حسین تفضلی- تحلیلگر مسائل منطقه
بعد از لوزان، سوییس و وین اتریش این بار نوبت به دوحه، قطر رسیده تا قبل از میزبانی جام جهانی، میزبان مذاکرات هسته‌ای ایران باشد. جوزف بورل، در سفر خود به ایران گفته بود که دور بعدی مذاکرات هسته‌ای غرب با ایران در وین نخواهد بود و احتمالاً یکی از کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس میزبان این گفت و گو باشد. از همان زمان گمانه زنی‌هایی در مورد میزبانی قطر مطرح بود.
انتقال گفتگوها به دوحه اولین تجربه مذاکرات هسته‌ای ایران و غرب در منطقه است از این رو انتخاب قطر به عنوان میزبان مذاکرات از چند نظر حائز اهمیت است. نکته برجسته در این ماجرا این است که بسیاری از کشورهای عرب حوزه خلیج فارس تلاش داشتند تا گفتگوهای وین به نتیجه نرسد و توافق هسته‌ای به بن بست برسد. این کشورها از لابی گری علیه ایران و افزایش فشار و تنش برای ناکام شدن برجام فروگذار نکردند. اما در چنین فضایی امیر قطر به آمریکا سفر کرد تا با بایدن درباره آغاز مذاکرات گفت و گو در دوحه کند.
شیخ حمد آل ثانی، اردیبهشت ماه به ایران آمد و با مقامات کشورمان گفت و گو کرد، مقدمات دیدارها را فراهم کرد. همچنین وزیر خارجه او نیز به چند کشور درگیر در برجام سفر کرد و سعی همه جانبه ای از سوی قطر دیده شد تا گفت و گو های احیای برجام مجدداً از سر گرفته شود. این در حالی است که میادین نفت و گاز مشترک بین ایران و قطر می‌تواند ادامه تحریم ایران به نفع این کشور باشد.
قطر کشور کوچک عربی در سال‌های گذشته به یکی از دوستان قابل اتکای تهران تبدیل شده بود. تحلیلگران عرصه سیاست خارجی از قطر به عنوان جانشین عمان برای ایران یاد می‌کردند. از طرفی قطر به دلیل خصومت با برخی از کشورهای منطقه و همسایگان عرب اش روی کمک‌های ایران حساب ویژه‌ای باز کرده است.
در حقیقت میانجی گری قطر در موضوع برجام بیش از هر چیز دیگری برای این کشور کوچک خاورمیانه پرستیژ بین المللی دارد. زیرا میانجی کسی است که تمام طرف‌ها او را قبول دارند. این وضعیت به قطر در مسیر رسیدن اهدافش که همانا تبدیل شدن به یکی از کشورهای مؤثر منطقه است کمک می‌کند. قطر کشور کوچکی در شبه جزیره عربستان است و با ایران مرز آبی دارد. امروز گفته می‌شود ایران پیشنهاد گفتگو در کشوری دوست را به گروه ۴+۱ داده است از این منظر فارغ از نتیجه گفتگوها فضای جدیدی در روابط سیاسی بین دو کشور ایران قطر آغاز شده است. هرچند که با تغییر جغرافیایی در محل گفتگوها از غرب به شرق احتمال دسترسی به توافق بالاتر رفته است.