ایران را از صدها تحریم اقتصادی غرب رهایی بخشد یا به تشدید فشارهای اقتصادی منجر شود. میزان مطالبات مذاکرهای ایران، دیدگاه دولت جدید در تهران و ترس غرب از اینکه ایران مخفیانه برنامه هستهای خود را توسعه دهد، حس بدبینی را ایجاد کرده است». جو بایدن پیشنهاد داده که ایالاتمتحده را به توافق هستهای بازگرداند، اما ایران و امریکا بر سر تحریمهایی که باید برداشته شوند و اینکه چگونه ایران گامهای بازگشت هستهای را برمیدارد، اختلاف دارند.»
دو خواسته ایران
دولت جدید ایران میگوید، مذاکرات میآید اما نه صرفاً برای اینکه مذاکرات را ازآنجاکه شش دور قبلی به پایان رسیده شروع کند، بلکه برای استفاده از کارتهای جدید؛ درخواست غرامت مالی از آمریکا برای تحریمهای قبلی و تضمین عدم خروج آمریکا از توافق. غرب هر دو خواسته را غیرواقعی میداند و در صورت پیگیری جدی در وین، مذاکرات محکوم به شکست است. بایدن گفته است که اگر دوباره به توافق بپیوندد، دولتش دیگر آن را ترک نخواهد کرد و این تنها تضمینی است که طبق قانون اساسی او میتواند بدهد.
دیپلماتهای غربی اذعان میکنند که مشخص نیست دولت جدید خواهان توافق است یا دارد زمان میخرد تا بهطور پنهانی برنامه هستهای را تقویت کند. رابرت مالی، رئیس تیم مذاکرهکننده آمریکا، گفت: «اگر رویکرد ایران این باشد که سعی کند از مذاکرات به عنوان پوششی برای برنامه هستهای تسریع شده استفاده کند و همانطور که میگویم مذاکرات را طول بدهد، ما طوری پاسخ میدهیم که ترجیح ما نیست. هیچکس نباید تعجب کند که در آن مقطع فشارها بر ایران افزایش یابد.
گریز هستهای
دیپلماتهای بریتانیا تمایلی ندارند بگویند که ایران اکنون تنها چهارتا شش هفته تا «زمان گریز» برای جمعآوری مواد شکاف پذیر کافی برای یک سلاح هستهای فاصله دارد. غرب تا حدودی تصویر نامشخصی از ایران دارد زیرا بازرسان هستهای سازمان ملل از آژانس بینالمللی انرژی اتمی از دسترسی کامل به سایتهای هستهای مورد مناقشه محروم شدهاند و مذاکرات هفته گذشته برای بازگرداندن دسترسی به شکست انجامید. رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی بار دیگر پیشنهاد بازگشت به تهران را داد، اما پاسخی دریافت نکرد. در صورت شکست مذاکرات وین، این احتمال وجود دارد که ایالاتمتحده و متحدانش ماه آینده در آژانس بینالمللی انرژی اتمی، با درخواست برای یک نشست اضطراری، با ایران مقابله کنند. نفتالی بنت، نخستوزیر اسرائیل، در حال ایجاد ائتلافی برای اتخاذ تدابیر سخت علیه ایران در صورت شکست مذاکرات است. دیپلماتها تردید دارند که ایران تحت فشار اقتصادی یا سیاسی کافی برای پیوستن به این توافق باشد. لغو تحریمهای اقتصادی همچنان یک هدف محبوب در داخل ایران است. عمر کرمی، عضو سابق انستیتوی واشنگتن، هشدار میدهد که سیاستمداران ایرانی «به مخاطبان داخلی خود میگویند که ایران برای تضمین رفع تحریمها، حتی نیازی به بلند کردن انگشت روی میز مذاکره هم ندارد».