سیل در هر نقطه‌ای از جهان با هر اقلیمی ممکن است رخ بدهد، اما به گفته دانشمندان عوامل متعددی می‌توانند باعث این اتفاق شوند. به گزارش همشهری آنلاین و به نقل از نیویورک‌تایمز، در سال‌های اخیر شاهد سیل‌های گسترده‌ای بوده‌ایم که پیش‌ازاین کمتر در جهان سابقه داشته است. سال‌هاست دانشمندان نسبت به تغییرات آب و هوایی هشدار می‌دهند، اما روند گرم شدن زمین متوقف نشده است. بر اساس تحقیقات صورت گرفته افزایش میانگین ۱.۵ درجه سانتی‌گراد دمای زمین می‌تواند ۱۰۰ درصد میزان سیل‌ها را افزایش دهد. افزایش ۲ درجه‌ای میانگین دمای زمین همین احتمال را به ۱۷۰ درصد می‌رساند. در سال‌های اخیر وقوع رخدادهای حدی مانند بارش‌های سنگین، تگرگ، موج‌های هوای گرم، خشکسالی، سیل و توفان در بسیاری از مناطق دنیا افزایش یافته است. تحقیقات بسیاری در مراجع معتبر علمی جهان افزایش این پدیده‌های حدی را ناشی از گرمایش جهانی می‌دانند. دانشمندان مطمئن هستند که تغییرات آب‌وهوا باعث شایع شدن روزهای به‌شدت گرم می‌شود، ولی درعین‌حال مطمئن نیستند که این تغییرات، باعث شدت گردبادها شوند. «دانیل سواین» دانشمند آب‌وهوا در دانشگاه کالیفرنیا، گفت: واضح است که سیل درجایی که امواج گرما وجود دارد رخ می‌دهد، اما چنین اطمینانی درباره گردبادها نداریم. سیل مانند سایر بلایای طبیعی، شامل تعدادی از عوامل است که ممکن است فراوانی و شدت آن‌ها تحت تأثیر روش‌های مختلف قرار بگیرند. تغییرات آب و هوایی که باعث بدتر شدن شدت بارندگی در بسیاری از توفان‌ها می‌شود، بخش مهمی از این ترکیب است.
چه عواملی باعث وقوع سیل می‌شوند؟
چندین ماده اصلی به توسعه سیل کمک می‌کنند: بارش، ذوب برف، توپوگرافی و میزان مرطوب بودن خاک. بسته به نوع سیل، برخی از عوامل ممکن است بیش از سایرین اهمیت داشته و دخیل باشند؛ به‌عنوان‌مثال طغیان رودخانه که به‌عنوان سیل رودخانه‌ای نیز شناخته می‌شود، زمانی رخ می‌دهد که رودخانه، نهر یا دریاچه مملو از آب حاصل از بارش شدید یا برف باشد که به‌سرعت آب هم می‌افزاید. سیل ساحلی زمانی اتفاق می‌افتد که مناطق زمینی نزدیک به ساحل زیر آب بروند که این اتفاق اغلب به دنبال توفان شدید که با جزر و مد برخورد می‌کند، رخ می‌دهد. سیل همچنین می‌تواند در مناطقی اتفاق بیفتد که در مجاورت آب نیست؛ اما سیل‌های ناگهانی، به‌ویژه در نقاطی که بارندگی شدید در مدت‌زمان کوتاهی را تجربه می‌کنند، رخ می‌دهند.
تأثیر گرما بر شدت سیل
گرم شدن آب‌وهوا و افزایش میزان تبخیر باعث می‌شود خاک سریع‌تر خشک شود. درباره سیل‌های متوسط و معمول‌تر، شرایط اولیه رطوبت خاک مهم است، چراکه خاک‌های خشک‌تر قادر به جذب بیشتر بارندگی هستند.
«مانوئلا برونر»، هیدرولوژیست دانشگاه فرایبورگ در آلمان و سرپرست تیم تحقیقاتی درباره سیلاب‌ها که مطالعه خود را سال گذشته در مجله علمی نیچر منتشر کرد، گفت: در حوادثی مانند سیل‌های بزرگ، رطوبت اولیه خاک اهمیت کمتری دارد، چراکه آب بسیار زیادی وجود دارد که به‌هرحال خاک نمی‌تواند همه آن را جذب کند. در چنین سیلاب‌هایی آب‌های مازاد اضافه شده از نقطه‌ای که خاک کاملاً اشباع شده باشد، خارج می‌شود و به توسعه سیل کمک می‌کند.
سیل‌های ناگهانی
با افزایش سطح دریا، سیلاب‌های ساحلی همچنان افزایش خواهند یافت. ذوب شدن یخچال‌ها و صفحات یخ به اقیانوس حجم می‌دهد و آب با گرم شدن نیز توسعه می‌یابد. سیل ناگهانی هم به دلیل اینکه رویدادهای بارش شدیدتری وجود خواهد داشت، همچنان رخ می‌دهد. دمای بیشتر، تبخیر را افزایش می‌دهد و رطوبت بیشتری را وارد جو می‌کند که سپس به‌صورت باران یا برف آزاد می‌شود. محققان همچنین انتظار دارند که با گرم‌تر شدن آب‌وهوا، سیل‌های ناگهانی بیشتر شوند، به این معنی که زمان وقوع سیل کوتاه‌تر، اما شدت آن بیشتر می‌شود. این‌چنین سیل‌ها می‌توانند خطرناک‌تر و مخرب‌تر باشند. سیل‌های ناگهانی نیز ممکن است به‌طور فزاینده‌ای به دنبال آتش‌سوزی‌های فاجعه‌بار در جنگل‌ها و مراتع رخ بدهد. این به این دلیل است که آتش‌سوزی‌ها، جنگل‌ها و سایر پوشش‌های گیاهی را از بین می‌برند که به‌نوبه خود باعث ضعیف شدن خاک و نفوذپذیری آن می‌شود. «اندرو هول»، هواشناس در آزمایشگاه علوم فیزیکی اداره ملی اقیانوسی و جوی، گفت: اگر باران‌های شدید در زمین‌های آسیب‌دیده در اثر آتش‌سوزی رخ دهد، آب به‌اندازه گذشته به‌طور مؤثر جذب سطح زمین نمی‌شود. اگرچه ممکن است دیدن این دو یعنی آتش‌وآب زیاد در یک منطقه غیرمعمول باشد، اما به‌احتمال‌زیاد این منظره به‌ویژه در غرب آمریکا رایج‌تر خواهد شد.