افزایش آلودگی ازن در روزهای گرم
با شروع روزهای گرم سال «ازن» بار دیگر به یکی از آلاینده‌های شاخص تهران تبدیل‌شده این در حالی است که ورود توده‌های گرد و خاک در برخی از روزهای هفته‌های اخیر، غلظت ذرات معلق را نیز در پایتخت بالابرده است. مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران می‌گوید: با افزایش دما و وجود اکسیدهای نیتروژن و آلاینده‌های آلی فرار، شرایط برای تولید آلاینده ازن فراهم می‌شود.
محمدمهدی میرزایی قمی در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به افزایش غلظت آلاینده‌ها در سه روز گذشته اظهار کرد: تا ساعت ۱۱ صبح روز گذشته (۲۶ اردیبهشت) شاخص غلظت نیتروژن دی‌اکسید عدد ۹۳ را نشان می‌داد. این در حالی است که ساعت ۱۱ صبح یکشنبه شاخص NO۲ روی عدد ۷۹ قرار داشت که نشان از افزایش محسوس غلظت آلاینده می‌داد. بیش‌ترین شاخص نیز ۹۷ بود که به آلاینده ازن اختصاص داشت و در آستانه رسیدن به وضعیت ناسالم برای گروه‌های حساس قرار گرفت.
آمار بیماری‌ها و مرگ‌های منتسب
به آلودگی هوا در ایران
آلودگی هوا و عوارض ناشی از آن مانند سرطان ریه و بیماری‌های قلبی، در هر دقیقه ۱۳ نفر قربانی می‌گیرد این در حالی است که علاوه برخیزش گرد و خاک و آلودگی ناشی از آن، بیش از ۹۰ درصد مردم هوای ناسالم ناشی از سوزاندن سوخت‌های فسیلی را تنفس می‌کنند.
دکتر شاهسونی - رئیس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت تأکید دارد که آلودگی هوای ناشی از گرد و غبار تفاوتی با آلودگی هوای ناشی از تردد خودروها در فصل سرد سال ندارد و پیش از این نیز به ایسنا گفته بود که «در آلودگی هوا ناشی از گرد و غبار خطر بروز بیماری‌های تنفسی، بیماری‌های قلبی، افزایش علائم بیماری‌های تنفسی، افزایش مراجعه به مراکز درمانی به دلیل خس‌خس سینه و سرفه و تشدید علائم آسم در مبتلایان به این بیماری وجود دارد.» شاهسونی همچنین عنوان کرده بود که «خطر ناشی از این نوع آلودگی هوا می‌تواند سبب بروز مرگ زودرس نیز باشد.» بررسی‌ها نشان می‌دهد که تعداد روزهای نامطلوب هوای کلان‌شهر تهران در سال ۱۴۰۰ نسبت به سال ۱۳۹۹ کاهش‌یافته است؛ طی سال قبل در مجموع ۲ روز شرایط پاک، ۲۴۹ روز شرایط قابل‌قبول، ۱۰۸ روز ناسالم برای گروه‌های حساس و ۶ روز ناسالم برای همه اقشار در پایتخت ثبت‌شده است. اولین ماه سال ۱۴۰۱ نیز خالی از روزهای بدون آلودگی نبود. بر اساس اطلاعات ثبت‌شده در ایستگاه‌های سنجش کیفیت هوای تهران، تعداد روزهای قابل‌قبول فروردین سال ۱۴۰۱ نسبت به سال گذشته سه روز کاهش و تعداد روزهای ناسالم یک روز افزایش یافت؛ حتی یک روز هم با رسیدن شاخص آلودگی هوا به عدد ۳۳۲، پایتخت شرایط خطرناک را تجربه کرد؛ موضوعی که شاید با توجه به افزایش موارد مرگ‌ومیر منتسب به آلودگی هوا بتواند هشداری جدی برای کنترل شرایط باشد. شرایطی که در رابطه با آن پیش‌تر دکتر عباس شاهسونی_ رئیس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت به ایسنا گفته بود: «در تهران به‌طور میانگین در سال ۱۳۹۹ تعداد ۳۷۵۱ مرگ منتسب به مواجهه با ذرات معلق رخ‌داده است و همه اهالی شهر تهران هم تحت تأثیر آلودگی هوا بوده‌اند.»
وی افزود: میانگین غلظت ذرات معلق PM۲.۵ طی سال ۱۳۹۹، در شهرهای تهران، اهواز، مشهد، تبریز، شیراز، اصفهان، ایلام، سنندج، یاسوج، همدان، خرم‌آباد، اراک، کرج، کرمانشاه، آبادان، زنجان، یزد، ارومیه، کرمان، بیرجند، قم، زابل، بجنورد، دزفول و اردبیل با جمعیت تقریبی ۳۲ میلیون نفر (۳۷.۶۷± ۲۹.۰۲) است که تقریباً ۶ برابر رهنمود سازمان جهانی بهداشت بوده است. بالاترین و پایین‌ترین میانگین غلظت سالیانه ذرات معلق PM۲.۵ در سال ۱۳۹۹ به ترتیب مربوط به شهر زابل با (۱۸۹.۳±۶۹.۴) میکروگرم در مترمکعب (۱۴ برابر رهنمود سازمان بهداشت جهانی) و شهر اردبیل با (۱.۶± ۷.۳۸) میکروگرم در مترمکعب بوده است. او ادامه داد: میانگین غلظت سالیانه ذرات معلق PM۲.۵ در سال ۱۳۹۹ در پایتخت (۱۵.۷۶± ۳۱.۸۸) میکروگرم در مترمکعب بوده است. در سال ۱۳۹۹ به‌طور میانگین ۱۲۰.۵ روز میانگین غلظت روزانه ذرات معلق PM۲.۵ در شهرهای مذکور بالاتر از رهنمود روزانه سازمان جهانی بهداشت بوده است، که بالاترین تعداد روزها مربوط به اهواز با ۲۹۲ روز در طی سال ۱۳۹۹ است. در شهر تهران نیز ۲۲۴ روز میانگین غلظت روزانه ذرات معلق PM۲.۵ بالاتر از رهنمود روزانه سازمان جهانی بهداشت بوده است. او ادامه داد: تعداد مرگ کل منتسب به مواجهه طولانی مدت با ذرات معلق PM۲.۵ در بزرگ‌سالان بالاتر از ۳۰ سال در سال ۱۳۹۹ در شهرهای موردمطالعه به‌طور میانگین ۱۱ هزار و ۱۲۹ نفر بود. در شهر تهران به‌طور میانگین مرگ ۳۷۵۱ نفر منتسب به مواجهه طولانی مدت با ذرات معلق PM۲.۵ در سال ۱۳۹۹ رخ‌داده است. نتایج نشان می‌دهد که به‌طور میانگین جزء «مرگ کل منتسب به ذرات معلق» در کشور در سال ۱۳۹۹ برابر با ۷.۵۱ درصد بود که این جزء منتسب در شهرهایی نظیر اهواز، زابل، خرم‌آباد، اصفهان و دزفول که با پدیده گرد و غبار درگیر هستند بالاتر از میانگین کشوری بوده است.